Sevda dulger tez

 

47 

analizlerde  kolonu  ısıtmak  gerekmektedir.  Bu  durumda  su  ceketi  ile  sabit  sıcaklık 

sağlanmaktadır (Skoog ve Leary 1992). 

 

1.3.6.5. Dedektörler 

HPLC’de kolonda birbirinden ayrılan maddeler taşıyıcı faz ile birlikte ölçüm birimi 

olan dedektöre gelirler. Belli zaman aralıkları ile kolondan geçen maddelerin fiziksel 

ve kimyasal yöntemlerle belirlenmesini sağlayan sıvı kromatografinin bir bölümüdür. 

Dedektör maddenin derişimi ile orantılı bir özeliğini ölçmelidir.  

Ultraviyole  absorbans,  infrared  absorbans,  floresans,  kırılma  indisi, 

elektrokimyasal  dedektörler  yaygın  olarak  kullanılmaktadır.  Son  yıllarda  çalışmalar 

PDAD üzerine yoğunlaşmıştır (Skoog ve Leary 1992).  

 

1.3.6.6. HPLC yöntemleri 

Ayrılma mekanizmalarına, çözücü ve dolgu maddelerinin çeşitlerine göre HPLC’nin 

pratikte uygulanan 6 türü vardır;  

1. Sıvı-katı adsorpsiyon kromatografisi  

2. Sıvı-sıvı partitisyon kromatografisi 

3. Đyon değiştirme kromatografisi 

4. Moleküler eleme kromatografisi 

5. Đyon çifti kromatografisi 

6. Preparatif-sıvı kromatografisi 

 

---

 

48 

1.3.6.7. HPLC’nin uygulanması  

Analiz  için  gerekli  olan  HPLC  yönteminin  seçilmesinde  yapılacak  ilk  işlem, 

problemin  tanımının  yani  nasıl  bir  analiz  istendiğinin  belirtilmesidir.  Örnek 

bileşenlerin  molekül  ağırlığı,  çözünürlüğü,  polaritesi,  iyonlaşma  derecesi  gibi 

özeliklerinin saptanmasıyla en uygun HPLC tipinin seçilmesi sağlanır. 

Dolgu  maddesi  olarak  Corasil  ve  Corasilli  olanların  ilk  olarak  kullanılması 

önerilir.  Çünkü  bunlarn  pelliküler  maddeler  olduklarından  çok  çabuk  dengelenme 

olanakları  vardır.  Eğer  yüksek  verim  ve  hızlı  bir  analiz  isteniyorsa  tamamen 

gözenekli,  tanecik  büyüklüğü  küçük  olanlar  (u  porasil,  u  Bondapak)  kullanılır. 

Preparatif çalışmalarda ise, Porasil ve Porasilli dolgu maddelerinden yararlanılır.  

Örnek  ya  doğrudan  doğruya  ya  da  çok  iyi  absorpsiyon  veren  türevleri 

hazırlandıktan sonra HPLC’ye uygulanır.  

 

1. Örnek Özellikleri 

Örnek  bileşenlerinin  molekül  ağırlığı,  çözünürlüğü,  polaritesi,  iyonlaşma  derecesi 

gibi özelikleri göz önüne alınarak ayrılma mekanizması seçilir.  

 

2. Molekül ağırlığı 

Molekül  ağırlığı  2000’den  fazla  olanların  moleküler  eleme  kromatografisi  ile 

analizleri yapılırken, molekül ağırlığı 2000’den az olanların ise çeşitli özelikleri göz 

önüne alınarak diğer HPLC yöntemleri ile analizleri yapılmaktadır. 

 

3. Çözünürlük 

HPLC  ile  analiz  yapılırken  maddenin  kullanılan  çözücü  sisteminde  tamamen 

çözünmesi  ve  çözelti  halinde  bulunması  gerekir.  Eğer  madde  kısmen  çözünüyorsa 

kuyruklu pikler oluşur.  

---

 

49 

Polarite 

Örnek  bileşenlerinin  polaritelerine  göre,  farklı  çözücüler  ve  dolgu  maddeleri 

seçilerek ayırma yöntemi saptanır.  

 

Đ

yonlaşma Derecesi  

Örnek  bileşenlerinin  iyonlaşma  derecelerine  göre  karışımın  analizi,  ya  iyon 

değiştirme kromatografisi ya da iyon çifti kromatografisi ile yapılır.  

HPLC’nde ayrılan piklerin tanınması, GC’de olduğu gibidir. Her madde için 

bağıl  alıkonma  süreleri  saptanır.  Bilinen  bir  maddenin  bağıl  alıkonma  süresi  ile 

karşılaştırılır.  Her  madde  belli  bir  akış  hızında,  belli  bir  bağıl  alıkonma  süresine 

sahiptir.  Son  yıllarda  gelişen  bilgisayar  teknolojisiyle  nitel  analizler  bilgisayar 

kütüphanelerinden 

yararlanılarak 

kolaylıkla 

yapılmaktadır. 

Nitel 

analizde 

yararlanılan diğer bir yöntemde; standart ekleme yöntemidir. Eğer bilinmeyen madde 

tahmin ediliyorsa, bu yöntemden yararlanmak suretiyle maddeyi doğrulayabiliriz.  

 

---

 

50 

 

2. GEREÇ ve YÖNTEM 

2.1. GEREÇLER 

2.1.1. Kimyasal Maddeler  

-

 

Kloroform 

MERCK 

-

 

Metanol 

MERCK 

-

 

Đ

zooktan  

MERCK 

-

 

n-hekzan   

MERCK 

-

 

Toluen 

MERCK 

-   Tetrakosan            

EASTMAN KODAK  

-   Asetonitril  

RIEDEL - DE HAEN 

-   Ortofosforik asit  

MERCK  

-   Potasyum Dihidrojen Fosfat    MERCK 

-   NaOH  

MERCK 

-   Dietileter 

RIEDEL - DE HAEN 

-   MDMA ve kafein standartları Birleşmiş Milletler tarafından Kriminal Polis 

Laboratuvarları Dairesi Başkanlığına uyuşturucu ile mücadele kapsamında 

gönderilen standartlardan sağlanmıştır.  

-

 

Đ

ncelemeye alınan 36 adet ekstazi tablet numunesi son beş yılda yapılan  

uyuşturucu operasyonlarında ele geçirilerek çeşitli Bölge Kriminal Polis   

Laboratuvarlarına gelen tabletlerden deney numunesi olarak alınan 

numunelerden arta kalan numunelerdir.  

 

---

 

51 

 

2.1.2. Ekipman  

-Kalınlık ve çap ölçümleri    Electronic Digital Caliper 

-Tartım  

  - AND GR-200 marka analitik terazi 

 

  - SCHIMADZU LIBROR marka analitik terazi 

 

* GC-MS Cihazı                         

Agilent 5973 Network Mass Selective Dedector,  

                                                     

6890 N Network GC System 

   

            - Otomatik Enjektör           

Agilent 7683 Series Đnjector 

            - Kolon                               

Agilent 19091S-433 model HP-5MS              

                                                       

(0,25mmx30mx0,25µm)       

 

* GC Cihazı                                  

Agilent 6890N Network Gas Chromatography   

                                                       

         - Otomatik Enjektör              

Agilent Technologies 7683 Series Đnjector  

         - Hidrojen Jenaratörü            

Dominick Hunter 

    - Kolon                                  

Agilent 1235032 DB-5 kapiler kolon        

                                                    (30,0mx320µmx0,25mm) 

 

* HPLC Cihazı 

 

 

HP AGILENT 1100 Series  

- Pompa   

G 1310 A Isopump  

 

 

 

 

 

- Detektör  

G 1314 A VWD  

 

 

 

 

 

- Enjektör 

G 13 28 A, RHEODYNE 20µl  

- HPLC Kolon  

 

WATERS C18 3,5

µ

m, 3.9x 150mm 

---