Sağlam ĠnkiĢaf və Maarifləndirmə
Yüklə 2,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TANINMIġ ġƏXSĠYYƏTLƏRĠ
- Qaçaq Nəbi
- Heydərov Nəzər Heydər oğlu
- Hüseynov Kamran Əsəd oğlu
- Əmiraslanov Möhbalı Firudin oğlu
- Allahverdiyev Mədət Mustafa oğlu
Dəmirçilər kəndindəki türbə XIV, Gürcülü kəndindəki “Ġmamzadə” türbəsi XVII, Yazı düzü adlandırılan sahədəki CavanĢir türbəsi XIV əsrin daĢa dönmüĢ minarələridir. Körpülər Yuxarıda qeyd etdik ki, rayonun ərazisindən iki bol sulu çay (bir neçə xırda çay da var) axır. Bu çaylar üzərindən körpülərin salınması zamanın və təbiətin sifariĢi olubdur. Körpü - həyatın sığortası, rahatlıq və ünsiyyət vasitəsidir. Qubadlı rayonu ərazisində üç qədim körpü olub. Bunlardan ikisi (Laləzar və Hacı Bədəl körpüsü) Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfındən qeydə alınıb. Qubadlı ərazisində ən qədim körpünün QarakiĢilər kəndində “Sınıq körpü” olduğu söylənilir. “Sınıq körpü”nün taleyi xalq arasında əfsanələrə bələnilibdir. Körpünün salınması barədə yaranmıĢ əfsanədən belə ehtimal etmək olar ki, körpü “əyyamı-qədimin” abidəsi olubdur. Rəvayətə görə, bu körpünü kiĢi paltarı geymiĢ bir qız tikibdir. Körpü sonralar sınıb sıradan çıxmıĢdır. Digər iki körpü (Laləzar və Hacı Bədəl körpüsü) tarixin bir qədər sonrakı dönəmlərində inĢa edilibdir. Maraqlı arxitekturası və qəribə taleyi olan Laləzar körpüsü 1867-ci ildə tikilibdir. Laləzar körpüsü BərgüĢad çayının üzərində altı oval, üstü düz bir formada salınıbdır. Hacı Bədəl körpüsü XIX əsrin niĢanəsidir. Yaxın tarixin yaĢıdı olan körpünün Ģəffaf bir “avtobioqrafıya”sı vardır. Bu körpünü Dəmirçilər kəndinin sayılıb-seçilən el ağsaqqallarından olmuĢ Hacı Bədəl adlı bir Ģəxs öz xərci hesabına tikdiribdir. Körpünün son dərəcə maraqlı arxitekturası vardır. Belə ki, körpü kükrəyən, yaz gələndə yerə-göyə sığmayan, hər an kükrəyib daĢan dağ çayının (Ağa çayı) üstündə salınmıĢdır. Heç vaxt ram olunmayan, dəlisov dağ çayının üstündə salındığından körpü tağbənd formasında idi. Onun ortasında dayaqlar qoyulmamıĢdı. Belə etməkdə məqsəd kükrəyib daĢan dağ çayının maneəsiz axını üçün idi. Hər iki körpü rayon iĢğal olunana qədər öz funksiyasını gərəyincə yerinə yetirirdi. Əfsuslar ki, bu körpülər və digər maddi mədəniyyət abidələri Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfındən qeydə alınsa da, ən kiçik araĢdırmaya belə cəlb olunmayıblar. Əslində, bu abidələr xalqın taleyidir, xarakteri və avtobioqrafıyasıdır. Qubadlı ərazisində mövcud olmuĢ maddi mədəniyyət abidələri orada yaĢayıb yaratmıĢ türklərin yüksək intellektini, həyat tərzini xarakterizə edir. Bu maddi sərvətlər lap qədimdən həmin regionda məskunlaĢmıĢ türklərin özünüdərk atributudur. Bu məntiqi yaxĢı bilən riyakar qonĢularımız daim türklərin maddi-mənəvi sərvətlərinə qənim kəsiliblər. Çox güman ki, Qubadlı ərazisində mövcud olmuĢ mədəniyyət nümunələri də mənfur emənilərin barbar düĢüncəsinin qurbanı olub. Qubadlının zamanın hansı dönəmindəsə doğma sahibinin olacağına inanırıq. Ancaq Qubadlının maddi-mənəvi abidələrinin salamat qalmasına inamımız yoxdur... Qubadlının tarixində həmiĢə qılıncla qələm qoĢa dayanmıĢdır. Hər ikisi də ucada olmuĢdur. Biri qəhrəmanlıq, digəri isə istedad zirvəsində. Bu torpaq milli qəhrəmanlar, görkəmli elm və görkəmli dövlət xadimləri, məĢhur yazıçı və alimlər, adlı-sanlı əmək qəhrəmanları yetiĢdirmiĢdi. TANINMIġ ġƏXSĠYYƏTLƏRĠ Qubadlının tanınmıĢ neçə-neçə qəhrəmanı, yazıçısı, Ģairi, ədəbiyyatĢünası, jurnalisti, alimi, din və dövlət xadimi olub. Hələ XVIII əsrdə yazmıĢ olduğu “Məm və Zin” poeması ilə məhəbbət dastanı yaradan, böyük söz ustadı Məhəmməd Füzulinin yolunu davam ctdirən Əhməd Xani kimi nəhəng Ģair yaĢayıb Xanlıq kəndində. Ondan 200 il sonra M. M. Xəzani (1811-1893) anadan olub Mərmər kəndində. Xəzani orijinal üsluba malik bir Ģair olmuĢ, eyni zamanda “Kitabi-tarixi Qarabağ” əsərini yazmaqla bir tarixçi kimi diqqəti çəkmiĢdir. Azərbaycan elminin 60-dan çox nümayəndəsi, o cümlədən 15-dən çox elmlər doktoru Qubadlıdandır. • Qaçaq Nəbi - Xalq qəhrəmanı. • Bəhlul Əfəndi (Bəhcət) (1885-1938) - ADR-in siyasi xadimi, ədəbiyyatĢünas. • Məhəmmədov Baba Məhəmməd oğlu ( 1887-1974) - Ġctimai- siyasi xadim, ADR-nın parlamentinin üzvü. • Kərimova Zəhra Adıgözəl qızı (1909-1990) - Azərbaycan SSR Sosial təminat naziri • Heydərov Nəzər Heydər oğlu (1896-1969) - Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin sədri • Heydərov Arif Nəzər oğlu - General-leytenant, Azərbaycan SSR Daxili ĠĢlər naziri • Hüseynov Kamran Əsəd oğlu - Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini • Əmiraslanov Əli Ağamalı oğlu - Geoloq, professor, SSRĠ EA-nın müxbir üzvü. • Əmiraslanov Möhbalı Firudin oğlu (1902-1984) - Ġctimai-siyasi xadim, Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin 1-ci müavini. • Ġsgəndərov Məmməd Əbdül oğlu (1915-1985) - SSRi Ali Sovetinin Rəyasət heyəti sədrinin müavini. • Allahverdiyev Mədət Mustafa oğlu (1929-1991) - Ġqtisad elmləri doktoru, professor. • Nəcəfov CanbaxıĢ Əli oğlu (1949) - Biologiya elmləri doktoru, professor, Nyu-York Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü. • ġirinov Həbib Rəhim oğlu - Ġqtisad elmləri doktoru, professor. Yüklə 2,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|