47
analizlerde kolonu ısıtmak gerekmektedir. Bu durumda su ceketi ile sabit sıcaklık
sağlanmaktadır (Skoog ve Leary 1992).
1.3.6.5. Dedektörler
HPLC’de kolonda birbirinden ayrılan maddeler taşıyıcı faz ile birlikte ölçüm birimi
olan dedektöre gelirler. Belli zaman aralıkları ile kolondan geçen maddelerin fiziksel
ve kimyasal yöntemlerle belirlenmesini sağlayan sıvı kromatografinin bir bölümüdür.
Dedektör maddenin derişimi ile orantılı bir özeliğini ölçmelidir.
Ultraviyole absorbans, infrared absorbans, floresans, kırılma indisi,
elektrokimyasal dedektörler yaygın olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda çalışmalar
PDAD üzerine yoğunlaşmıştır (Skoog ve Leary 1992).
1.3.6.6. HPLC yöntemleri
Ayrılma mekanizmalarına, çözücü ve dolgu maddelerinin çeşitlerine göre HPLC’nin
pratikte uygulanan 6 türü vardır;
1. Sıvı-katı adsorpsiyon kromatografisi
2. Sıvı-sıvı partitisyon kromatografisi
3. Đyon değiştirme kromatografisi
4. Moleküler eleme kromatografisi
5. Đyon çifti kromatografisi
6. Preparatif-sıvı kromatografisi
48
1.3.6.7. HPLC’nin uygulanması
Analiz için gerekli olan HPLC yönteminin seçilmesinde yapılacak ilk işlem,
problemin tanımının yani nasıl bir analiz istendiğinin belirtilmesidir. Örnek
bileşenlerin molekül ağırlığı, çözünürlüğü, polaritesi, iyonlaşma derecesi gibi
özeliklerinin saptanmasıyla en uygun HPLC tipinin seçilmesi sağlanır.
Dolgu maddesi olarak Corasil ve Corasilli olanların ilk olarak kullanılması
önerilir. Çünkü bunlarn pelliküler maddeler olduklarından çok çabuk dengelenme
olanakları vardır. Eğer yüksek verim ve hızlı bir analiz isteniyorsa tamamen
gözenekli, tanecik büyüklüğü küçük olanlar (u porasil, u Bondapak) kullanılır.
Preparatif çalışmalarda ise, Porasil ve Porasilli dolgu maddelerinden yararlanılır.
Örnek ya doğrudan doğruya ya da çok iyi absorpsiyon veren türevleri
hazırlandıktan sonra HPLC’ye uygulanır.
1. Örnek Özellikleri
Örnek bileşenlerinin molekül ağırlığı, çözünürlüğü, polaritesi, iyonlaşma derecesi
gibi özelikleri göz önüne alınarak ayrılma mekanizması seçilir.
2. Molekül ağırlığı
Molekül ağırlığı 2000’den fazla olanların moleküler eleme kromatografisi ile
analizleri yapılırken, molekül ağırlığı 2000’den az olanların ise çeşitli özelikleri göz
önüne alınarak diğer HPLC yöntemleri ile analizleri yapılmaktadır.
3. Çözünürlük
HPLC ile analiz yapılırken maddenin kullanılan çözücü sisteminde tamamen
çözünmesi ve çözelti halinde bulunması gerekir. Eğer madde kısmen çözünüyorsa
kuyruklu pikler oluşur.
49
Polarite
Örnek bileşenlerinin polaritelerine göre, farklı çözücüler ve dolgu maddeleri
seçilerek ayırma yöntemi saptanır.
Đ
yonlaşma Derecesi
Örnek bileşenlerinin iyonlaşma derecelerine göre karışımın analizi, ya iyon
değiştirme kromatografisi ya da iyon çifti kromatografisi ile yapılır.
HPLC’nde ayrılan piklerin tanınması, GC’de olduğu gibidir. Her madde için
bağıl alıkonma süreleri saptanır. Bilinen bir maddenin bağıl alıkonma süresi ile
karşılaştırılır. Her madde belli bir akış hızında, belli bir bağıl alıkonma süresine
sahiptir. Son yıllarda gelişen bilgisayar teknolojisiyle nitel analizler bilgisayar
kütüphanelerinden
yararlanılarak
kolaylıkla
yapılmaktadır.
Nitel
analizde
yararlanılan diğer bir yöntemde; standart ekleme yöntemidir. Eğer bilinmeyen madde
tahmin ediliyorsa, bu yöntemden yararlanmak suretiyle maddeyi doğrulayabiliriz.
50
2. GEREÇ ve YÖNTEM
2.1. GEREÇLER
2.1.1. Kimyasal Maddeler
-
Kloroform
MERCK
-
Metanol
MERCK
-
Đ
zooktan
MERCK
-
n-hekzan
MERCK
-
Toluen
MERCK
- Tetrakosan
EASTMAN KODAK
- Asetonitril
RIEDEL - DE HAEN
- Ortofosforik asit
MERCK
- Potasyum Dihidrojen Fosfat MERCK
- NaOH
MERCK
- Dietileter
RIEDEL - DE HAEN
- MDMA ve kafein standartları Birleşmiş Milletler tarafından Kriminal Polis
Laboratuvarları Dairesi Başkanlığına uyuşturucu ile mücadele kapsamında
gönderilen standartlardan sağlanmıştır.
-
Đ
ncelemeye alınan 36 adet ekstazi tablet numunesi son beş yılda yapılan
uyuşturucu operasyonlarında ele geçirilerek çeşitli Bölge Kriminal Polis
Laboratuvarlarına gelen tabletlerden deney numunesi olarak alınan
numunelerden arta kalan numunelerdir.
51
2.1.2. Ekipman
-Kalınlık ve çap ölçümleri Electronic Digital Caliper
-Tartım
- AND GR-200 marka analitik terazi
- SCHIMADZU LIBROR marka analitik terazi
* GC-MS Cihazı
Agilent 5973 Network Mass Selective Dedector,
6890 N Network GC System
- Otomatik Enjektör
Agilent 7683 Series Đnjector
- Kolon
Agilent 19091S-433 model HP-5MS
(0,25mmx30mx0,25µm)
* GC Cihazı
Agilent 6890N Network Gas Chromatography
- Otomatik Enjektör
Agilent Technologies 7683 Series Đnjector
- Hidrojen Jenaratörü
Dominick Hunter
- Kolon
Agilent 1235032 DB-5 kapiler kolon
(30,0mx320µmx0,25mm)
* HPLC Cihazı
HP AGILENT 1100 Series
- Pompa
G 1310 A Isopump
- Detektör
G 1314 A VWD
- Enjektör
G 13 28 A, RHEODYNE 20µl
- HPLC Kolon
WATERS C18 3,5
µ
m, 3.9x 150mm
Dostları ilə paylaş: |