SICAK, SOĞUK ve KARASAL İKLİM BÖLGELERİNE GÖRE
100 ve 200 BAŞ KOYUN / KEÇİ
AĞIL PROJELERİ
TÜRKİYE DAMIZLIK KOYUN KEÇİ YETİŞTİRİCİLERİ MERKEZ BİRLİĞİ
→ 2
•
100 ve 200 BAŞ AĞIL PROJESİ
(SICAK İKLİM)
•
100 ve 200 BAŞ AĞIL PROJESİ
(SOĞUK İKLİM )
•
100 ve 200 BAŞ AĞIL PROJESİ
(KARASAL İKLİM )
•
Projeler Autocad programı ile açılabilir
ve ayrıca PDF formatında görülebilir.
CD İÇERİĞİ
10
0
BA
Ş ve 200
BA
Ş
Türkiye Damızlık Koyun Keçi
Yetiştiricileri Merkez Birliği
TÜDKİYEB
A
Ğ
I L P
RO J E
L E
R
İ
Kasım 2014 - Ankara, Yayın No : 2
3
←
ÖNSÖZ
Küçükbaş hayvancılıkta hedeflediğimiz verimi alabilmemiz, karlı bir keçi veya
koyunculuk yapabilmemiz için bakım ve beslemenin yanında onları uygun
ortamlarda barındırmamız son derece önemlidir. Bu nedenle de iyi bir ağılın
nasıl olması gerektiğini bilmemiz ve buna göre ağıl tesis etmemiz
gerekir. Şartlara uygun olmayan, rutubetli, havasız, sıkışık ağıllar
koyun ve keçilerin hastalanmasına ve verim düşüklüğüne
neden olurlar.
Koyun/keçi ağılları planlanırken soğuktan çok, sıcak-
tan korunma esası üzerinde durulmalı ve rutubeti
yüksek olmayan bir ağıl içi ortam oluşturmaya ça-
lışılmalıdır. Yurdumuzun büyük bir kesiminde kapalı
ağıl tipi yerine, açık ağıl tipi uygulanabilir. Aslında
her bölge için uygun olacak standart bir ağıl tipi dü-
şünülemez, fakat belirli esaslarda bir benzerlik ola-
bilir. Küçükbaş hayvancılık yapılacak bölgenin iklimi
ağıl yapımında en çok göz önünde bulundurulması
gereken noktadır.
Diğer yandan bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına yö-
nelik olarak, büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık işletmelerinin alt-
yapılarının geliştirilmesi, hayvansal üretimde verimlilik ile kalitenin artırılması,
modern hayvancılık işletmelerinin kurulması için yapılacak yatırımların destek-
lenmesi amacıyla DAP-GAP-KOP ve DOKAP kalkınma bölgelerinde hayvancılık
yatırımlarının desteklenmesine yönelik hibe desteği uygulamasına geçilmiş-
tir. Destekleme kapsamında Türkvet veya Koyun Keçi Kayıt Sistemine göre
işletmesi aktif olan yetiştiricilere, küçükbaş için en az 100 baş anaç, en çok
200 baş anaç kapasiteli yeni ağıl yapımı ya da tadilatı için 2018 yılına ka-
dar %50 hibe desteği uygulanacaktır.
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği olarak
bu kararı tarihi bir fırsat bilip yetiştiricilerin istifadesine sun-
mak üzere üç farklı iklim bölgeleri esas alınarak tip projeler
hazırlattık. Projeleri hazırlatırken sadece kalkınma bölgele-
ri değil ülkemiz genelinde küçükbaş hayvancılıkla iştigal
eden tüm yetiştiricilerimize yeni yapacakları ya da tadil
edecekleri ağıllar için de ışık tutmak istedik.
Sıcak, soğuk ve karasal iklim şartları göz önüne alınarak
hazırlanan projelerimizi küçükbaş hayvancılığın hizmetine
sunarken tüm yetiştiricilerimizin bu projelerden istifade et-
mesi en büyük arzumuzdur. Bu nedenle temsilen hazırlanan
bu broşürle birlikte hazırlanan CD içerisinde projelerin detay bil-
gileri ve çizimleri yer almaktadır.
Ağılların modernizasyonu adına yaptığımız bu çalışmanın yetiştiricilerimize do-
layısıyla da ülkemiz küçükbaş hayvancılığına hayırlı olması temennilerimizle
tüm üreticilerimize bol verim ve kazançlar dileriz.
Yönetim Kurulu Adına
Prof.Dr. Veysel AYHAN/Genel Başkan
Değerli Yetiştiricilerimiz;
→ 4
Barınakları, yetiştiricinin keçi yada koyunculuk yapacağı bölgenin iklim durumuna göre 3 ayrı tipte projelendirdik. Sıcak, soğuk ve karasal iklimin hakim
olduğu bölgelere göre planlanan projeler T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı şartnameleri ve afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik ve
ilgili meslek odaları yayınları, yönetmelik ve şartnameleri ile TSE’de belirtilen projelendirme koşullarına uygun olarak hazırlanmıştır.
Ağıl projeleri yıldırım düşme tehlikesine karşı paratoner korumalı olup, hırsızlık başta olmak üzere güvenlik tedbirleri için kamera sistemi ile donatılmıştır.
Ayrıca ağıl içerisinde ve gezinti alanında traktörün rahatça çalışabilmesine göre planlanmıştır.
Ağıl projeleri, sıcak ve ılık iklim bölgeleri için kuzey rüzgarı önlenmiş ve yağmur suyu geçirmeyecek şekilde inşa edilmiş, iklim koşullarının nispeten sert
geçtiği çok soğuk bölgelerde ise ağıllar kapalı olarak tasarlanmıştır. Her üç bölge için projelendirilen ağıllar U şeklinde yapılmıştır.
AĞIL TİPLERİ
100 BAŞLIK KOYUN KEÇİ AĞILI (SICAK BÖLGE)
5
←
kaba yem deposu
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
toklu-çebiç bölmesi
giriş
→ 6
1- Taban suyu yüksek olmamalı
2- Meraya yakın olmalı
3- Meyilli arazi üzerinde olmalı
4- Ağıl kokusunun konutlara ulaşamayacağı yer ve uzaklıkta olmalı
5- Ağıl; güneye veya doğuya dönük olmalı, kuzey rüzgarlarına kapalı olmalıdır.
Ağıl yeri yukarıdaki belirtilen noktalara uygun şekilde seçildikten sonra, ağıl yapımında şu noktaların göz önünde bulundurulması gerekir :
1- Ağıl, yetiştirme yönüne ve bölgenin iklimine uygun olmalıdır.
2- Ağıl ve dış bölmeler bölgenin hakim rüzgarlarından ve soğuktan korunmuş olmalıdır.
3- Ağıl, işlerin kolay görülmesine uygun olarak planlanmalıdır.
AĞIL YERİ
SEÇİMİ
200 BAŞLIK KOYUN KEÇİ AĞILI (SICAK BÖLGE)
7
←
kaba yem deposu
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
toklu-çebiç bölmesi
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
giriş
→ 8
100 başlık ağıl projesinde toplam alan 661 m
2
olup, 428 m
2
kapalı alan, 233 m
2
açık alandan oluş-
muştur. 200 başlık ağıl projesinde ise toplam alan 1069 m
2
olup, 625 m
2
kapalı alan, 444 m
2
de
açık alan olarak planlanmıştır.
Ağıl genişliği, uzunluğu ve yüksekliği barındırma sistemine ve doğal havalandırmaya bağlı olarak
belirlenmiştir. Gübre temizliğinin traktör ile yapılacağı düşünülerek yükseklik 2.80 m olarak planlan-
mıştır. Çatı mahyasında yükseklik net 4.30 metredir. Barındırılacak koyun/keçi sayısına göre ağılın
yüksekliği değişebilir. Koyun/keçi sayısı ne kadar fazla ise yüksekliğin o kadar fazla olması gerekir.
100 BAŞLIK KOYUN KEÇİ AĞILI (SOĞUK BÖLGE)
100 BAŞ ve 200 BAŞ AĞILLAR İÇİN GEREKLİ ALAN
Bölmeler
100 Baş
200 Baş
Anaç Bölmesi
90 m
2
185 m
2
Kuzu Oğlak Bölmesi
45 m
2
90 m
2
Toklu Çebiç Bölmesi
45 m
2
90 m
2
Çoban Odası
15 m
2
15 m
2
Yem Deposu
75 m
2
120 m
2
Açık Alan
235 m
2
445 m
2
Çiftleştirme Bölmesi
7 Adet
13 Adet
AĞIL ALANI
9
←
kaba yem deposu
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
toklu-çebiç bölmesi
giriş
→ 10
Taban
Ağıl tabanı için en ucuz olanı sıkıştırılmış toprak zemindir. Toprak tabanın su
tutmaması ve çamurlaşmamasına dikkat etmek gerekir. Toprak zeminde
kullanılan altlık miktarı önemlidir. Kış aylarında mümkünse ağıl tabanına her
gün hayvan başına 0.5 kg yataklık sap serilmesi son derece yararlı olur.
Çatı
Barınağın en önemli kısmını oluşturur. Çatı eni 9.50 metre olup, be-
şik çatı olarak tasarlanmıştır. Çatı eğimi %33’dür. Soğuk bölgeler için
alüminyum trapaz çatı kaplaması kullanılmış olup, diğer bölgelerde
alaturka kiremit kaplaması kullanılmıştır.
Pencere ve Kapılar
• Pencere alanı taban alanının 1/15-1/20’si kadar olmalıdır.
• Pencerelerin alt kısımlarının tabandan yükseklikleri en az 2-2.30 m
kadar olmalıdır.
• Yine ağıllarda pencerelerin çoğunluğu güney cephesine veya hakim
rüzgarların ters yönünde yapılırlar.
• Ağıl kapıları, genellikle 3 m genişliğinde, 2.50-2.75 m yüksekliğinde
yapılırlar.
• Kapıların içeriye doğru açılması uygun olmakla birlikte sürgülü olarak da
planlanabilir.
200 BAŞLIK KOYUN KEÇİ AĞILI (SOĞUK BÖLGE)
YAPIS
AL
ÖZELLİKLER
11
←
kaba yem deposu
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
toklu-çebiç bölmesi
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
giriş
→ 12
100 BAŞLIK KOYUN KEÇİ AĞILI (KARASAL BÖLGE)
Özellikle dört tarafı kapalı olarak inşa edilen ağıllarda, içeride biriken metan, amonyak ve karbondioksit gibi gazların hayvanların sağlığı açısından
havalandırma yoluyla dışarıya atılması gereklidir. Havalandırma sırasında hayvanları üşütecek hava cereyanlarından sakınmak gereklidir. Ağıllara
giren havanın barınak havası sıcaklığından çok düşük olmaması ve doğrudan hayvanların üzerine gelmemesi gereklidir.
Ağılların havalandırılmasında son yıllarda saçak-mahya havalandırması yaygın olarak uygulanmaktadır. Ağıla yeterince hava girişi sağlamak için
saçak ile duvar arasında her 10 metre ağıl genişliği için 15 cm aralık bırakılır. Mahya üzerinde ise, kirli havanın çıkışını sağlamak üzere boydan boya
tüm mahyayı örten bir hava çıkışı bırakılmalıdır.
Bacalar yoluyla havalandırmada ise hava yenilenmesinin azami düzeyde olabilmesi ve barınak içinde yeterli hava dolaşımı sağlanabilmesi için :
• Baca alanı 1 m
2
’yi geçmemeli.
• Baca sayısı en çok 100 m
2
’ye bir baca düşecek şekilde hesaplanmalı.
• Bacanın çatı mahyasından yüksekliği 50 cm ve üzeri olmalı.
H
AV
ALANDIRMA
13
←
kaba yem deposu
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
toklu-çebiç
giriş
→ 14
AĞIL
EKİPMANL
A
RI
200 BAŞLIK KOYUN KEÇİ AĞILI (KARASAL BÖLGE)
Yemlikler
Yem kaybını önleyecek ve yetiştirici tarafından
kolayca yapılabilecek biçimde olmalıdır. Yem-
likler, kolaylıkla yem koyulabilecek şekilde, du-
var kenarlarına ya da bölmelerin orta kısımlarına
yerleştirilmelidir. Yemliklerin sürekli olarak temiz
tutulmasına özen gösterilmelidir.
Taşınabilir yemlikler en idealidir. Ahşap malzeme-
den yapılabileceği gibi metalden de yapılabilir.
Suluklar
Genelde uzun oluk şeklinde, yalak tipinde olur
ve ağıl yakınına veya avlusuna inşa edilir. Bu tip
suluklar galvanizli saç veya betondan yapılabi-
lirler ve bunlarda şamandıra kullanılabilir. Ağıl
içerisinde ise, basit taşınabilir suluklar bulun-
durulabileceği gibi duvar kenarlarına otomatik
suluklar takılabilir.
Suluklar; hayvanın kolayca ulaşabileceği, kirlen-
meye karşı korunmuş, yataklığı ıslatmayacak,
temizlenmesi kolay ve ağıl içinin traktörle temiz-
lenmesini engellemeyecek şekilde yapılmalı ve
yerleştirilmelidir.
Bölmeler
Ağıl içinde; yetiştirme şekline bağlı olarak sabit
veya taşınabilir çitlerle bölmeler yapılabilir. Taşı-
nabilir çitler 2.5-4 m uzunlukta ve 1 m yükseklik-
te olabilir. Doğum bölmeleri planlanırken ağılın
en sıcak olan, rüzgar tutmayan yerleri seçilme-
lidir. Doğum bölmesinden başka kuzulu koyun,
gebe koyun, toklular, kısır koyunlar, koçlar ve
hasta hayvanlar için de ayrı bölmeler düzenle-
nebilir.
Ayrıca projelerimizde; çiftleştirme bölmesi,
revir, banyoluk, yem depoları ve çoban odası
(sürü yöneticisi) tasarımı günün şartları dikka-
te alınarak planlanmıştır.
15
←
kaba yem deposu
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
toklu-çebiç bölmesi
toklu-oğlak/toklu-çebiç gezinti alanı
giriş
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği
Cevizlidere Mahallesi 1249. Sokak
No: 7/20 • 06520 • Çankaya/ANKARA
Tel: 312 442 88 02 (Pbx) • Fax: 312 442 88 18
• mail: bilgi@turkiyekoyunkeci.org
www.turkiyekoyunkeci.org
Dostları ilə paylaş: |