Respublika Uşaq Kitabxanası
Fevral – Ədəbiyyatşünas Feyzulla Qasımzadənin 120 illiyi, (1898-1976)
Yüklə 13,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 22 Fevral – Ədəbiyyatşünas Feyzulla Qasımzadənin 120 illiyi, (1898-1976)
- Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
- 23 Fevral – Şair, publisist Səyavuş Sərxanlının 75 illiyi, (1943-2005)
- Tərcümələri
48
Feyzulla Qasımzadə Azərbaycanda, Abşeron yarımadasının Mərdəkan kəndində 1898-ci il fevral ayının 22-də dindar ailədə doğulmuşdur. Gənc Feyzulla 1912-1916-cı illərdə Bakı Rus-tatar ali ibtidai məktəbini bitirib “Kazyonnaya palata” müəssisəsində əmək fəaliyyətinə başlayır və təhsilini davam etdirmək arzusu ilə axşam gimnaziyasına daxil olur. Feyzulla Qasımzadə 1929-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olur. Burada təhsil illəri şərqşünas alim P.Juzenin rəhbərliyi ilə “Quranın estetikası” diplom işini rus dilində yazıb uğurla müdafiə edir. 1962-ci ildə Feyzulla Qasımzadə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, dörd ildən sonra isə həqiqi üzvü seçilmişdir. Bu müddət ərzində Feyzulla Qasımzadənin – “XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatında realist demokratik cərəyanlar” (1955), “Abbasqulu ağa Bakıxanov Qüdsi” (1956), “XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” (1956), “M. F. Axundovun həyatı və yaradıcılığı” (1962), “XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi oçerkləri” (1962), “XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” (1874) irihəcmli monumental əsərləri kütləvi tirajla nəşr edilmişdir. Feyzulla Qasımzadə “Müxtəsər Azərbaycan ədəbiyyatı” tarixi iki cilddə (1944), Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi (üç cilddə), II cild (1960) kitablarının müəlliflərindən biri idi. Onun mindən artıq elmi, elmi-kütləvi məqalələri jurnal və qəzetlərdə dərc edilmişdir. Feyzulla Qasımzadənin elmi kadrların hazırlığında misilsiz xidmətləri olmuşdur. 35 elmlər doktoruna məsləhətçi, 125 elmlər namizədinə rəhbər olmuş, 100- dən çox müdafiədə opponentlik etmişdir. Feyzulla Qasımzadə uzun sürən xəstəlikdən sonra 1976-cı il mart ayının 29-da 69 yaşında Bakı şəhərində əbədiyyətə qovuşmuş, öz vəsiyyətinə görə Mərdəkan qəsəbəsinin qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.
məktəbi” (1954), “XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” (1974) və s.
49
Sərxanlı Səyavuş Əli oğlu 1943-ci il fevralın 23-də Şəmkir rayonunun Sərxan kəndində dəmirçi ailəsində anadan olmuşdur. Nizami adına Şamxor şəhər orta məktəbini qızıl medalla bitirib. ADU-nun filologiya fakültəsinin jurnalistika şöbəsində təhsil almışdır. Ədəbi fəaliyyətə orta məktəbdə oxuduğu illərdən başlamış, ilk qələm təcrübələrini “Qırmızı Şamxor” rayon qəzetində çap etdirmişdir. Lakin 1961-ci ildə “Azərbaycan gəncləri” qəzetində Xalq şairi Nəbi Xəzrinin təqdimatı ilə “Cığır” və “Səslədi məni” şeirlərinin dərc olunması onun poetik yaradıcılığında dönüş yaratmışdır. Poetik tərcümə ilə də məşğuldur. “Ulduz” jurnalında ədəbi işçi, nəsr, poeziya şöbəsinin müdiri işləmişdir. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin göndərişi ilə Moskvaya – SSRİ Yazıçılar Birliyinin M. Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutu nəzdində olan ali ədəbiyyat kurslarına təhsil almağa getmişdir (1980). O, “Azərbaycan” jurnalı redaksiyasının əməkdaşı (1983- 2005) olub. Yazıçılar Birliyinin oçerk və bədii publisistika şurasının üzvü idi. SSRİ Yazıçılar İttifaqının Bədii Publisistika Şurasının Üzvü olub. Gənc şairlərin Alma- Atada keçirilən Ümumittifaq poeziya festivalında (1969), Sibirdə Sovet ədəbiyyatı günlərində (1975), Pribaltikada Azərbaycan poeziya günlərində (1976) iştirak etmişdir. Sovet jurnalistləri dəstəsində İtaliyada səfərdə olmuşdur (1978). SSRİ- Kampuçiya Dostluq Cəmiyyəti Azərbaycan Şurasının üzvü olmuşdur. “Molodaya qvardiya” jurnalının xüsusi mükafatına layiq görülmüşdür (1981). Səyavuş Sərxanlı 2005-ci ildə vəfat edib. Kitabları: “Qayıt” (1968), “Dünya sevənlərindir” (1971), “Anamın səsi gəlir” (1978), “Yormaz bu yollar məni” (1979), “Mənim nərgizli dünyam” (1980), “Duz-çörək” (şeirlər və poemalar) (1986), “Məni soruşan olsa...” (seçilmiş lirika, ədəbi portretlər, esselər) (2003) və s. Tərcümələri: Zəki Nuri “Qovaqlı sahillər” (1979), Muetdin Çarinov “Dağlı sevgisi” (1984), Muetdin Çarinov “Ömrün şirin günləri” (şeirlər və poema) (1987), A.Aripov “Bir cüt qara göz” (şeirlər və poema) (1988), Nodar Dumbadze “Əbədiyyət qanunu” (roman) (2003) və s. Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011.
50
Ənvər Məmmədxanlı 1913-cü il fevralın 29-da Göyçay şəhərində doğulmuşdur. Burada ibtidai məktəbi bitirdikdən sonra Bakıda N. Nərimanov adına Sənaye Texnikumunda təhsil almışdır (1926-1931). Ədəbi fəaliyyətə 1930-cu illərdən başlamışdır. Böyük Vətən müharibəsinin başlaması ilə əlaqədar olaraq, əsərləri keçmiş SSRİ və xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur. Onun müharibə illərində qələmə aldığı hekayələrdə, ümumən, o dövr publisistikamızda olduğu kimi, zamanın, günün tələbləri, adamlarımızın müqəddəs vəzifəsi canlı boyalarla öz əksini tapırdı. Ədibin üslubunda təmkinli hekayəçiliklə, mübariz, döyüşkən, odlu publisistika vəhdət təşkil edirdi: “Qərb cəbhəsindən məktub”, “Analar yollara çıxdılar”, “Yeni ilin hökmü”, “Silahlı dağlar”, “Qanlı möhür”, “Buz heykəl”, “Haralısan əsgər qardaş?”, “Ananın ölümü”, “Ulduz” (1947), “Od içində” (1951) pyesləri və “Şirvan gözəli” (1957) lirik komediyası tamaşaya qoyulmuşdur. “Şirvan gözəli” Zaqafqaziya teatr baharında birinci dərəcəli diploma layiq görülmüşdür. 1957-ci ildə onun Akademik Dram Teatrında tamaşaya qoyulan “Şərqin səhəri” əsəri SSRİ Dövlət mükafatına layiq görülüb. Amma mükafat alanların siyahısında müəllifin adı olmayıb. Kuba (1967), Türkiyə (1968), İspaniyada (1980) Sovet nümayəndə heyəti tərkibində səfərdə olmuşdur. İki dəfə “Şərəf nişanı” (1946-1949), “Qırmızı Əmək bayrağı” (1980-1983) və “İkinci dünya müharibəsi” (ikinci dərəcəli) ordenləri, döyüş medalları ilə təltif olunmuşdur. Ənvər Məmmədxanlı 1990-cı il dekabrın 19-da Bakıda vəfat etmişdir. Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.
(1943), “Analar və yollar” (1943), “Dirilik çeşməsi” (1944), “25 bahar” (1945), “And” (1947), “Hekayələr” (1954), “Balaca Nərgiz” (1955), Seçilmiş əsərləri (iki cilddə) (1985), “Qızıl qönçələr” (1988) və s. Tərcümələri: M.Qorki “Özgə qapılarında”(1981), M.Qorki “Uşaqlıq” (1982) və s. Filmoqrafiya: “Sovqat” (1942), “Bəxtiyar” (1942), “Fətəli xan” (1947), “Leyli və Məcnun” (1961), “İntizar” (1970), “Babək” (1979) və s. Ədəbiyyat: Əhmədov T. Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə) : Ensiklopedik məlumat kitabı. – Bakı : Nurlar Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2011. Xarici ədəbiyyat Yüklə 13,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|