Qulu məHƏRRƏMLİ

 

87 

      BİOQRAFİK MÜSAHİBƏ (biographic 

interview) -    müsahibin 

sosial    portretini    yaratmaq,    onun    xarakterini   

və    gerçəkliyə 

münasibətini dolğun açıqlamaq məqsədilə apanlan   

müsahibə. Hər 

aansı    fərdlə    qarşılıqlı jgimad şəraitində söhbət   

zamanı onun 

həyatınm maraqlı, həlledici epizodlarını, 

təəssüratlannı və s. aşkara 

çıxarmaq mümkündür.    Bu baxımdan jurnalistlər 

tez-tez B.m.-dən 

yararlanırlar. 

      BİRBAŞA PEYK    YAYIMI    (direct    sateUite 

broadcasting)    - 

birbaşa peyk yayımı    qəbul    edən    xüsusi   

aparatlann    köməyi    ilə 

seyrçilərin    informasiya    rabitələrinin peyk 

kanallarına bilavasitə 

qoşulması.    Yayımın bu tipı efir-şəbəkə və    kabel 

TV-si üçün ciddi 

rəqib sayılır. 

      BİRBAŞA YAYEVI (live broadcasting) - canlı 

yayım. Əwəlcədən 

lentə    yazılmadan,    montaj    olunmadan və   

studiyada    işlənmədən, 

bilavasitə hadisə yerindən həyata keçirilən yayım. 

İngiliscə "L i v e" 

sözü ilə informasiyanın birbaşa çatdırılması 

mənasını verən xeyli 

termin əmələ gətirilir: hadisə yerindən reportaj; 

birbaşa telekörpü; 

---

 

88 

birbaşa translyasiyadan natura çəkilişi, birbaşa 

peyk translyasiyası 

və s.    Bu    terminoloji ifadələr studiya montajlan 

ilə    müqayisədə 

birbaşa translyasiyalann populyarlığının və 

perspektivinin artması 

ilə şərtlənir. 

      BİRGƏ MONTAJ    (joint editing) - video və 

səs sırasının eyni 

vaxtda montajı. Buna    b i r g ə       y a p ı ş d ı r m a      

da deyirlər. 

Müsahibə və dialoqlardan    ötrü əsas montaj tipi 

də məhz bunlar 

sayıhr. Fonoqramın digər montaj tipi    a y r ı c a      

y a p ı ş d ı r m a  

adlanır. Belə montaj zamanı görüntü və səs sırası 

ayn-aynlıqda 

montaj edilir: öncə fonoqram (yaxud videosıra), 

sonra isə müvafiq 

görüntü (yaxud fonoqram) yapışdırılır. 

      BİRKAMERALI    VIDEOMONTAJ 

(Camera-to-tape    editing) - 

bir kamera ilə çəkilmiş orijinal təsviri materialların 

montajı. 

      BİS (encore) - bir daha,    təkrar; konsertdə, 

teatrda, tamaşada və 

s.    kütləvi    tədbirlərdə ifaçıdan öz nömrəsini 

təkrar etməsi, səhnəyə 

yenidən çıxması üçün tamaşaçılann xahişini 

bildirən    sürəkli alqış, 

səs-küy. 

---

 

89 

      BİT (bit - binary digit)    - işarə,    rəqəm;   

kompüter texnikasında 

(informatikada)    minimal informasiya vahidi.    B. 

çox kiçik ölçü 

göstəricisi olduğundan bu sahədə əsas informasiya 

vahidi kimi 8 

bitdən    ibarət olan    baytdan istifadə    olunur. 

B.-lərdən baytlar, 

meqabaytlar    və    EHM-də istifadə olunan digər 

iri vahidlər əmələ 

gəlir. 

      BİT KARTI (bitmap) - ayn-ayn piksellərdən 

ibarət təsvir. B.k. 

çap orijinallarının skan edilməsi    yolu qrafik 

ünsürlərin, eləcə də 

kadrlann    tutulması (Frame Grabber)   

qurğusunun    köməyi    ilə 

videotəsvirlərin rəqəmlənməsi nəticəsində yaradıla 

bilər. 

      BİVİKON    (Bivicon) -    didilmiş hədəfi olan   

iki    projektorlu 

vidikon. 

      BLENDA (blende/camera hood) - kino çəkilişi 

aparatını (yaxud 

fotoaparatı)    səpələnmiş yan işıq şüasından 

qoruyan ləvazimat; 

qaralmış daxili səthə malik dar hissəsi obyektivə 

geydirilən kəsik 

konus (piramida). 

      BLOK    (block)    -    1) verilişin    montaj 

olunmuş    bir    hissəsi; 

---

 

90 

texnikanın müəyyən dəyəri    və funksiyası    olan 

aynca (müstəqil) bir 

hissəsi; 2) «blok    edilmiş» mənasını verən 

mürəkkəb sözlərin ön 

tərkibhissəsi. Məs., b l o k - s i s t e m .  

      BLOK-APARAT (block apparatus) - ötürücü, 

yaxud    stansiya- 

məhdudlaşdırma    aparatı.    Adətən,      uzaq   

məsafələr      arasında 

kommunikasiya zamanı istifadə olunur. 

      BLOK KODLAŞDIRILMASI    (block   

coding)    -    təsvir ele- 

mentlərinin hissələrə bölünməsi və təsvir blokları 

arasında əlaqələrin 

öyrənilməsi üsulu. Dəyişkən kodlaşdırmanı bütün 

təsvirin, yaxud 

onun bir hissəsinin spektrinə tətbiq etmək 

mümkündür. Adətən, bu 

zaman təsvirin hissələrə    (bloklara)    bölünməsi   

üsulundan istifadə 

edilir.    B.k. adlanan bu    üsulun tətbiqi zamanı 

işlənən    blokların 

forması (ölçüsü) təsvir elementlərinin siqnalları 

arasında mühüm 

statistik əlaqənin üzə çıxması diapazonu ilə 

müəyyən edilir. 

      BLOKLANDIRICI (blocking) - 1) artıq 

çəkümiş kadnn üstünə 

təkrar    çəkilişin    qarşısım almaq, yaxud    lentin   

təmiz    sahəsinin 

buraxılmaşı    üçün    avtomatik hərəkət edən   

bağlayıcı qurğu.    B. 

---

 

91 

idarəetmə düyməcikləri arasında mexaniki    əlaqə 

şəklində həyata 

keçirilir;    2) yayım üçün hər hansı    maneənin   

qarşısım    almaq. 

Xüsusən kənar dalğaları məhdudlaşdırmaq. 

      BLOK PROQRAMLAŞMASI (block 

programming/blocking) - 

birtipli auditoriyalar üçün nəzərdə tutulan 

standartlaşdınlmış veriliş 

blokunun tərtibatı və müvafiq vaxtda göstərilməsi 

(məs., uşaq    və 

idman verilişləri).    Formatlann 

standartlaşdrrılması    bu    blokların 

barter    üsulu, yaxud alqı-satqı    yolu ilə digər   

müxtəlif    kanallara 

Ötürülməsini asanlaşdınr. 

      BOBİN (bobbin) -    hərləc. Kinolentin   

sannması üçün dairəvi 

qurğu. Valda    bərkidilmək üçün uyğunlaşdırılmış 

oxdan    (hamar 

oymaqdan), kinolentin ona bərkidilməsi üçün 

qurğudan və iki yan 

diskdən ibarətdir.    Dəmirdən, alüminiumdan, 

yaxud    plastmasdan 

hazırlanan B.-in yüngülləşməsi üçün disklərdə iri 

kəsiklər açılır. 

      BOBSLEY (bob-sleigh) - hər hansı verilişin 

əwəündə onun qısa 

məzmununu əks etdirən anonsvari yığcam blok. B. 

verilişdə gedən 

ən cazibədar kadrlardan yığılır. 

---