S ь azərbaycan miLLİ elmlər akademiYASI YER elmləRİ BÖLMƏSİ
Yüklə 1,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
50 BÖYÜKDÜZ - Naxçıvan şəhərinin qərbində Araz çayının sol sahili boyu uzanan düzün adı. Orta əsrlərdə maldar ellərin qışlaq yeri ol muşdur.
sahili boyu yerləşən dağın (hünd. 957 m ) adı. BÖYÜKDÜZ - Naxçıvan əyalətinin Qışlağat nahiyəsində (Babək r- nu) kənd adı. BÖYÜK XAÇAPARAQ - Naxçıvan sancağının Əlincə nahiyəsində kənd adı.1 Haçaparaq haça-qoşa və para-yaşayış yeri, kənd mənasın dadır - Qoşakənd.
nin (32000 m) adı. CAMALDİN - Culfa r-nunda kənd adı.* 2
rində çaqıl "bitki ilə örtülmüş qum yüksəklik"3 sözündən təhrifdir.
kənd adı.4 CACIXLI - Şahbuz r-nunda Keçili kəndinin şimal-şərqində yer adı. ÇOPUR YAL - Babək r-nunda yüksəklik adı. CƏBRAYILLI - İrəvan əyalətinin Şərur nahiyəsində kənd.5 CƏBDƏRƏ - Şahbuz r-nunda Şahbuz kəndinin cənub-qərbində dərə adı. Türk dillərində çəp "dağın daşlı, bitkisiz yamacı, maili6 və dərə sözlərindən ibarətdir. Zəngilan r-nunda Çəpədərə dağ adı ilə mənaca eynidir.
CƏLİLABAD - Naxçıvan əyalətinin Şərur nahiyəsində kənd. Cəlil Məmmədquluzadənin şərəfinə adlandırılmışdır. CƏLİLKƏND - Şərur r-nunda kənd adı. CƏHƏNNƏMDƏRƏSİ - Sədərək r-nunda çay. CƏHRİ - Babək r-nunda kənd adı. Mənbədə Naxçıvan əyalətinin Arslan Mülki nahiyəsində kənd kimi qeyd olunmuşdur.7 Gürcüstanda Kutaisi quberniyasının Zuqdidi qəzasında Çəhra adlı iki kənd, Dağı
51 stan əyalətində Çəxri adlı iki kənd məlumdur.1 Şübhəsiz ki, Naxçı van MR-dəkı Cəhri kəndinin adı ilə göstərilən kəndlərin adları mən şəcə eynidir. Ehtimal ki, türk dillərində çokra, çokrak - "mənbə", "bulaq", "çaylaq"2 sözündən fonetik formadır.
axan çayın (uz. 45 km) adı. Cəhri kəndinin adındandır. CİNDAĞ - Ordubad r-nunda Biləv kəndinin cənub-şərqində dağ (1777 m) adı. Cin mifik addır. CİNDƏRƏ - Şərur r-nunda Şahtaxtı kəndindən şərqdə böyük derə adı. Həm də Cinlidərə adlanır. Cinlərin məskən saldığı dərə. CİNDAĞ - Şahbuz r-nunda Keçəzur kəndinin cənub-şərqində dağ adı. Mifik toponimdir. CƏRACUR - Naxçıvan əyalətinin Əlincə nahiyəsində kənd.3 COŞĞUN - Culfa r-nunda Göynük kəndindən 8 km qərbdə yerləşən mineral bulağın adı. CULĞA - Naxçıvan əyalətinin Dərəşam nahiyəsində kond adı.4 CULFA - Naxçıvan MR-də inzibati rayon mərkəzinin adı. Mənbədə Culha kimi qeyd olunmuşdur.5 XVII əsrdə toponim Sulfa formasını kəsb etmişdir. Culfa toponimi farsca culfa - "toxuyucu" sözündən deyil, qədim türk dillərində "cul", "yol", "keçid", çayın (Araz) üstündən salınmış keçid (bərə) deməkdir. Culfa fars dilində culfa - "toxuyucu" sözündən uydurma yolu ilə yaranmış xalq etimologiya sıdır.
siyası.
ÇABAN - İrəvan əyalətinin Sədərək nahiyəsində kond adı.6 ÇARXANQALA - Kəngərli r-nunda kənd adı. Mənbədə Naxçıvan əyalətinin Qarabağ nahiyəsində mövcud olduğu bildirilir. ÇARQAYA - Ordubad r-nunda Biləv kəndinin qərbində dağ adı. Türk dillərində çar (car) "çay - sahili sıldırım qaya", "yarğan"7, dərə və qaya sözlərindən ibarətdir.
52 ÇAXMAQLIDAĞ - Ordubad r-nunda Ələhi kəndindən cənubda yer ləşən dağın (2013 m) adı. Çaxmaq daşı, kvars olan dağ mənasındadır. ÇARAÇUR - Ordubad r-nunda Biləv kəndinin qərbində dağ adı. ÇATARDAŞ DƏRƏSİ - Şahbuz r-nunda Nurs kəndinin şimal-şər qindən axan çayın adı. ÇEŞMƏBASAR - Babək r-nunda kənd adı. Orta əsrlərdə Azərbay canda "basar" dedikdə çayın və ya bulaqdan (kəhrizdən) çəkilmiş arxın suvara bildiyi əkin sahəsi nəzərdə tutulurdu.
yer adı.
ÇƏMƏNLİ - Şərur r-nunda kənd adı. Mənbədə İrəvan əyalətinin Şərur nahiyəsində kənd kimi qeyd olunmuşdur (İrəvan əyalətinin icmal dəftəri, səh.78).
nasındadır. ÇƏNNƏB - Ordubad r-nunda kənd adı. Mənbədə Naxçıvan vilayəti nin Azadciran nahiyəsində "Çənnab" kimi yazılmışdır.1 ÇƏNNƏB - Ordubad r-nunda dağ adı. ÇİNARQIŞLAQ - İrəvan əyalətinin Karbi nahiyəsində (indi Naxçı van MR-in Şərur r-nunda) qışlaq adı.* 2 "Quşçu kəndinin yaxınlığında yerləşir" (yenə orada). ÇINQILLIBULAQ - Şahbuz r-nunda Keçili kəndinin cənub-şərqin də bulaq. ÇINIQ - Naxçıvan əyalətinin Qarabağ nahiyəsində kənd adı.3 "Digər adı Bakauldur" (yenə orada). ÇOBANBULAQ - Babək r-nunda bulaq. ÇOMAXTUR - Şərur r-nunda kənd. ÇOMAXTUR - Şərur r-nunda kənd adı. Mənbədə toponim Çomaq- tur kimidir.4 5 Türk dillərində çunak və tör "yüksək dağ örüşü" sözlə rindən ibarətdir, (bax: Aşağı Çomaxtur). ÇONQAL - Ordubad r-nunda Urmis kəndinin şimal-şərqində aşırım adı. DABAQLI - Culfa r-nun şimal hissəsində, Şahbuz r-nu sərheddindo sıra dağ adı. İrəvan əyalətinin icmal dəftəri, s. 147. 2 Y enə orada. 3 Y enə orada, s. 166. 4
53
Mənbəyə görə kənddə heç kim yaşamır və orada kənar kəndlərin ailələri əkin əkirlər.2
bitdiyi yer. DAYLAQLI - Naxçıvan əyalətinin Dərə-Şahbuz nahiyəsində məzrə adı.3 Şahbuz r-nda kənd kimi mövcuddur. DAĞÜSTÜ - Culfa r-nunda Kərimqulu Dizə kəndinin şimal- qərbində dağ belinin adı. DAĞ MƏZRƏSİ - Naxçıvan əyalətinin Dərə-Şahbuz nahiyəsində kənd adı.4 DANA QALASI - Şərur r-nunda Axura kəndinin şərqində, Havuş kəndinin cənub tərəfində hündür dağ üstündə qala adı. XI əsrə aid edilir. Mənbədə3 qeyd olunur ki, kənddə heç kim yaşamır.6 Dana - «çöl», «açıq yer», «vadi», «cavan», «yeniyetmə» mənalarını verir. DANZİK - Şərur r-nunda kənd adı. Arpaçay dəryaçası sularının al tında qalıb. DANAYERİ - Şərur r-nunda kənd adı. Keçmiş adı Yenikənd idi. DARKƏND - Ordubad r-nunda kənd adı. DARVADAQ - Babək r-nunda dağ adı. Davradaq adının fonetik forma sıdır. Azərbaycanın bəzi rayonlarında Tövrədaq və Tövrətəpə ororıimləri mənaca eynidir. "Dövrə (dəyirmi) formalı" dağ mənasındadır.
xaraba kənd adı. Kənd Dargəməlik də adlanır. DARIDAĞ - Culfa r-nunda dağ adı (hünd. 1756 m). Yerli əhali içəri sində dağın adının darı (taxıl növü) ilə əlaqələndirilməsi xalq etimo logiyasıdır.
(əkin yeri) adı.7 DAŞARX - İrəvan əyalətinin Karbi nahiyəsində (indi Naxçıvan MR- Irəvatı əyalətinin icmal dotton, s. 141. ■> “ Naxçıvan .sancağının müfəssəl dəftəri, s. 1!(). 3 Y eno orada, s. 28. 4
5 Yeno orada. 6 Y enə orada, s. 326. 7 İrovan əyalətinin icmal dəftəri, s. 165. Yüklə 1,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|