Azərbaycan Respublikasında otlaqların və biçənəklərin həm təbii yem bazası kimi
heyvandarlığm İnkişafında, həm də ətraf mühitin qorunub saxlanmasında mühüm rol oynadığını
nəzərə alaraq onlardan səmərəli istifadə edilməsi, yararsız hala düşmüş belə torpaq sahələrinin
bəıpası və mühafizəsinin gücləndirilməsi dövlətin qarşısında duran əsas vəzifələrdəndir.
“Azərbaycan Respublikasında yay-qış otlaqlannm, biçənəklərin səmərəli istifadə olunması
və səhralaşmanın qarşısının alınmasına dair Dövlət Proqramı” (bundan sonra - Dövlət Proqramı)
bu sahədə mövcud problemlərin həlli istiqamətində zəruri tədbirlərin həyata keçirilməsini
nəzərdə tutur.
Dövlət Proqramının məqsədi
Dövlət Proqramı yay-qış otlaqlannm və biçənəklərin səmərəli istifadə olunması, tor- paqlann
dağ yamaclannda eroziyaya uğramasının, dağətəyi və düzən rayonlarda şoranlaşmasının
qarşısının alınması, dövlət və bələdiyyə mülkiyyətinə aid torpaq sahələrindən istifadə
mexanizminin təkmilləşdirilməsi və torpaqlann münbitliyinin artınknası yolu ilə heyvandarlığın
struktur tərkibinin və saxlanılma şəraitinin müasir tələblərə uyğun inkişaf etdirihnəsi. yem
istehsalının strukturunun təkmilləşdirilməsi, ölkənin ərzaq təhlükəsizliyi, ətraf mühitin, təbii
landşaft və biomüxtəlifliyin qorunub saxlanılması və dayanıqlı inkişafın təmin edilməsi məqsədi
daşıyır. Bu məqsədə nail olmaq üçün Dövlət Proqramında aşağıdakı əsas vəzifələrin yerinə
yetirilməsi nəzərdə tutulur:
-
otlaqlardan və biçənəklərdən səmərəli istifadə olunmasını təmin etmək üçün mövcud
normativ hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi;
-
otlaqların və biçənəklərin mühafizəsinin, torpaqlann şoranlaşmasmm qarşısınm alın-
masmın təmin edlməsi;
-
torpaq, su və digər təbii ehtiyatlardan istifadənin səmərəsinin artmiması.
Dövlət Proqramının əsas istiqamətləri
Qarşıya qoyulan məqsəd və əsas vəzifələrdən irəli gələrək Dövlət Proqramında otlaq- İMin
və biçənəklərin səmərəli istifadəsi və səhralaşmanın qarşısının alınması üzrə tədbirlərin aşağıdakı
istiqamətlərdə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur;
-
otlaq, biçənək və örüşlərin ekoloji sağlamlaşdırılması, bu torpaqlarda gedən səhra- laşmanm
(eroziya, şoranlaşma və s.) qarşısının alınması;
-
heyvandarlıq və yemçilik sahələrində struktur dəyişikliklərinin apaniması və onla- nn
intensiv üsulla inkişafma üstünlük verilməsi;
-
ölkənin inzibati rayonları üzrə torpaq-iqlim xüsusiyyətlərinin təhlili, kənd təsərrüfatı
məhsullarmın İstehsalında prioritet sahələrin inkişafımn stimullaşdıniması:
-
torpaqlarm münbitliyinə mənfi təsir edən amillərin aradan qaldırılması;
-
aqrar bölmədə təsərrüfat mexanizmi ünsürlərinin təkmilləşdirilməsi, istehsalm stimul-
laşdırılmasmm və təşkilinin daha səmərəli formalannm və metodlannm tətbiq edihnəsi;
-
aqrar bölməyə investisiya qoyuluşunun artırılması;
-
təsərrüfat fəaliyyətində torpaq sahələrinin istifadəsini tənzimləyən qanunvericiliyin
təkmilləşdirilməsi;
-
külək və su eroziyalarmın qarşısını almaq üçün tarlaqoruyucu meşə zolaqlarının salınması
vo meşəmeliorativ tədbirlərinin aparılması;
799
-
mövcud suvarma sistemlərinin texniki vəziyyətinin və regionların su ilə təminatmın
yaxşılaşdınlmast;
-
məhsuldariığmı İtirən və bərpa tədbirlərinə ehtiyacı olan torpaq sahələrinin istifadədən
müvəqqəti çıxarılması;
-
torpaq fondu üzərində dövlət nəzarət sisteminin təkmilləşdirilməsinə dair tədbirlərin
həyata keçirilməsi;
-
Ölkənin ekoloji durumunun sağlamlaşdıniması və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə
olunması, ekosistemlərin, təbii İandşaftlann və biomüxtelifliyin qorunub saxlanması, qlobal
iqlim dəyişmələri və səbralaşma proseslərinin ölkə ərazisinə təsirinin mülayim- ləşdirilməsi;
-
kənd yerlərinin inkişaf strategiyasının təkmilləşdirilməsi, onun maliyyə-kredit,
infrastruktur və sosial təminatının yaxşılaşdırılması;
-
kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri üzrə ixtisaslı kadr hazırlığı səviyəsinin yüksəldilməsi,
təserrüfatçılığın elmi-metodik təminatmm yaxşılaşdıniması.
Dövlət Proqrammda nəzərdə tutulmuş tədbirlərin maliyyələşdirilməsi aşağıdakı
mənbələr hesabma həyata keçirilir;
-
fermer və
sahibkarlann vəsaitləri;
-
bank kreditləri;
-
dövlət zəmanəti ilə cəlb olunan kreditlər;
-
beynəlxalq təşkilatlarm və xarici ölkələrin
texniki və maliyyə köməyi;
-
xarici investisiyalar;
-
qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər mənbələr.
800
‘^Azərbaycan Respublikasında yay-qış otlaqlarının,
biçənəklərin səmərəliistifadə olunması və səhralaşmanın
qarşısının alınmasına dairDövlət Proqramı”nın həyata keçiril-
məsi üzrə əsas tədbirlər
TsdbMərin adı
İcraçılar
İcra
müddəti
1. Normativ-häııuqi sanadlərin tfkmiUəşdirilməsi
w
zaruri təşkilatı tədbirlərin həvata keçirilməsi sahəsində
1.1. Heyvandarlığm və əkinçiliyin dayanaqlı inkişafını təmin edən noımalann,
aqroqaydalann, standartlann və digər tənzimləyici normativ sənədlərin təkmilləşdirilməsi
KTN, DTXK, ETSN,
SMPDA
2004-2005
1
.2.
Dövlət mülkiyyətində saxlanılan, fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən istifadə edilən
torpaq sahələrinin istifadəsinə dair qanunvericiliyin təkm illəşdiri 1 məsi
KTN. DTXK, ETSN,
ƏN
2004-2010
1.3. Təbii yem sahələrində fəaliyyəti tənzimləyən normativ-hüquqi ba- zanm
təktnilləşdirilməsi
KTN, DTXK, ƏN,
ETSN, MEA, YİH
2004-2005
1.4. Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalmda və emalmda tətbiq edilən normativ
sənədlərin təkmilləşdirilməsi və məhsullann sertifıkatlaşdınl- ması
tİN, KTN, SMPDA,
DSK
2004-2005
1.5. Heyvandarlıq və əkinçilik üzrə mərkəzi, regional və yerli idarəetmə orqanlamıın
struktur və funksiyalarmm təkmilləşdirilməsi
KTN, DTXK, lİN,
YİH
2004-2010
1.6. Kənd təsərrüfatı məhsullarmm yetişdirilməsi və emalı üzrə özünüidarəetmə orqanlannm
və sahibkariarm peşə ittifaqlarının yaradılması- nm dəstəklənməsi
KTN, lİN, MSTK,
YİH
2004-2010
1.7. Aqrar bölmədə yetişdirilən məhsulun sığortalanma qaydaiarmın işlənilməsi və tətbiqi
tİN, VN, KTN,
MSTK
2004-2005
2. Torpaq, su və dieər təbİi ehtiyatların səmərəli istifadə olunması sahəsində
2.1. Kənd təsərrüfatma yararlı torpaqların kateqoriyalar üzrə bölgüsünün dəqiqləşdirilməsi
və onlardan səmərəli istifadə istiqamətlərinin müəyyən edilməsi
KTN, DTXK, ETSN,
YİH
2004-2005
2.2. Yay və qış otlaq sahələrində torpaq və geobotaniki tədqiqatlarm aparılması, torpaqlarm
texniki uçomnun dəqiqləşdirilməsi
DTXK, KTN, ETSN,
MEA, YİH
2004-2006
2.3. Torpaqlarm münbitliyinin bərpası və amrılması üzrə tədbirlərin müəyyənləşdirilməsi və
həyata keçirilməsi
DTXK, KTN, ETSN,
MSTK, YİH
2004-2010
2.4. Torpaqlarm münbitliyinin və məhsuldarlığmm yüksəldilməsi üçün müxtəlif gübrə,
pestisid, meliorait və digər kimyəvi maddələrdən istifadənin səmərəliliyinin artırılması
KTN, DTXK,
MSTK, MEA, YİH
2004-2010
2.5. Torpaqlardan istifadəyə və onlarm mühafizəsinə dövlət nəzarətini təmin edən tədbirlərin
həyata keçirilməsi
DTXK, KTN.
ETSN, MSTK, YİH
2004-2005
2.6. ölkənin su ehtiyatlan mənbələrinin dəqiqləşdirilməsi, onlann ya- rarlılıq dərəcəsinin
müəyyən edilməsi
MSTK, ETSN, MEA
2004-2006
2.7. Su ehtiyatlanndan səmərəli istifadəni təmin etmək üçün kənd təsərrüfatı bitkilərinin və
ərazilərinin xüsusiyyətlərini nəzərə alan suvarma rejiminin haznlanması
MSTK, KTN.
DTXK, ETSN,
MEA, YİH
2004-2006
2.8- Təbii yem sahələrinin suya olan tələbatının dəqiqləşdirilməsi və onlann su ilə təmin
olunmasına dair təkliflərin hazırlanması
MSTK, KTN,
DTXK, MEA, YİH
2004-2005
2.9. Sudan səmərəli istifadəni təmin edən suvarma sistemlərinin bərpası və suvarma
şəbəkəsinin genişləndirilməsi
MSTK, YİH
2004-2010
801