Toshkent axborot texnologiyalari universiteti dt sifatini ta'minlash

3.2 Juftlik dasturlash

Juftlik dasturlash - bu kodlash paytida (keyinroqdan farqli o'laroq) sodir bo'ladigan kodni ko'rib chiqishning muqobil yondashuvidir. G'oya shundan iboratki, dasturiy ta'minotni ishlab chiqish juft ishlab chiquvchilar tomonidan amalga oshiriladi, shuning uchun har bir ishlab chiquvchi boshqalarining ishini doimiy ravishda tekshiradi. Juftlik dasturlash odatda quyidagilar bilan targ'ib qilinadi.

• 
  Kod sifati yuqoriroq, chunki u doimiy ravishda ko'rib chiqilmoqda.
  
• 
  Yaxshi amaliyot dasturchilar o'rtasida taqsimlanadi.
  
• 
  Kodlar bazasi bo'yicha ko'proq umumiy bilim mavjud, bu esa yaxshiroq echimlarga olib keladi.
  

Juftlik dasturlashdan foydalanishni qo'llab-quvvatlovchi da'volarning aksariyati empirik tadqiqotlar mavzusi bo'lgan. 2009 yilda Hannay va boshqalar. 18 ta tegishli maqolaning meta-tahlilida ularni foydali tarzda jamladi. Ushbu tahlil shuni ko'rsatdiki: (1) vazifaning murakkabligi past bo'lsa, juft dasturlash yakkaxon dasturlashdan tezroq bo'ladi va (2) juft dasturlash yakkaxon dasturlashdan yuqori sifatli natijalar beradi.vazifalar murakkab bo'lganda dasturlash. Salbiy tomoni shundaki, murakkab vazifani sifatli bajarish ancha qimmatga tushadi, bu esa ko'proq kuch talab qiladi, shu bilan birga, murakkabligi past bo'lgan vazifalarni tezroq bajarish vaqti sezilarli darajada past sifatni talab qiladi.
Dasturlarni ulash qobiliyati rivojlanish konteksti haqida ba'zi aniq taxminlarni keltirib chiqaradi, bu ko'pincha qo'llanilmasligi mumkin. Misol uchun, u ishlab chiqish guruhi bir joyga to'plangan va jamoa etarlicha katta deb taxmin qiladi. So'nggi yillarda hamkorlikda dasturiy ta'minot ishlab chiqish muhitlari va tarqatilgan versiyalar omborlarining roli kuchayganligi, ehtimol, juft dasturlashning tarqalishini kamaytirdi.

Nazariy savollar:

1. Kodning o'qilishi: kodni o'qish va tushunish osonmi? Boshqa ishlab chiquvchi uni olib, qanday ishlashini tushunishga qiynalmay o'zgartirishlar kirita oladimi?
2. Funktsionallik: Kod barcha talab va texnik shartlarga javob beradimi? Barcha chekka holatlar va xato holatlari to'g'ri ko'rib chiqilganmi?
3. Kodning ortiqchaligi: Kodni samaraliroq qilish uchun birlashtirilishi mumkin bo'lgan takrorlanadigan funksiyalar yoki o'zgaruvchilar bormi?
4. Sinovga yaroqlilik: Kodni sinab ko'rish mumkinmi va kodning barcha funksiyalarini sinab ko'rish uchun etarli birlik testlari mavjudmi?
5. Ishlash: Kod imkon qadar tez ishlash uchun optimallashtirilganmi? Kodni tezlashtirish uchun olib tashlanishi mumkin bo'lgan keraksiz tsikllar yoki funktsiyalar bormi?
Test savollari:
1. Kodni tekshirishning asosiy maqsadi nima?
a): Kodni tekshirishning asosiy maqsadi koddagi xatolar, nosozliklar va yuzaga kelishi mumkin bo'lgan muammolarni aniqlash hamda kodning umumiy sifati va barqarorligini yaxshilashdir.
b) Kodni ko'rib chiqishning ba'zi keng tarqalgan usullariga qo'lda kod tekshiruvi, tengdoshlar kodini ko'rib chiqish, statik kod analizatorlari kabi vositalar yordamida avtomatlashtirilgan kod tahlili va kodni o'rganish kiradi.
c) Kod tekshiruvlari odatda kodlarni ko'rib chiqishdan ko'ra ko'proq rasmiy va tuzilgan bo'lib, muayyan turdagi xatolarni qidiradigan ekspertlar guruhi tomonidan kodni batafsil tekshirishni o'z ichiga oladi. Kodlarni ko'rib chiqish kamroq rasmiy va tengdoshlar yoki kamroq tajribaga ega shaxslar tomonidan o'tkazilishi mumkin.
2. Kodni ko'rib chiqishning umumiy usullari qanday?
a): Kodni ko'rib chiqishning ba'zi keng tarqalgan usullariga qo'lda kod tekshiruvi, tengdoshlar kodini ko'rib chiqish, statik kod analizatorlari kabi vositalar yordamida avtomatlashtirilgan kod tahlili va kodni o'rganish kiradi.
b) Kodni tekshirishning asosiy maqsadi koddagi xatolar, nosozliklar va yuzaga kelishi mumkin bo'lgan muammolarni aniqlash hamda kodning umumiy sifati va barqarorligini yaxshilashdir.
c) Kod tekshiruvlari odatda kodlarni ko'rib chiqishdan ko'ra ko'proq rasmiy va tuzilgan bo'lib, muayyan turdagi xatolarni qidiradigan ekspertlar guruhi tomonidan kodni batafsil tekshirishni o'z ichiga oladi. Kodlarni ko'rib chiqish kamroq rasmiy va tengdoshlar yoki kamroq tajribaga ega shaxslar tomonidan o'tkazilishi mumkin.
3. Kodni tekshirish va kodni tekshirish o'rtasidagi farq nima?
a): Kod tekshiruvlari odatda kodlarni ko'rib chiqishdan ko'ra ko'proq rasmiy va tuzilgan bo'lib, muayyan turdagi xatolarni qidiradigan ekspertlar guruhi tomonidan kodni batafsil tekshirishni o'z ichiga oladi. Kodlarni ko'rib chiqish kamroq rasmiy va tengdoshlar yoki kamroq tajribaga ega shaxslar tomonidan o'tkazilishi mumkin.
4. Kodlarni ko'rib chiqish konstruktiv va foydali bo'lishini qanday ta'minlaysiz?
a): Kodlarni ko'rib chiqish konstruktiv va foydali bo'lishini ta'minlash uchun ko'rib chiqish jarayoni uchun aniq ko'rsatmalar va taxminlarni belgilash muhimdir. Sharhlovchilar faqat koddagi nosozliklarni ko'rsatishdan ko'ra, aniq va amaliy fikr-mulohazalarni taqdim etishga e'tibor qaratishlari kerak.
b) Kodeksni ko'rib chiqishda kelishmovchiliklar yoki ziddiyatlarga konstruktiv va ochiq fikr bilan yondashish muhimdir. Sharhlovchilar muqobil nuqtai nazarlarni tinglashga tayyor bo'lishi va kodning umumiy sifati uchun muayyan masalalarda murosaga tayyor bo'lishi kerak.
c) Kod tekshiruvlari odatda kodlarni ko'rib chiqishdan ko'ra ko'proq rasmiy va tuzilgan bo'lib, muayyan turdagi xatolarni qidiradigan ekspertlar guruhi tomonidan kodni batafsil tekshirishni o'z ichiga oladi. Kodlarni ko'rib chiqish kamroq rasmiy va tengdoshlar yoki kamroq tajribaga ega shaxslar tomonidan o'tkazilishi mumkin.
5. Kodni ko'rib chiqish vaqtida kelishmovchilik yoki nizolarni qanday hal qilasiz?
a): Kodeksni ko'rib chiqishda kelishmovchiliklar yoki ziddiyatlarga konstruktiv va ochiq fikr bilan yondashish muhimdir. Sharhlovchilar muqobil nuqtai nazarlarni tinglashga tayyor bo'lishi va kodning umumiy sifati uchun muayyan masalalarda murosaga tayyor bo'lishi kerak.
b) Kod tekshiruvlari odatda kodlarni ko'rib chiqishdan ko'ra ko'proq rasmiy va tuzilgan bo'lib, muayyan turdagi xatolarni qidiradigan ekspertlar guruhi tomonidan kodni batafsil tekshirishni o'z ichiga oladi. Kodlarni ko'rib chiqish kamroq rasmiy va tengdoshlar yoki kamroq tajribaga ega shaxslar tomonidan o'tkazilishi mumkin.
c) Kodni ko'rib chiqishning ba'zi keng tarqalgan usullariga qo'lda kod tekshiruvi, tengdoshlar kodini ko'rib chiqish, statik kod analizatorlari kabi vositalar yordamida avtomatlashtirilgan kod tahlili va kodni o'rganish kiradi.