93
Napor yo‘qolishining yig‘indi qiymatini aniqlash. To‘liq qarshilik koeffitsiyenti.
Uzun va qisqa quvurlar haqida tushuncha
Faraz qilaylik, quvur sistemasi berilgan bo‘lib (12.2-rasm), uning uzunligi bo‘ylab
harakatiga to‘sqinlik qiluvchi o‘zgarishlar mavjud.
Masalan burilish, kran, keskin
kengayish va xokazolar. Bular orasidagi masofani (20
30)
D
munosabatdan
katta deb
hisoblaganligimiz sababli, ularni bir-biriga ta’siri yo‘q.
1-1 va 2-2 kesimlar orasidagi to‘liq napor yo‘qolishini quyidagicha yozishimiz
mumkin:
M
l
f
h
h
h
Har bir hadni alohida-alohida ko‘rib chiqamiz.
12.2-rasm. Napor yo‘qolishi yig‘indisini aniqlash. (
Dqconst holat uchun
)
Mahalliy napor yo‘qolishlari quyidagiga teng.
к
к
к
б
м
h
h
h
h
.
bunda,
hb
– burilishdagi yo‘qolish,
hk
– kran o‘rnatilgan sohadagi yo‘-qolish,
hk
.k
–
keskin kengayishdagi yo‘qolish.
Veysbax formulasiga asosan:
g
h
g
h
g
h
к
к
к
к
к
к
б
б
2
;
2
;
2
2
.
.
2
2
(12.9)
Demak,
g
h
к
к
к
б
м
2
2
.
(12.10)
yoki, umumiy ko‘rinishda:
м
м
g
h
2
2
(12.11)
Naporning uzunlik bo‘yicha yo‘qolishi -
h
l
. Bu kattalik Darsi-Veysbax formulasiga
asosan aniqlanadi:
l
D
l
(12.12)
94
g
h
l
l
2
2
(12.13)
bunda,
l
-uzunlik bo‘yicha qarshilik koeffitsiyenti deb ataladi.
To‘liq napor yo‘qolishi:
м
l
f
g
g
h
2
2
2
2
(12.14)
yoki
g
h
м
l
f
2
2
(12.15)
Agar
м
l
f
(12.16)
deb belgilash kiritsak,
g
h
f
f
2
2
(12.17)
bunda,
f
– to‘liq koeffitsiyent deb nomlanadi.
Demak, yuqorida keltirilgan
m
,
l
,
f
koeffitsiyentlar
yordamida har qanday napor
yo‘qolishi tezlik napori orqali ifodalanishi mumkin.
Dostları ilə paylaş: