T o sh k e n t d a V l a t iqtisodlyot universiteti sa m a r q a n d iq t iso d iy o t va servis

4) favqu lodda daromadlar.
Yagona soliq to‘lovi stavkalari. 
Respublikamizning soliq siyosatiga 
muvofiq savdo korxonalari yagona soliq to‘lovini turli stavkalarda 
toiaydilar. Chunonchi, 2009-yil uchun quyidagi soliq stavkalari belgilangan 
(28.1-jadval).

---

28.1-jadval
Savdo korxonalari uchiin yagona soliq to ‘lovi stavkalari 
(2009-yil uchun)
.Vf
Soliq toMovchilar
Soliq solinadigan 
bazagu nisbatan soliq 
s tavkasi, % il a
Umumiv ovqatlanish korxonalari
10
Ulardan:
1.
umumiv ta ’lim maktablari. maktab-internatlar. o ‘rta maxsus, kasb-hunar 
va oliy o 'q u v vurtlariga xizmat ko'rsatuvchi ixtisoslashgan umumiy 
ovqatlanish korxonalari
8
Chakana savdo korxonalari (4-bandda ko ‘rsatilganlaridan tashqari):
ahoiisi soni 100 ming va undan ko’p kishidan iborat shaharlarda
4
boshqa aboli punktlarida
2
borish qivin bo ‘ltïan va 1од*lik tunianlarda joylashnan
1
3.
Ulgurji savdo korxonalari (4-bandda ko'rsatilganlaridan tashqarh*
5
Uluiiri i va chakana dorixona tashkilotlari:
4.
ahoiisi soni 100 ming va undan k o 'p kishidan iborat shahai larda
3
Boshqa aholi punktlarida
■>
Borish qiyin bo‘lean va tog’lik tumaniarda joylashuan
I
5
1, 2 va 4-bandlarda ko‘rsati!gan korxonalar uchun (ulgurji dorixona 
tashkilotlaridan tashqari), plastik kartalami qo'llagan holda haqi 
t o l a n g a n ko rsatiliian xizmatlar hajmi bo 'yicha
Belgiiangan stavka 10 
%
ga pasay tiriladi
*
U lgu rji savdo korxonalari uyushmasi tizimiga kiruvchi respublika 
ixtisoslashtirilgan ulgurji baza-kontoralari va ularning hududiy (viloyat, 
viloyatlararo va tumanlararo) bazalari bundan mustasno. Ular uchun О ‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2006-yil 8-iyundagi
“Ixtisoslashtirilgan ulgurji 
bazakontoralarnisoliqqa tortish tartibini takomillashtirish to'g'risida” PQ-374- 
son qarorining amal qilishi saqlab qolinadi.
Yagona soliq summasining hisob-kitobi va hisobi. Yagona soliq toiovi 
summasi soliq qonmehiligi hujjatlaridabelgilangan tartibdahisob-kitob qilinadi. 
Chunonehi, ushbu hisob-kitobga soliq solish obyektiga kiruvchi barcha tushum 
va daromadlar tafsilotni ifodalovchi jadvallar ilova qilinadi.
Yagona soliq to‘lovi summasini topish nchun hisob-kitobdamaxsus «Soliq 
solish bazasi» ko‘rsatkichi (070-qator) ko‘zda tutilgan. Ushbu ko‘rsatkich 
jami sof yalpi tushum (050-qator) summasidan yalpi tushumdan chiqarib 
tashlanadigan summalami (060-qator) ayirish orqali topiladi.
Yalpi tushum dan chiqarib tashlanadigan sum m alarga savdo 
korxonalarida quyidagilar kiradi:
* davlat subsidiyalari;
* davlat qimmatli qog‘ozlari bo‘yicha daromadlar;
*to‘lov manbaidaushlab qolinishi lozim bo‘lgan dividendlar va foizlar 
ko‘rinishidagi daromadlar;

---

* dividendlar ko‘rinishida olingan hamda dividend toiagan yuridik 
shaxsning ustav fondi (kapitali)gayo‘naltirilgan daromadlar;
*o‘tganyillaming taqsimlanmagan foydasini ustav kapitalini oshirishga 
yo‘naltirishda aksiyadorlar qo‘shimcha aksiyalarning qiymati yoki 
aksiyalaming nominal qiymatini ko‘paytirish tarada oigan daromadlari;
* hisobot yilida aniqlangan o‘tgan yillardagi foyda. Mazkur daromadlar 
qaysi davrda paydo bo ig an b o isa , o‘shadavrdagi qonun hujjatlariga 
muvofiq shu davrdagi soliqlar va boshqa majburiy toiovlar bo‘yicha hisob- 
kitoblami o‘tkazishni hisobga oigan holda soliqqa tortiladi;
* olingan grantlar.
* ko‘p aylanmali qaytariladigan taraning qiymati, agar uning qiymati 
tovarlarni realizasiya qilishdan tushumning tarkibiga ilgari kiritilgan boisa;
* qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa chegirmalar.
Yagona soliq to io v in i to io v ch i avtomobillarga yoqilg‘i quyish
shoxobchalarida ushbu chegirmalardan tashqari soliq solish bazasi 
quyidagilarga kamaytiriladi:
- jismoniy shaxslardan transport vositalariga benzin, dizel yoqilg‘isi va 
gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq summasiga;
- mahalliy budjetga o‘tkazilishi lozim boigan avtomobillarga yoqilg‘i 
quyish shoxobchalari uchun belgilangan yuqori ustamasidan oshadigan 
chakana va xarid narxlari o‘rtasidagi farq summasiga.
Yagona soliq to io v i bazasini aniqlashda chegirib tashlanadigan 
daromad turlari tafsiloti ushbu soliq to io v i hisob-kitobiga ilova 
qilinadi. Yagona soliq to io v i summasi savdo va umumiy ovqatlanish 
korxonalari tomonidan olib borilgan savdo faoliyati turlari bo‘yicha ular 
uchun belgilangan soliq stavkasini har bir faoliyat turiga to‘g‘ri keluvchi 
soliq solish bazasi summasiga ko‘paytirish orqali topiladi. Plastik 
kartochkalar bo‘yicha olingan tushumga to ‘g‘ri keluvchi yagona soliq 
to io v i summasi ular bo‘yicha tuzatilgan stavkada, ya’ni belgilangan 
stavkaning 10 foizgakamaytirilgan miqdorida topiladi.
Yagona soliq to‘ lovi summasi yil boshidan boshlab o‘ sish tartibida hisob- 
kitob qilinadi. Jami hisoblangan soliq summasi va oldingi hisob-kitob summasi 
o‘rtasidagi farq oxirgi hisobot davriga (chorakka) to‘g‘ri keladigan soliq 
summasini bildiradi. Ushbu summaga buxgalteriyada quyidagi yozuv beriladi: