Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
91 popüler, halk için sinema olarak tanımlanır (Armes, 1987: 266). Glauber Rocha’ya göre ise, Cinema Novo politik, devrimci ve popüler bir sinemadır (Armes, 1987: 267). Cinema Novo , Alim Şerif Onaran ve Esra Biryıldız tarafından, dünya sinema tarihindeki, en önemli yedi sinema akımından biri olarak gösterilmekte (Onaran, 1986; Biryıldız, 2002) ve bunların arasında Avrupa ya da Kuzey Amerika’nın dışındaki tek sinema akımı olarak değerlendirilmektedir. Glauber Rocha, Cinema Novo ’nun teorisyenidir. Rocha’nın “Açlığın Estetiği” makalesi Cinema Novo’nun temel prensiplerini sıralar. Rocha’ya göre, Brezilya’nın sorunu yoksulluk ve açlıktır. Bu açlık şiddete yol açmaktadır. Cinema Novo filmlerinde açlık ve şiddet içice gitmektedir. Rocha sadece şiddetin diyalektiği ile lirike ulaşırız (Stam, 2003: 31) diyerek sinema şiddet ilişkisini de açıklamaya çalışır. Cinema Novo ülkenin kuzeydoğu bölgesinde toplum ve insan yaşamını yeniden keşfeder ve görünür kılarken, estetik ve politiği göz ardı etmeyen bir sinema dili yaratır (Bentes, 2003a: 89). Akımın amacı, orta sınıflara sorunları hatırlatmaktır (Mayer, 1998: 227). Cinema Novo , toplumsal adaletsizliğin egemen olduğu bir ülkenin gerçeklerini, bazen bir belgeselin gerçekliğiyle, bazen de Brezilya kültürünün izlerini taşıyan simgeleri kullanarak gözler önüne sermeyi amaçlar (Biryıldız, 2002: 125). Cinema Novo ’nun önemli bir hedefi de ulusal bir sinema yaratmak olmuştur. Bunun için Brezilya gerçeğinden yola çıkarlar. Cinema Novo siyasi bir sinema yapmaya çalışırken bir yandan da popüler olmaya çalışmış, ama dağıtım ağlarının yetersizliği nedeniyle bu hedefine ulaşamamıştır. Rocha, Cinema Novo’yu tanımlarken “açlık 92 içinde mutsuz, çirkin filmlerin sineması”, der (Stam, 2003: 31). En üretici Üçüncü Dünya hareketi, 1960’ların başında ortaya çıkmış, Brezilya’da ki Cinema Novo olmuştur ve her ne kadar bu hareket sağcı askeri cuntanın 1964’te iktidara gelmesiyle hızını kaybetmişse de filmlerinin çoğunun simgesel stilizasyonlar kullanması sayesinde kısmen ayakta kalabilmiştir (Monaco, 2002: 315). Cinema Novo ’nun estetiği edebiyattaki şiirsel gerçekçilik ile ilişkilidir. Şiirsel gerçekçilik Latin Amerika kültürünü tanımlamak içinde kullanılır. Edebiyatta Gabriel Garcia Marquez, Isabella Allende, Austrias gibi temsilcileri vardır. Gerçeğin ş iirsel bir şekilde yumuşatılarak, drama fazla kaçmadan anlatılması olarak tanımlanabilir. Cinema Novo’da sinemada drama kaçmadan gerçekliği vermeye çalışmıştır. Ancak, estetik kaygıları ve sosyal eleştiri izleyicileri yabancılaştırır, izleyiciler doğallık ve didaktik sinema isterler (Xavier, 2003: 40). Sertao , Brezilya sinemasının en önemli konularından birisidir. Cinema Novo akımı genel olarak sertao filmlerinden oluşur. Bu filmlerde sertaonun yoksulluğu, inançları, mistisizmi gösterilmeye çalışılırken, politik olarak sertao içinde çözümler üretilmeye, devrimci ya da evrimci yanıtlar bulunmaya çalışılır. Glauber Rocha’nın, Siyah Tanrı, Beyaz Şeytan filminde sertaonun bütün karakteristik özellikleri vardır: büyük toprak sahipliği, azizler ve Mesih, kurtarıcı inancı ve eşkıyalık (Bentes, 2003a: 90). Filmin kahramanı, çoban Manuel, önce büyük toprak sahibini öldürüp, suç dünyasına girer, ama kurtuluşu, kendini Mesih ilan eden Sebastiao’nun yanında arar ve sonunda son eşkıya Corisco’ya katılır. Corisco’yu da Antonio Das Mortes öldürür. Kuzeydoğu Brezilya her zaman arkaik, gizemli ve mistik bir bölge olarak 93 gösterilir (Bentes, 2003a: 89). Din teması baskı aracı olarak kullanılırken, halkın kurtuluş için dine sarılması vurgulanır. Siyah Tanrı, Beyaz Şeytan’da mit, politika, din, popüler kültür, toprak reformu, sosyal adaletsizlik, gücün farklı biçimlerini oluşturan büyük toprak sahipliği, din ve eşkıyalık hep birliktedir (Bentes, 2003a: 90). Bu film Kuzeydoğu Brezilya’nın ve Cinema Novo’nun bir özeti gibidir. Kıraç Hayatlar ’da bir kez daha sertaonun yoksulluğu, adaletsizliği gösterilmektedir. Büyük toprak sahipliğinin yanında, topraksız, işsiz köylüler, yeni oluşmaya başlayan küçük şehirlerde devleti temsil eden kişilerin keyfi davranışları ve dolandırıcılıkları bu filmin içinde yer almaktadır. Cinema Novo filmlerinde Kuzeydoğu Brezilya’nın ağırlığı görülmesine rağmen kentlerde, gecekondularda geçen filmlerde önemli bir yer tutmaktadır. Cinema Novo filmlerinde hikâyelerin başı, ortası, sonu yoktur. Hayatın içinden bir süreç yer alır ve filmin bittiği yerden hikâye devam eder. Şiddet Cinema Novo ’nun bir diğer önemli olgusudur. Rocha’ya göre, şiddet sadece semptom değil, açlığın en önemli kültürel manifestosudur. Açlık, şiddeti yaratır ve açlık ve şiddet azgelişmiş ülkelerin en büyük sorunudur. Azgelişmişlik, yoksulluk, eşitsizlik Cinema Novo filmlerinin tematik kaynaklarıdır. Dönen Rüzgâr’dan başlayarak perdede görünmeyen insanlar sinemada görünmeye başlar, Dönen Rüzgâr’da ekranda balıkçılar vardır (Armes, 1987: 258). Daha sonraki filmlerde işsizler, köylüler ve toplumun alt sınıflarından insanlar görünmeye devam eder. Ülkenin yoksulluğu perdeye gelirken bu durum dramatizasyona kaçmadan anlatılır, var olan durum verilmeye çalışılır. Yeni Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|