T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tablo-7: Saddam Hüseyin Yönetimince Kullanıldığı Ġddia Edilen Kimyasal Silahlar ve Sonuçları Yer
144 sonlandırılması, Irak‟ın teröre verdiği desteğin kesilmesi ve Irak halkının özgürleĢtirilmesi bulunuyordu. ÇalıĢmamıza ıĢık tutması açısından Irak SavaĢı‟nın ilan edilen gerekçeleri detaylı olarak incelenecektir. a. Irak SavaĢının Ġlan Edilen Resmi Gerekçeleri (1) Irak’ta Kitle Ġmha Silahları Bulunduğu Ġddiası ABD‟nin Dünyaya ilan ettiği savaĢ gerekçelerinden en önemlisi Irak‟ın BM kararlarına rağmen halen kitle imha silahları geliĢtirmeye devam ettiği ve Saddam yönetiminin elinde pek çok kitle imha silahı bulunduğu iddiasıydı. Kitle imha silahları ile ilgili ABD‟nin diğer bir endiĢesi de bu silahların teröristlerin eline geçmesi idi. Bu noktada teröre destek verdiği düĢünülen Saddam Hüseyin yönetimi, bir de sahip olduğu kitle imha silahlarını ve üretme teknolojilerini teröristlerle; özellikle de El Kaide ile paylaĢırsa, tüm Dünya büyük bir tehlike altına girecekti. Bu noktada ABD, önleyici vuruĢ ile teröristler henüz ilk vuruĢu gerçekleĢtiremeden bu tehdidi bertaraf etmeliydi (Gözen, 2006: 57). BM Güvenlik Konseyinin ateĢkes koĢullarını düzenleyen, 687 sayılı kararı ile birlikte, Irak‟ta kitle imha silahlarının denetimi amacıyla özel bir komisyon (UNSCOM) ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) yetkilendirilmiĢti. Bununla birlikte izlenen süreçte, Irak ve denetçiler arasında zaman zaman krizler yaĢanmıĢ; krizler, bazen baskı ile bazen de Çöl Tilkisi Operasyonu örneğinde olduğu gibi güç kullanımı ile aĢılabilmiĢti. Çöl Tilkisi Operasyonu sonrasında Güvenlik Konseyinin 17 Aralık 1999 tarihli, 1284 sayılı kararı ile denetimlerin, UNSCOM yerine UNMOVIC ve IAEA tarafından yapılacağının açıklaması ile bir süreliğine duran denetimler yeniden baĢlamıĢtı. Sonuçta sürekli Ģekilde denetlenen Irak‟ın, çevre ülkeler ve Batılı Devletler açısından bir tehdit oluĢturmayacağı ifade edilebilecek olsa 145 da, Hüseyin Yönetimine karĢı, denetçilere her fırsatta sorun çıkarması ve gizli Ģekilde yürütülebilecek üretim ve geliĢtirme faaliyetleri sebebiyle, bu konuda bir güven oluĢmamıĢ ve tehdit algısı devam ettirilmiĢti. SavaĢ öncesinde ABD ve Ġngiliz istihbarat örgütleri yayınladıkları raporlarda Irak‟ta kitle imha silahı bulunduğu ve Irak‟ın bunları geliĢtirme faaliyetlerine devam ettiğini iddia etmekteydiler. Bu iddiaları desteklemek amacıyla da Saddam Hüseyin‟in geçmiĢteki saldırılarına referans verilmekteydi. AĢağıdaki tabloda Saddam Hüseyin yönetimince kullanıldığı iddia edilen kitle imha silahları ve tarihleri bulunmaktadır (Amerikan Merkezi Haberalma TeĢkilatı (CIA) Resmi Ġnternet S itesi [web], 2004) Tablo-7: Saddam Hüseyin Yönetimince Kullanıldığı Ġddia Edilen Kimyasal Silahlar ve Sonuçları Yer Kullanılan Silah Tarih Sonuç Haij Umran Hardal Gazı 01.08.1983 100‟den az Ġranlı ve Kürt Panjwin Hardal Gazı Ekim- Kasım1983 3,001 Ġranlı ve Kürt Majnoon Island Hardal Gazı ġubat -Mart1984 2.500 Ġranlı al-Basrah Tabun Mart 1984 50- 100 Ġranlı Hawizah Marsh Hardal Gazı ve Tabun Mart 1985 3,000 Ġranlı al-Faw Hardal Gazı ve Tabun Ocak 1986 8,000-10,000 Ġranlı Um ar-Rasas Hardal Gazı Aralık 1986 1,000 Ġranlı al-Basrah Hardal Gazı ve Tabun Nisan 1987 5,000 Ġranlı Sumar/Mehran Hardal Gazı ve Sinir Gazı Ekim 1987 3,000 Ġranlı Halabjah Hardal Gazı ve Sinir Gazı Mart 1988 7,000 Ġranlı ve Kürt al-Faw Hardal Gazı ve Sinir Gazı Nisan 1988 1,000 Ġranlı Fish Lake Hardal Gazı ve Sinir Gazı Mayıs 1988 100- 1,000 Ġranlı Majnoon Islands Hardal Gazı ve Sinir Gazı Haziran 1988 100- 1,000 Ġranlı South-central border Hardal Gazı ve Sinir Gazı Temmuz 1988 100- 1,000 Ġranlı an-Najaf Si nir gazı ve CS Mart 1991 Bilinmiyor Karbala area 146 ABD‟nin Irak konusundaki endiĢeleri ve Irak‟a karĢı bir askeri harekât konusunda yoğun tartıĢmalar sürerken, Bush yönetimi de nasıl hareket edeceğine dair stratejiler geliĢtirmeye baĢlamıĢtı. Bush yöne timinde de baĢlangıçta Irak‟a olası bir harekât konusunda farklı sesler çıkmaktaydı. Powell, Irak‟a karĢı bir harekâta karĢı değildi, ancak onun için asıl önemli olan bu harekâtın nasıl, ne zaman ve kimlerle yapılması gerektiğiydi ve Powell‟a göre, ABD böyle bir harekâtta, koalisyon güçleri ile birlikte hareket etmeli ve acele etmemeliydi. Powell‟a göre, harekât tarzı belirlenirken, daha dikkatli olunmalı ve öncelikle silah denetçilerinin Irak‟a gönderilmesi konusunda destek kazanılması için BM‟de giriĢimlerde bulunulmalıydı. Daha Ģahin bir duruĢu olan Cheney ise, ABD‟nin Irak‟a harekât konusunda BM‟den alınacak bir yetkiye ihtiyaç duymadığını düĢünüyor ve sadece bildirimde bulunmasını yeterli görüyordu. Zira BM Güvenlik Konseyi kararlarına uymadığı için bu kararlar ABD‟ye ihtiyaç duyduğu yetkiyi zaten veriyordu. Ayrıca önemli bir petrol rezervine sahip olan Irak‟ın kitle imha silahı tehdidiyle tüm Orta Doğu‟yu tehdit ederek kendi egemenliğine alabileceği, bu durumda da bütün Orta Doğu enerji kaynaklarının Saddam‟ın egemenliğine girebileceğini iddia ediyordu (Mann, 2004: 445 -446). 8 Kasım 2002‟de BM tarafından alınan 1441 sayılı kararda, Körfez SavaĢından bu yana Irak‟la ilgili kararlara referans vererek bunların geçerli olduğu hatırlatılmıĢ ayrıca, aĢağıdaki ifadelere yer verilmiĢtir (BM Resmi Ġnternet Sitesi [web], 2002): Daha önceki kararlarda (661 (1990), 678(1990), 686 (1991), 687 (1991), 688 (1991), 707(1991), 715 (1991), 986 (1995), 1284 (1999), 1382 (2001)) da belirtildiği üzere, Irak‟ın Güvenlik Konseyi ile iĢbirliği yapmayarak, kitle imha silahlarını ve uzun menzilli füzeleri üretmeye devam etmesi uluslararası barıĢ ve güvenliği tehdit etmektedir. Kararda, Özellikle 687 sayılı kararın önemi vurgulanmıĢ ve Irak‟ın hala bu kararda belirtilen hususlar hakkında, kesin ve doğru bir ifĢaat gerçekleĢtirmediği ifade edilmiĢtir. Bu noktada kitle imha silahları geliĢtirme programları, 150 km‟den daha geniĢ menzili olan balistik füzeleri, sahip olduğu bunun gibi silahları, bu silahları ve parçalarını imal Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|