28
4. Gripp tashhisi qaysi holatlarda o‗tkaziladi?
Bu usulda talabalar
- mavzuni muhokama qiladilar;
- mavzuni ochib beradilar;
- talabalar o‗z bilimlarini tekshiradilar;
- diskussiya qilib bilimlarini oshiradilar;
- mashg‗ulotni o‗yin usulida o‗tkazadilar;
- har bir talaba mashg‗ulotda qatnashadi va o‗zini erkin his qiladi.
Mikrobiologiya, virusologiya va immunologiya fanidan amaliy mashg‗ulotda yangi
interfaol usularni qo‗llash o‗qituvchilardan ko‗p mehnat, mahorat, bilimlilik, izlanuvchanlik
talab qiladi. CHunki har bir mashg‗ulotga u mavzuga oid ko‗plab vaziyatli masalalar, muammoli
savollar, qiziqarli krossvordlar, mulyaj, maketlar, rangli tablitsalar va shu bilan birga
o‗qitishning yangi dasturini tayyorlaydi, kichik guruhlarda ishlash uchun ma‘lumotlarni beruvchi
materiallar (rangli qog‗ozlarda) to‗playdi.
O‗qituvchi katta va kichik guruhlarda faol kuzatuvchi sifatida ishtirok etadi, muammoli
savolni echishda har xil alternativ yo‗llar ko‗rsatadi, qo‗shimcha savollar berib bahslashadi,
muhokama qiladi, xulosa qiladi.
Ushbu yangi intefaol usullar o‗qituvchilar va talabalardan o‗z ustida mustahkam ishlashni,
ma‘lumotga boy materiallar yig‗ib, texnik vasitalardan foydalanishni o‗rgatadi.
1.
Mikrobiologiya laboratoriyasining tuzilishi va uning jihozlari. Surtma tayyorlash.
1)
2)
3)
4)
Mikrobiologik
laboratoriya
strukturasiga
kiradi:
29
Mikroorganizmlar laboratoriyada ishlayotgan kishilarga kassallik qo‘zg‘atuvchi
mikroblar yuqtirish ehtimoliga ko‘ra guruhlari:
1.
2.
3.
4.
Mikrobiologiya laboratoriyasida ishlatiladigan uskunalar
Anaerostatlar
Quritish strelizatorlari
Bug‘latish sterilizatorlari
Filtrli sterilizatsiya asboblari
Harorat nazorat qilib turiladigan suvli
hammom
Sovutkich va sovutkich xonalari
Sentrofuga
Mikrobiologik
laboratoriyada
ishlagan paytdagi
qoidalar
M
ik
ro
b
io
lo
gi
ya
la
b
o
ra
to
ri
ya
si
d
a i
sh
la
ti
la
d
ig
an
u
sk
u
n
al
ar
30
Tayyorlanish uchun savollar:
1) Mikrobiologik tajribalarni tashkil etish prinsiplari va
maqsadi nimadan iborat?
2) Tajribaxona va ish joyi qanday jihozlanadi?
3) Mikrobiologik tajribaxonada ishlash qoidalarini ayting.
4) Mikroorganizmlaming har xil guruhlari bilan ishlash tartiblari
qanday bo'ladi?
2.
Mikroorganizmlarning morfologiyasi. Mikroorganizmlarni tirik va o‘ldirilgan
holda tekshirish. Bo‘yash usullari.
Tayyorlanish uchun savollar:
1. Mikroorganizmlarning jonli ekmasini o'rganish uchun preparatlar tayyorlash texnikasi
(―ezilgan‖ va ―osilgan‖ tomchilar, Burri usuli) qanday bo'ladi?
2. Surtmalar tayyorlash texnikasi va ulaming fiksatsiya qilinishi. Fiksatsiya qilishning maqsad va
usullarini aytib bering.
3. Bo‗yashning oddiy usullari qanday bo‘ladi?
4. Bo'yashning murakkab usullari (Gram, Sil-Nilsen, Romanovskiy- Gimza, Zdrodovskiy
usullarining maqsadi, mexanizmi va texnikasi)ni tushuntirib bering.
Murakkab bo'yash usuli
Usuli
Bo'yash texnikasi.
Gram usuli bo'yicha bo'yash (Sinevning
takomillashtirilgan
usul
Sil-Nilsen usuli bo'yicha bo'yash.
Romanovskiy-Gimza usuli bo'yicha
bo'yash.
Zdrodovskiy usuli.
Yo'g'on tomchi usuli.
Bo'yash-
ning
murakkab
usullari
31
Surtmalar tayyorlash
texnikasi
Fiksatsiya
qilinishi
fizikaviy
fiksatsiya usuli
Fiksatsiya
qilishning
kimyoviy usuli
bo‘yash usullari
Bo‘yash usullari
Oddiy usul
murakkab usullari
32
Viruslar
Zamburug’lar
Bakteriyalar
DNK tutuvchi
viruslar
RNK tutuvchi
viruslar
Shakliga ko’ra
sharsimon
ta
yo
q
ch
sim
o
n
kubsimon
mycota
myxomycota
eumycota
chrytridiomycetes
huphochritridiomy
cetes
oomycetes
zygomycetes
ascomycetes
basidomycetes
kokklar
tayoqchasimon
spiralsimon
mikrokokk
Diplokokk
streptokokk
tetrakokk
sarsina
monobakteriya
diplobakteriya
steptobakteriy
a
Spora xosil
qiluvchi
Spora xosil
qilmaydigan
vibrion
spiroxetalar
spirilla
Mikroorganizmlar
Dostları ilə paylaş: |