48
durmaktayız. Gürkan’ın, Doorn’un “Tourism and Cross-Cultural Communication”
isimli makalesinden aktardığı tasnifte ise şu etkiler sıralanmıştır;
69
Turizmin aile yapısı üzerindeki
etkileri
Turizm ve seksüel davranışlar üzerindeki etkileri
Turizm ve Din’in kutsalsızlaştırılması
Turizm ve turistik bölgelerde şenliklerin, sanat ve el sanatlarının
ticarileştirilmesi
Turizm ve prodüktivite konusunda değişen tutumlar
Turizm ve tüketim
ve tüketiciliğin gelişmesi
Turizm ve hayat tarzının serbestleşmesi
Bu tasniflerden de anlaşılacağı üzere turizm, yerel kültür üzerinde bir değişim
meydana getirmektedir. Genel olarak turizm, destinasyonlardaki sosyal ve çevresel
sistemleri aksatır. Bundan dolayı ekonomik olmayan etkiler genelde negatif olma
eğilimindedir.
70
Turizm ekonomik olarak bir getiri sağladığı halde; sosyal, çevresel
ve kültürel açılardan yeterli önlemler alınmadığı takdirde ciddi olumsuzluklara sebep
olmaktadır. Örneğin suç oranlarındaki artışın turizm ile bağlantılı olduğunu gösteren
Mexico’da turizm ve suç arasındaki ilişkiyi ortaya koyabilmek amacıyla yapılan bir
araştırma, özellikle yabancı turizm ile sahtekârlık, hırsızlık, soygun, adam kaçırma
oranı arasında yüksek bir ilişki olduğunu tespit etmiştir.
71
69
Gürkan, “Turizmin Sosyal Yapı Üzerindeki Etkisi”, 117.
70
Ahmet Tayfun, Arzu Kılıçlar, “Turizmin Sosyal Etkileri ve Yerli Halkın Turiste Bakışı”,
Gazi
Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Ankara 2004, S.I, s. 2.
71
Selin Korkmaz, “Turizmin Ekonomik ve Sosyal Etkileri”,
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi
Mecmuası, İstanbul 1996, C. 46, s.404.
50
Özellikle turistlerle ev sahipleri arasında çok belirgin ırksal farklılıkların
olduğu yerlerdeki ırksal gerginlikler
Turizm işinde çalışanların hesabına bir köleye yakışır
tutumun gelişmesi
Zanaat ve sanatkârların, turizm ticareti için büyük hacimli hatıra eşya üretimi
sağlamak üzere, küçük boyutlu bir hal alması
İşçilerin rollerinin standartlaşması
Otel ve lokanta işinin karakteristiği olan kol gücüne dayalı olarak çalışan ve
düşük ücret alan aşırıya kaçan sayıda işçiler.
Turist hassas çevre üzerindeki basıncı arttırır; kültürel, toplumsal ve sosyal
birliğin devamlılığı için bir tehdit olarak görülebilir.
74
Çünkü çevre üzerindeki bu
basınç günümüz dünyasında küreselleşmenin etkisinde kültürel özelliklerini
korumaktan yeterince aciz kalmış olan toplumların ellerinde bulunan son ihtimalleri
de tüketmektedir. Turizmin yoğun olarak yaşandığı ortamlar hayat akışının rahat
olduğu ve turistik olmayan bölgelere göre toplumsal yönlendirmenin/toplum
baskısının daha az olduğu yerlerdir. Bu sebeple bu bölgelerde insanlar değer
yargılarının dışına çok daha kolay çıkabilmektedirler.
Türkiye’deki aile yapısını etkileyebilecek olan bir gelişme de son yıllarda,
turizm merkezlerinde yabancılarla olan evliliklerin sayısında ciddi artışlar
yaşanmasıdır. Evlilikler elbette toplumlar arasında kaynaşmayı olumlu
etkileyebilecek bir olgudur ancak bu evliliklerde dikkat çekici bir nokta, Kuzey ve
Orta Avrupalı yaşlı kadınların kendilerinden oldukça genç Türkiye vatandaşı
74
Ecemiş Kılıç, Aydoğan,
“Mass Tourism Effects On A Coastal Historical Town: Bodrum Case
(Turkey)”,
88.