T. C. İStanbul üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ tarih ana biLİm dali

 
3.1.5.2. 1277-1278 Ayaklanması ve Mengü Timur Han’ın Bulgar Seferi181 
3.2. Altın Orda Hanlığı Hâkimiyeti Altında İtil Bulgarları ................................ 185 
3.2.1. Altın Orda Hanlığı’nın Siyasi ve Sosyo-Ekonomik Yapısı İçinde İtil 
Bulgarları .................................................................................................... 185 
3.2.2. Altın Orda Hanlığı’nın Kargaşa Döneminde İtil Bulgarları ................. 199 
 
3.2.2.1. Bulat-Timur’un Bulgar’ı Ele Geçirmesi...................................... 199 
 
3.2.2.2. Altın Orda Hanlığı’nın Kargaşa Döneminde İtil Bulgarları ve 
Siyasi Münasebetleri................................................................................. 200 
 
 
3.2.2.2.1. Novgorodlu Rus Eşkıyaların İtil Bulgarlarına Saldırıları.. 200 
 
 
3.2.2.2.2. Timur’un 1391 ve 1395 Yıllarındaki Deşt-i Kıpçak Seferleri 
ve Bulgar’ın Tahribatına Dair............................................................ 204 
   3.2.2.2.3. Kazan Hanlığı’na Kadar Bulgar-Rus Münasebetleri......... 207 
 
4. BÖLÜM 
İTİL BULGAR DEVLETİ’NDE İDARİ-ASKERİ TEŞKİLAT, SOSYO-
EKONİMİK ve KÜLTÜREL HAYAT .................................................................. 212 
4.1. İdari-Askeri Teşkilat .................................................................................... 212 
4.1.1. İlteber-Emir........................................................................................... 212 
4.1.2. Hatun ... ................................................................................................. 214 
4.1.3. Bağlı Boyların Beyleri .......................................................................... 215 
4.1.4. Kurultay ................................................................................................ 215 
4.1.5. Diplomasi.............................................................................................. 216 
4.1.6. Başkent.................................................................................................. 216 
4.1.7. Vergi .................................................................................................... 217 
4.1.8. Toprak Sistemi ...................................................................................... 219 
4.1.9. Bayrak................................................................................................... 219 
4.1.10. Ordu .................................................................................................... 220 
 
4.1.10.1. İtil Bulgar Ordusunun Unsurları................................................ 222 
 
 
4.1.10.1.1. Kuvvad............................................................................. 222 
 
 
4.1.10.1.2. Bağlı Boy ve Bölgelerin Kuvvetleri ................................ 223 
 
 
4.1.10.1.3. Ücretli Askerler ............................................................... 224 
 
 
4.1.10.1.4. Haşam .............................................................................. 224 
 
 
4.1.10.1.5. Yori.................................................................................. 224 
 
4.1.10.2. Asker Sayısı ............................................................................... 225 
 
4.1.10.3. Savaş Taktikleri ......................................................................... 225 
 
4.1.10.4. Silahlar....................................................................................... 230 
 
 
4.1.10.4.1. Savunma Donanımları ..................................................... 230 
 
 
 
4.1.10.4.1.1. Zırh Gömlekler ...................................................... 230 
 
 
 
4.1.10.4.1.2. Örme Zırh (Cebe) .................................................. 230 
 
 
 
4.1.10.4.1.3. Miğfer .................................................................... 231 
 
 
 
4.1.10.4.1.4. Kalkan.................................................................... 231 
 
 
4.1.10.4.2. Yakın Savaş Silahları....................................................... 231 
 
 
 
4.1.10.4.2.1. Mızraklar ............................................................... 231 
 
 
 
4.1.10.4.2.2. Savaş Baltaları ....................................................... 233 
 
 
 
4.1.10.4.2.3. Kılıç ....................................................................... 233 
 
 
 
4.1.10.4.2.4. Pala ........................................................................ 234 
 
 
 
4.1.10.4.2.5. Hançerler ve Savaş Bıçakları................................. 234 
 
ix

---

 
 
 
4.1.10.4.2.6. Gürz (Topuz) ......................................................... 235 
 
 
 
4.1.10.4.2.7. Kisten (Harman Dövenine Benzer Silah) .............. 235 
 
 
4.1.10.4.3. Uzun Menzilli Savaş Silahları ......................................... 235 
 
 
 
4.1.10.4.3.1. Yay ........................................................................ 236 
 
 
 
4.1.10.4.3.2. Ok .......................................................................... 236 
4.2. Sosyo-Ekonomik Hayat ............................................................................... 237 
4.2.1. Şehir Hayatı .......................................................................................... 238 
 
4.2.1.1. Bulgar (İbrahimov) ...................................................................... 239 
 
4.2.1.2. Bilyar ........................................................................................... 243 
 
4.2.1.3. Suvar ............................................................................................ 248 
4.2.2. Ekonomik Hayat ................................................................................... 250 
 
4.2.2.1. Tarım............................................................................................ 251 
 
4.2.2.2. Hayvancılık.................................................................................. 254 
 
 
4.2.2.2.1. Ehil Hayvan Yetiştiriciliği................................................. 254 
 
 
4.2.2.2.2. Avcılık ............................................................................... 256 
 
 
4.2.2.2.3. Balıkçılık ........................................................................... 256 
 
 
4.2.2.2.4. Arıcılık............................................................................... 258 
 
4.2.2.3. Zanaat .......................................................................................... 258 
 
 
4.2.2.3.1. Maden İşlemeciliği ............................................................ 259 
 
 
4.2.2.3.2. Kemik İşçiliği .................................................................... 263 
 
 
4.2.2.3.3. Kuyumculuk ...................................................................... 263 
 
 
4.2.2.3.4. Dericilik ............................................................................. 264 
 
 
4.2.2.3.5. Çömlekçilik ....................................................................... 265 
 
 
4.2.2.3.6. Camcılık............................................................................. 266 
 
4.2.2.4. Ticaret .......................................................................................... 267 
 
 
4.2.2.4.1. İç Ticaret............................................................................ 270 
 
 
4.2.2.4.2. Kuzey Bölgeleriyle Yapılan Ticaret .................................. 271 
 
 
 
4.2.2.4.2.1. Visu, Aru ve Yura Kabileleriyle Ticari Münasebetler ..
     .................................................................................................... 271 
 
 
 
4.2.2.4.2.2. Ön Ural Bölgesiyle Yapılan Ticaret ........................ 274 
 
 
 
4.2.2.4.2.3. İtil Bulgar-Mordva Ticari Münasebetleri ................ 275 
 
 
 
4.2.2.4.2.4. İtil Bulgar-Burtas Ticari Münasebetleri .................. 276 
 
 
4.2.2.4.3. Dış Ticaret ......................................................................... 277 
 
 
 
4.2.2.4.3.1. İtil Bulgarları-Rus Ticari Münasebetleri ................. 277 
 
 
 
4.2.2.4.3.2. İtil Bulgar-İslam Âlemi Ticari Münasebetleri......... 282 
4.3. Kültürel Hayat.............................................................................................. 286 
4.3.1. Eğitim.................................................................................................... 286 
4.3.2. Yazı .................................................................................................... 289 
 
4.3.2.1. Runik Yazı ................................................................................... 289 
 
4.3.2.2. Arap Yazısı .................................................................................. 291
 
SONUÇ…………………………………………………………………………....293 
KAYNAKÇA.......................................................................................................... 299 
EKLER.................................................................................................................... 328 
1. İTİL BULGAR DEVLETİ VE KOMŞULARI .................................................. 328 
2. İTİL BULGAR EMİRLERİ ŞECERESİ ............................................................ 329 
ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................ 330 
 
 
x

---