il tikinti və yenidənquıma işlərinin apanlması barədə təhkim zolağı ərazisində torpaq sahəsindən
müvəqqəti istifadə edən şəxsləri məlumatlandırırlar.
25.
Dəmir yolunun təhkim zolağı hüdudlarında torpaq sahələrindən müvəqqəti istifadə
edən şəxslər torpaq sahəsindən istifadəni dəmir yolundan qatarlann hərəkət təhlükəsizliyinə və
dəmir yol nəqliyyatı obyektlərinə ziyan vurmadan həyata keçirməlidirlər.
26.
Şəhərlərdə və qəsəbələrdə dəmir yolunun təhkim zolağı hüdudlannda dəmir yol
nəqliyyatı təyinatlı bina və tikililərin tikintisinə icazə verilir.
27.
Dəmir yolunun sanitariya-mühafizə zonası ərazisində yerləşən torpaq sahələrinin
mülkiyyətçiləri və ya qanuni istifadəçiləri həmin torpaq sahələrindən yalnız bostan və tərəvəz
becərilməsi, habelə örüş və ot çalmı məqsədləri üçün istifadə edə bilərlər.
28.
Sərhədboyu zonada dəmir yolunun xüsusi mühafizə zonasmm və təhkim zolağının,
həmçinin dəmir yolunun sanitariya-mühafizə zonasının ölçüləri, qeyd edilən zonalar
hüdudlarında yerləşən torpaq sahələrindən istifadə qaydaları “Dövlət sərhədi haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş məhdudiyyətlər nəzərə alm- maqla
və Dövlət Sərhəd Xidməti ilə razılaşdınlmaqla müəyyən edilir,
29.
Bu qaydaların tələblərinin pozulmasına görə fiziki və hüquqi şəxslər Azərbaycan
Respubükasmın qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş məsuliyyət daşıyırlar.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
2005-
ci il 23 fevral tarixli,33 nömrəli qaran ilə
təsdiq edilmişdir
Dəmir yollan üçün və dəmir yolunun
sanitariya-mühafizə zonası üçün torpaqayırma Normaları
1. Ümumi müddəalar
1.1.
Bu normalar dəmir yollan və dalan yolları üçün Azərbaycan Dövlət Dəmir Yoluna
(bundan sonra ADDY) və başqa təşkilat, müəssisə və ya idarələrə verilən dəmir yol nəqliyyatı
təyinatlı torpaq sahələrinin, həmçinin dəmir yolunun sanitariya-mühafizə zonası üçün ayrılan
torpaq sahələrinin ölçülərini müəyyən edir.
1.2.
Dəmir yolunun təhkim zolağı hüdudlarmda aşağıda göstərilən torpaqlar yerləşir:
1.2.1.
ADDY-yə məxsus dəmir yolları ilə, sənaye, kənd təsərrüfatı və meşə emalı
müəssisələrinin xarici dalan dəmir yollan ilə, həmçinin bu demir yolianna bitişik dəmir yol
nəqliyyatı təyinatlı tikililər, qurğular və binalarla (dəmir yollan və onlann altında olan torpaq
yataqları, stansiya yollan və stansiyalar, sərnişin vağzallan, dəmir yol təyinatlı süni tikililər,
rabitə və enetjİ təchizatı, lokomotiv, vaqon, yol, yük və sərnişin təsərrüfatla- n üzrə bina və
tikililər, dəmir yo! nəqliyyatı təyinatlı su təchizatı və kanalizasiya qurğu və tikililəri ilə)
tutulmuş torpaqlar;
1.2.2.
demir yolunun xüsusi mühafizə zonasının torpaqları;
1.2.3.
dəmir yollannı qum və qar basqınmdan, həmçinin yarğanəmələgəlmədən və digər
zərərli təsirlərdən qorunmaq məqsədi ilə salınrmş meşə zolaqlan
ilə tutulmuş torpaqlar;
-------------------------------------------- 843 --------------------------------------- -------
1.2.4.
domir yol nəqliyyatının fəaliyyətini təmin edən xidməti, yaşayış, mədəni-məişət və
digər təyinatlı bina və tikililərlə tutulmuş torpaqlar.
1.3.
Təhkim zolağı üçün ayrılan torpaq sahələrinin eni torpaq yatağının konfiqurasiyasından
(en kəsiyindən), süni qurğuların ölçülərindən, yerin relyefindən, ərazinin təbii şəraitindən (zəif
özülü olan ərazilər və bataqlıqlar, müvəqqəti subasmaya məruz qalan və su anbarlan ilə tutulan
sahələr, yarğanəmələgəlmə və sürüşmə təhlükəsi olan ərazilər, daimi donmuş torpaq zonaları və
s.), yollarm qum və qar basqınından mühafizə olunması zərurətindən, yerin meşəliliyindən, riskli
zonaların (qəza zamanı yükün və hərəkət tərkibinin torpaq yatağından kənara aşması təhlükəsi
olan ərazilərin) mövcudluğundan və digər faktorlardan asılıdır. Təhkim zolağı hüdudlannda
yerləşən torpaq sahələrinin eni qeyd edilən şərait və faktorlar nəzərə alınmaqla müəyyənləşdirilən
ölçülərin maksimal göstəricisinə uyğun olmalıdır.
1.4.
Yeni dəmİr yol xətlərinin, əlavə baş yolların layihələndirilməsi, mövcud dəmir yollannm
rekonstruksiyası, istehsalat təyinatlı bina və qurğulann, yaşayış qəsəbələrinin və digər
dəmir yol
obyektlərinin kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqlarda tikintisi zamanı maksimum iqtisadi səmərə
nəzərə alınmalıdır.
1.5.Dəmir yollarmm və dəmir yol obyektlərinin xüsusilə qiymətli torpaqlarda (suvarılan və
ya qurudulmuş, kənd təsərrüfatına yararlı, meyvə ağadan və üzümlüklərlə və birinci qrup
meşələrlə tutulmuş torpaqlarda), həmçinin mədəniyyət və elmi əhəmiyyətli xüsusi mühafizə
edilən ərazilərdə yerləşdirilməsi zərurəti yarandıqda, təhkim zolağının ölçüləri maksimal iqtisadi
səmərə nəzərə alınmaqla azaldıla bilər.
1.6.
Dəmir yol nəqliyyatı təyinatlı rabitə və elektrik ötürücü xətlərinin və digər kommu-
nikasiyalann təhkim zolağı üçün nəzərdə tutulmuş torpaq sahələrindən kənarda yerləşdirilməsi
tələb olunduqda onlar, bir qayda olaraq, əkin və meşə sahələrinin dəmir yolu ilə sərhəd
ərazilərində yerləşdirilməlidir.
1.7.
Təhkim zolağı üçün nəzərdə tutulmuş torpaq sahəsinin ölçüləri relyefdən və ərazinin
xüsusi təbii şəraitindən, yaşayış məntəqələrindəki yaşayış tikililərinin ötüb keçən qatarların
yaratdığı normadan artıq səslərdən mühafizə olunması zərurətindən və dəmir yol qovşaqlarının,
stansiyalarının, ayrı-ayrı obyektlərin sonrakı etaplı inkişafindan asılı olaraq müəyyənləşdirilir,
1.8.
Təhkim zolağının təşkil edilməsi məqsədi ilə torpaq sahələrinin seçilməsi, ayrılması və
bu zolağm hüdudlarında yerləşən torpaq sahələrindən istifadə olunması Azərbaycan
Respublikasının Torpaq Məcəlləsinə və digər qanunvericilik aktlarına uyğun həyata
keçirilməlidir.
Qeydlər: 1. Təhkim zolağmm yaradılması məqsədi ilə torpaq zolaqları müddətsiz (daimi)
istifadəyə verilir. Yollarm tikintisi dövründə isə müvəqqəti tikililərin yerləşdirilməsi üçün torpaq
sahələri və zolaqları müvəqqəti, qısamüddətü İstifadəyə verilir.
2. Yeni dəmir yol xətlərinin, əlavə baş yolların tikintisi və mövcud dəmir yollannm
rekonstruksiyası zamanı təhkim zolağmm yaradılması məqsədi ilə torpaq zolaqlan layihədə
nəzərdə tutulmuş qaydada tikintinin ardıcılhğma uyğun olaraq sahələrə aynlmalıdır.
2. Mənzillərdə torpaq yatağı
2.1.Torpaq yatağının yan ehtiyatlan, kavalyerlər, bərkidici qurğular, qann qarşısım alan
meşəsalmalar və qurğular olmadıqda, təhkim zolağmm yaradılması məqsədi ilə dəmir yol
844