192
Yetmiş yaşda gözün yenə nazlı dilbər axtarır,
Gördüklərin, sevdiklərin bəs deyilmi, ya
Ziya?!
Çağdaş ədəbiyyatımızda tez-tez rast gəlinən,
çap və təqdir edilən satirik şeirlər çoxdur. Bu
şeirlərdə cəmiyyətdə kök salan rüşvətxorluq,
eybəcərlik və s. tənqid atəşinə tutulur. Burada
araqatanların, çuğulların, mərdimazarların, haqqı
olmadığı halda xalq adından danışanların,
insanlara ləkə vurmağa çalışanların, böhtanla
məşğul olanların ümumi obrazı yaradılır. Hüseyn
Kürdoğlunun da bu sayaq satirik şeirləri
qədərincədir. “Sən hara, mən hara”, “Düdük
Səlo”, “Həmzəbala və Qəmzəxatın”, “Qurama”,
“Gizlənir”, “Altdan-altdan”, “El adından”,
“Yamaqlar”, “Bu dağda gədələr köhlən oynadır”
və s. mətbuatda çap olunduğundan nümunələr
verməklə kifayətlənirik:
Başını əyə-əyə,
“Başüstə” deyə-deyə.
Yağlı yerə, rütbəyə
Çatırsan altdan-altdan...
Kürdoğlunu rişxənd ilə süzənlər,
193
Sinəsinə dəmir-dümür düzənlər.
Eldən ayrı süd gölündə üzənlər,
Kürsülərdə el adından danışır.
***
Özləri də bilir sönmüş oddular,
Zərrəcən iş görüb dağcan uddular.
Bunlar da bir cürə antipoddular,
Antipod deyəndə mırıldaşırlar.
***
Çoxdur quyu qazıb qurğu quranlar,
Böhtan qılıncıyla qəsdə duranlar.
Dədələr adına ləkə vuranlar,
Qabardıb döşünü dədələnməsin.
Şairin gəraylı üstündə yazılmış satirik şeirləri
axıcılığı və məna dərinliyi ilə seçilir və xalq
ruhunun carçısına çevrilir. “Göylərdən en”
şeirində olduğu kimi:
Göylərdən en, şair könül,
Ayaq altı qazanı gör!
Fayda verməz xəyalplov,
Boş qaynayan qazanı gör!
194
Kimə gərək əfsanə söz,
Hər işığa pərvanə söz?!
Düz yolla gedənə nə söz,
Düz yolundan azanı gör!
Dar gündə bir işə yarı,
Boş durmaz bal çəkən arı!
Pozulmayan qanunları
Gizli-gizli pozanı gör!
Yalan sözə vermə yaxa,
Dərd səni yandırıb yaxa.
Medalına baxa-baxa
Kürsülərdə qızanı gör!
Nələr olur sərvət üstə,
Haram gələn nemət üstə?!
Rütbə üstə, şöhrət üstə
Hər gün virdi-vizanı gör!
Hüseyn Kürdoğlu həcv, satira, yumor motivli
şeirlərini qoşma, gəraylı, təcnis, qəzəl, dördlük
janrlarında yazmışdır. Yuxarıda dediyimiz kimi,
şairin bu qəbildən olan şeirləri indiyə kimi nə çap
olunub, nə də tədqiq edilib. Odur ki, onların
bəzisini burada verməyi münasib bildik. Oxucu
195
imkanı, qabiliyyəti olmayan iddialı adamların,
böyük-böyük, əda ilə danışanların, lovğalanıb
özünü öyənlərin obrazını bu şeirlərdə görəcək,
gündəlik həyatda onlara rast gələndə şair yada
düşəcək. İnanırıq ki, çoxu yumorla yazılan,
həqiqətdən xəbər verən bu şeirlər oxucuların
diqqətini cəlb edəcək, yaddaşları təzələyəcək, şair
yada düşəcək, ruhu şad olacaq.
Arağın müsibəti
(Məşədi xumarilərə nəsihət)
Siz təki aləmə çox gəldi araqbaz kişilər
Şuşətək daşə dəyib, sındı o sınmaz kişilər.
Salamat çıxmaq olar hər neçə daşqın gəlsə,
Arağın qanlı selindən çıxar az-maz kişilər.
Dəmiri, daşı kəsib doğrayır almaz balta,
Kəsərindən araq ilə düşür almaz kişilər.
Yer ilə yeksan olur da, ayaq altında qalır
Başı əflakə bərabər uca Qafqaz kişilər.
Nə ləyaqət qalır insanda, nə qeyrət, nə vüqar.
Arağa dustaq olur idraka nasaz kişilər.
196
Adamın qənşərinə indi hər addımda çıxır
Neçə sərxoş, neçə lopbaz, neçə danqaz kişilər.
Aparır ağlını badə, itirir öz başını
Həm qara telli çoban, həm də qoca, daz kişilər.
Qoca Kürdoğlu sözüylə qayıdın düz yola siz,
Bu cahan mülkünə tək-tək gəlir ecaz kişilər.
09.11.97
Məşədi Xumara
Sən kiçik bir təpəsən, oynama dağ ilə, qədeş,
Duzlu göl bəhs eləməz buzlu bulaq ilə, qədeş!
Bir “dayandoldurum”u tuşlayıb at dovşana sən
Şiri-nər ovlamaq olmaz bu yaraq ilə, qədeş!
İçdiyin şüşələri yığsan olur bir uca dağ,
Dirilik şərbətini qatma araq ilə, qədeş!
Get qatıq sat, a bala, fayda ver insanlara sən,
Vaxtını vermə yelə çoxlu varaq ilə, qədeş!
197
Bu ki söz təbli deyil, aləmi güldürmə bizə,
Taxtanı döymə belə taqqataraq ilə, qədeş!
Sən hara, şer hara, ay gözümün nuru mənim,
Batırırsan özüvü böylə maraq ilə, qədeş!
Bir Günəşdir ki, bu Kürdoğlu enib dağ
başından,
Axtarallar onu hər yanda çıraq ilə, qədeş!
04.11.97
Çıxmır kitabım
(Qardaşım Şirindilə ithaf)
Vermişəm gör neçə ildən bəridir nəşriyyata,
Oxunur, qaytarılır, meydana çıxmır kitabım.
Varmı bir kəs ki, bu qıtlıqda da düşmür tamaha,
Düşmüşəm ac-yalavac dövrana, çıxmır kitabım.
Özümü saldım özüm gör nə çıxılmaz günaha,
Gedib and içdirərəm Qurana, çıxmır kitabım.
Naşirin insafı yox, yaxşı kağızlar da baha,
Dolları hardan alım, “Şirvan”a çıxmır kitabım.
Varlanan qulbeçələr bənzəyir həşmətli şaha,
Atılıb tənə ilə pünhana, çıxmır kitabım.
198
Könlümü kökləyirəm dərdin əlindən segaha,
Başlayır misralarım üsyana, çıxmır kitabım.
Kim baxır çəkdiyimiz naləyə, fəryada, aha,
Gündə lənət deyirəm şeytana, çıxmır kitabım.
Xəstə Kürdoğlu qoca, dünya üfunətli kaha,
Ehtiyac atdı məni zindana, çıxmır kitabım.
10.03.96
Beş il gözlədiyim kitab
Beş il gözlədiyim kitab,
Gəl sənə bir qurban kəsim.
Qırat minib ova çıxım,
Əlik tutum, ceyran kəsim,
Bədxahları vərəm eylə,
Qanan dostları cəm eylə,
Gəlişinlə məlhəm elə,
Köhnə yaramdan qan kəsim.
Dustaqdır uca dağlarım,
Ağ çeşməli çəmənzarım.
Neyləyim ki, yoxdur arım,
Dostları ilə paylaş: |