T o sh k e n t d a V l a t iqtisodlyot universiteti sa m a r q a n d iq t iso d iy o t va servis

Yalpi daromad solig‘i hlsob-kitobining xususiyatlari va uning hisobi 
Yuqoridata’kidlanganidek, ulguiji savdo korxonalari uyushmasi tizimiga 
kiruvchi respublika ixtisoslashtirilgan ulgurj i baza-kontoialaii va ulaming hududiy 
(viloyat, viloyatlararo va tumanlararo) bazalari uchun 0 ‘zbekiston Respublikasi 
Prezidentining2006-yil 8-iyundagi “Ixtisoslashtirilgan ulginji baza-kontoralami 
soliqqa tortish tartibini takomillashtirishto‘g‘risida” PQ-374-son qaroriga asosan 
2009-yilning 1 -iyuligachayalpi daromad solig‘ ini to‘ lash tartibi saqlab qolingan.
Ushbu soliq to ‘lovining yagona soliq toMovidan farqli jihatlariga 
quyidagilarkiradi.
Birinchidan, 
soliq bazasi elementi hisoblangan sotishdan olingan 
daromad deganda sof tushum emas, balki tovarlaming sotish va sotib 
olish baholaridagi qiymatlari o ‘rtasidagi farq tushuniladi. Soliq bazasiga 
kiruvchi boshqa elementlartarkibida farq mavjud boimaydi;
Ikkinchidan, 
yalpi daromad solig‘i davlat tomonidan belgilangan 
alohida stavka bo‘yicha undiriladi;
Uchinchidan, 
yalpi daromad solig‘i summasi sotilgan tovarlar tannarxi 
summasiga bevositabogiiq boMganligi sababli ushbu ko‘rsatkichni aniq

---

hisob-kitob qilishga talab katta bo; ladi.
Yalpi daromad solig‘i summasi yil boshidan boshlab o‘sish tartibida 
hisob-kitob qilinadi. Jami hisoblangan soliq summasi va oldingi hisob- 
kitob summasi o ‘rtasidagi farq oxirgi hisobot davriga(chorakka) to‘g‘ri 
keladigan soliq summasini bildiradi. Ushbu summaga buxgalteriyada 
quyidagi yozuv beriladi:
Debet 9810 «Daromad (foyda)dan soliqlar bo‘yicha xarajatlar»;
Kredit 
6410 “Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar’.
Yalpi daromad solig‘ining Budjetgao‘tkazib berilishiga buxgalteriyada 
quyidagicha yozuv beriladi :
Debet 6410 “Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar”;