Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka

 
 
88 
gerçekçilikten  farklı  olarak  devrimi  savunmak  zorundadır  (Bertinier,  2003:  102). 
Yeni gerçekçiliğe benzer şekilde filmler sokaklarda, amatör oyuncularla çekilir. Yeni 
gerçekçiliğe benzer şekilde filmi ucuza yapma sorunu vardır. 
 
1960’ların  ortasında  Küba  sineması  başyapıtlarını  vermeye  başlar.  Bunların 
arasında Azgelişmişlik Anıları (Memorias del Subdesarrollo, Tomas Gutierrez Alea, 
1968) ve Lucia (Humberto Solas, 1968) en önemlileridir. 
 
Tomas  Gutierrez  Alea’nın  Azgelişmişlik  Anıları  devrim  sinemasının  ilk 
başarılarından  birisidir.  Uluslararası  festivallerde  de  ödüller  alan  Azgelişmişlik 
Anıları
’nda,  devrim  öncesinin  burjuva  sınıfına  ait  bir  karakterin,  devrimden  sonra 
Küba’yı  terk  etmeyip  yeni  yaşamı  eleştirmesi  anlatılmaktadır.  Ancak,  yeni  yaşama 
uyamayan  kendisidir.  Devrime  yabancılaşmış  bir  entelektüel  olarak  burjuva 
kültürünü terk edememektedir. Küba’da ise henüz yeni bir kültür ve devrim oluşma 
aşamasındadır  ve  birçok  sorun  bulunmaktadır.  Bu  film,  devrim  döneminde  Kübalı 
entellektüellerin  psikolojik  durumunun  yani  dalga  benzeri  bir  araştırması  (Monaco, 
2002:  315)  olarak  da  görülebilir.  Tomas  Gutierrez  Alea’nın  bir  diğer  filmi 
Bürokratın Ölümü 
(La Muerte de un Burocrata, 1966), devrimin işleyişini eleştiren 
ilk filmlerden biridir. Bu filmde yeni rejimin sonrasında oluşan bürokrasinin işleyişi 
ele alınır. Bürokrasi çok yavaş işlemekte ve birçok sorun yaratmaktadır. 
 
lk  dönem  Küba  sinemasının  bir  diğer  önemli  filmi  ise  Humberto  Solas’ın 
Lucia
’sıdır.  Lucia’da  Küba  tarihinin  üç  ayrı  döneminde  adları  Lucia  olan  üç  ayrı 
kadının  hayatı,  üç  değişik  yaklaşımla  anlatılmıştır.  lk  bölüm  1895’te  Küba’nın 

---

 
 
89 
spanya’ya karşı bağımsızlık döneminde; ikinci bölüm 1933’te Geraldo Machado’ya 
isyan döneminde; üçüncü bölüm 1960’larda Küba devriminden sonra geçer (Amiot, 
2003:  110).  lk  dönemde  Brechtçi,  ikinci  dönemde  yeni gerçekçi,  üçüncü dönemde 
üçüncü sinemanın belgesel tarzında bir anlatım söz konusudur (Fraunhar, 2005: 166). 
Birinci  bölümde  aristokrat,  ikinci  bölümde  burjuva  olan  Lucia  üçüncü  bölümde 
özgür  bir  köylüdür  (Amiot,  2003:  110).  Filmdeki  her  unsur,  Küba  devriminin 
kaynaklarını  ve  ideolojisini  aktarır  Solas,  “sinema  tarihle  bağlantılı  olmalıdır” 
(Amiot,  2003:  111)  der  ve  Lucia’da  da  Küba  tarihine  ve  kadınların  bu  tarihteki 
yerine bir bakış sunar. 
 
 
 
2.4.2-)   
BREZ LYA S NEMASI VE C NEMA NOVO 
 
Brezilya  sineması,  Arjantin  ve  Meksika  ile  birlikte  Latin  Amerika’nın  en 
önemli üç sinemasından birisidir. Stüdyo sistemi ve popüler türler ile gişede başarılı 
olan Brezilya sinemasında Cinema Novo (Yeni Sinema) akımı bir dönüm noktasını 
oluşturmaktadır. 1950’lerde Vera Cruz şirketi bir ulusal sinema biçimi oluşturmaya 
çalışmış  ve  bu  şirketin  ürettiği  Eşkıya  adlı  film  önemli  bir  başarı  kazanmıştır. 
1950’lerde  birçok  genç  sinemacı  da  ilk  filmlerini  çekmeye  başlamıştır.  1960–1964 
arasında  ise,  iktidardaki  Gaulart  yönetimi  döneminde  ülke  rahatlamış  ve  ifade 
özgürlüğü  imkânları  artmıştır.  Cinema  Novo  bu  politik  oluşumun  ürünüdür.  Adını 
Vargas’ın ‘Estado Novo’suna (Yeni Devlet) atıfla alan Cinema Novo azgelişmişliğe, 
yoksulluğa,  açlığa,  Hollywood  benzeri  stüdyoların  chanchadalarına  ve  Amerikan 
ş
irketleri  egemenliğindeki  yerel  dağıtım  ağlarına  karşı  doğmuştur  (Schiff,  1993: 

---

 
 
90 
469). Hollywood’un yeni-emperyalist sömürgeciliğine karşı bilinçli bir ulusal sinema 
yaratmak için kentli kültürel bir hareket olarak başlayan Cinema Novo (Mayer, 1998: 
225), iktisaden geri bıraktırılmış ülkenin sorunlarını yalın fakat çarpıcı görüntülerle 
yansıtan bir sinema anlayışı olarak ortaya çıkmıştır (Onaran, 1986: 144). 
 
Cinema  Novo
’nun  çıkış  tarihine  ilişkin  çeşitli  varsayımlar  üretilebilir  ve  ilk 
dönüşüm Glauber Rocha’nın Dönen Rüzgâr (Barrevento, 1962) ile başlamış (Armes, 
1987:  176)  olsa  da,  1963  yılında  üretilen  üç  film  nedeniyle  başlangıç  tarihi  olarak 
1963 verilebilir. Glauber Rocha’nın Siyah Tanrı, Beyaz Şeytan (Deus E o Diabo na 
Terra do Sol
), Nelson Parreira Dos Santos’un Kıraç Hayatlar (Vidas Secas) ve Ruy 
Guerra’nın Tüfekler (Oz Fuzis) filmleri 1963 yapımlarıdır. Bu üç film aynı zamanda 
Cinema Novo
’nun en önemli filmleri arasında yer almaktadır. Üç film de Kuzeydoğu 
Brezilya’da  geçmektedir.  Kıraç  Hayatlar  realist,  Tüfekler  devrimci,  Siyah  Tanrı, 
Beyaz  Şeytan
  deneysel  ve  hepsi  beraber  politik  filmler  olarak  nitelendirilmektedir 
(Elena,  Lopes,  2003:  6).  Bu filmler  sertaoyu  sosyal sınırlar  ve yoksulluk, eşitsizlik 
gibi  sorunlarla  tematize  ederken,  Rocha’nın  filminde  olduğu  gibi  mitsel  bir  bölge 
olarak  da  gösterir  (Bentes,  2003a:  89).  Göç  teması  her  üç  filmde  de  önemlidir 
(Xavier, 1997a: 236). Bu üç yönetmen, Carlos Diegues ile birlikte Cinema Novo’nun 
en önemli temsilcileridir.  
 
“Eski”  sinemayı  reddeden  ama  Brezilya  film  tarihinin  yeniden 
yorumlanmasından hareket eden, metodolojik ve artistik kaynağını Avrupa’dan alan 
ulusal  bir  hareket  olarak  Cinema  Novo,  Roy  Armes  tarafından,  Fransız  yeni 
dalgasından  modelini  alan  işlevsel,  devrimci,  bilinçli,  seyirci  bulamayan  ama 

---