www.vivo-book.com
936
Kruazenua ilə yaxınlaĢmağa çalıĢdım. Amma siz niyə
yanımda, gözümün qarĢısında belə həqiqi mənada ləyaqətli
adamın olmasına yol verdiniz? Axı mən Geyerdən
qayıdanda siz özünüz mənə dediniz ki: “Bu gənc Sorel
yeganə adamdır ki, onun yanında darıxmaq mümkün deyil”.
O yazıq indi bu məktubun sizə necə əzab verəcəyini
düĢünərək dərd çəkir, siz bunu təsəvvür belə edə
bilməzsiniz. Mən sizin ata qəzəbinizin qarĢısını ala
bilmərəm, amma məni rədd etməyin, öz dostluğunuzdan
məhrum eləməyin.
Jülyen həmiĢə mənə hörmətlə yanaĢıb. O mənimlə
danıĢanda da, bunu sizə olan dərin minnətdarlıq hissinə görə
eləyib. Təbiətindəki ləyaqət ona özündən yuxarı mərtəbədə
olan adamlarla mütləq rəsmi davranmağı diktə edir. Sosial
fərqləri hiss eləmək onun anadangəlmə xüsusiyyətidir. Sizə,
ən yaxĢı dostuma utandığımdan yerin altına girməyə hazır
olaraq, etiraf eləyirəm ki, ilk dəfə özüm bağda onun əlini
sıxmıĢam.
Doğrudanmı sabah da, aradan günlər keçəndən sonra da
sizin ona olan qəzəbiniz keçməyəcək? Mən elə günahkaram
www.vivo-book.com
937
ki, burada daha peĢmançılığın xeyri yoxdur. Əgər istəsəniz,
Jülyen mənim vasitəmlə sizi qəzəbləndirdiyindən necə əzab
çəkdiyini və dərin ehtiramını çatdırar. Siz daha onu heç vaxt
görməzsiniz, amma mən o hara gedirsə, getsin, ərimlə
gedəcəm. Bu mənim borcumdu, çünki o mənim uĢağımın
atasıdır. Əgər siz ürəyinizin nə qədər böyük olduğunu
nümayiĢ etdirib, bizə ildə altı min frank ayırsanız, mən bu
pulu izahagəlməz minnətdarlıqla qəbul edərəm. Əgər bunu
etməsəniz, Jülyen Bezansonda latın dili və ədəbiyyat
müəllimi
iĢləməyi
planlaĢdırır.
Nədən,
hardan
baĢlayırbaĢlasın, mən onun qabağa gedəcəyinə əminəm.
Onun yanında mən ad-sansız yaĢamaqdan qorxmuram. Əgər
inqilab olsa, inanıram ki, o bu inqilabın ən vacib
adamlarından biri olacaq. Siz bunları mənimlə evlənmək
istəyən o kübar gənclər barədə əminliklə deyə bilərsinizmi?
Deyəcəksiniz ki, onların böyük malikanələri, geniĢ
torpaqları var? Bu Ģeylər məni heyran eləməyə yetməz.
Atamın hamiliyi və bir milyonu olsa, mənim Jülyenim elə
bu rejimin vaxtında da uğur, mərtəbə qazana bilərdi...”
www.vivo-book.com
938
Matilda atasının çılğın adam olduğunu bildiyindən, düz
səkkizsəhifəlik məktub yazmıĢdı. Markiz de La-Moll bu
uzun-uzadı məktubu oxuduğu müddət ərzində Jülyen
bağçada əllərini ovuĢdura-ovuĢdura gəziĢərək, düĢünürdü:
– Ġndi mən nə etməliyəm? Mənim borcum nədir?
Maraqlarım nədən ibarətdir? Ona borcum sonsuzdur, bu
adam olmasaydı, mən indi hansısa məzlum bir iĢdən
yapıĢmıĢdım, üstəlik, baĢqalarının nifrətini qazanmıĢdım. O
məni kübar adam elədi. Buna görə də mənim bundan sonrakı
yanlıĢlıqlarım daha az, daha ziyansız olacaq. Bu isə mənə
bir milyon pul bağıĢlamaqdan daha qiymətli iĢdir. Bu
ordeni, məni cəmiyyətin gözündə qaldıran nəzəri diplomatik
uğurlarımı ona borcluyam. Əgər indi o əlində lələk oturub,
mənə bundan sonra necə hərəkət etməli olduğumu yazırsa,
görəsən, o nə yazacaq?
Elə bu vaxt markiz de La-Mollun qulluqçusu Jülyeni
fikirlərindən ayırdı.
– Markiz elə bu dəqiqə, paltarlı, ya paltarsız
olmağınızdan asılı olmayaraq, otağına gəlməyinizi tələb
edir.
www.vivo-book.com
939
Jülyeni markizin otağına ötürəndə, qulluqçu astadan
dedi:
– Ehtiyatlı olun, cənab markiz dəhĢətli dərəcədə
qəzəblidir.
XXXIII
DARQURSAQLIĞIN APARDIĞI UÇURUM
Bu almazı cilalayarkən, naĢı zərgər onun ən parıltılı
qırıntılarını yonmuĢdu. Orta əsrlərdə, nə orta əsrlər, hələ
RiĢelyenin vaxtlarında fransız hələ arzulamaq bacarığına
sahib idi.
Mirabo
www.vivo-book.com
940
Jülyen otağa girəndə markiz hirsindən zəncir
çeynəyirdi. Bəlkə də ilk dəfəydi ki, bu əyan özünü lazımi
qədər ədəblə aparmırdı. Oğlan içəri girən kimi, o, küçə
söyüĢləri söyərək, onun üstünə atıldı. Qəhrəmanımız heyrətə
gəldi, o bərk incidi amma markizə qarĢı duyduğu
minnətdarlıq hissi azalmadı. “O qədər ciddi-ciddi planlar, o
qədər Ģirin arzular – indi bu bədbəxt adam bunların
hamısının bir anda necə məhv olduğunu görür! Amma mən
ona nəsə cavab verməliyəm, susmağım onu daha da
qəzəbləndirir”. Cavab üçün Jülyen yenə Tartüfə müraciət
elədi:
– Mən mələk deyiləm... Mən sizə sədaqətlə xidmət
edirdim, sizsə məni səxavətlə mükafatlandırırdınız. Qəlbim
sizə minnətdarlıqla doludur, amma özünüz fikirləĢin, axı
mənim cəmi iyirmi iki yaĢım var. Bu evdə, gözlərimin
qabağındasa elə gözəl bir xanım vardı...
– Ġlan! – markiz bağırdı. – Gözəl xanım?! Onun gözəl
olduğunun fərqinə varan kimi, siz bu evdən baĢ götürüb,
qaçmalıydınız!
Dostları ilə paylaş: |