U rga nch davlat u n IV er siteti kimyo kafedrasi Qo‘lyozma huquqida
Yüklə 275,29 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.2.2. Kislotali muhitda O YCh nurlar va oddiy termik usulda ishlov berilgan ipak fibroin tolalariga vitamin-B12 ning sorbsiyasini tahlili
- 1-usul
- 2-usulda
| Ion
t-vaqt C da(N) G Fe3+ 1 soat— 1sutka 0,0422 22,54 mg/g Fe3+ 1 soat— 1sutka 0,136 39,3 mg/g Gidrolizlangan fibroinning temir ionlarini kam miqdorda sorbsiyalshi, uni tolasimon shakllarini gemosorbent sifatida foydalanish imkoniyati mavjudligini ko ‘rsatadi. Gemosorbentlar qondagi zaxarli toksinlarni o ‘zida sorbsiyalab qoluvchi sorbentlardir. 78 3.2.2. Kislotali muhitda O YCh nurlar va oddiy termik usulda ishlov berilgan ipak fibroin tolalariga vitamin-B12 ning sorbsiyasini tahlili Tashqi muhit ta ’sirida turli xil zaharlanishlar sodir bo‘lganda va inson buyragi yoki jigari sust ishlaganda, boshqa ta’sirlar natijasida qonda turli xil salomatlikka yomon ta ’sir ko‘rsatadigan moddalar yig‘ila boshlaydi. Ana shunda qonni inson organizmidan tashqarida tozalab (gemosorbtsiya), yana o ‘ziga qaytarib yuborish kerak bo‘ladi. Hozirgi vaqtda gemosorbent sifatida faollashtirilgan ko’mir ishlatiladi va uning ancha kamchiliklari bor. Faollashtirilgan ko‘mirda faqat mikrog’ovakliklari orkali toksinlarning sorbtsiya jarayoni ketadi. U qondan organizm uchun kerakli bo ’lgan moddalar (komponentlar) ni ham ushlab qolib uning sifatini yomonlashtirar edi. Tibbiyot uchun polikation hamda polianion xususiyatiga ega bo ‘lgan gemosorbentlar juda ahamiyatli. Ipak fibroini tarkibida polikation hamda polianion xossali karboksil, peptit, amino guruhlari bor. Ipak fibroin tolasining o‘zida ham sorbtsionlik xossasi mavjud. Ipak chiqindi tolasidan yuqori sorbtsion xossaga ega gemosorbent ajratib olish imokiyati mavjud. Olib borilgan tadqiqotlar natijasida ipak chiqindi tolasidan polifunktsional gemosorbent olindi. Ipak chiqindi tolasidan olingan gemosorbentda faollashtirilgan ko ‘mirdagi kabi makro, mikro va nanoyoriqlar va g ‘ovakliklar bo‘lib, bundan tashqari yoriqlar va g ‘ovakliklarda aktiv polifunktsional guruhlar (polifunktsional guruhli aktiv markazlar) hosil qilish sharoitlari o ‘rganildi. Bunday polifunktsional guruhli gemosorbentlarda oddiy sorbtsiya jarayoni bilan birgalikda xemosorbtsiya jarayoni boradi. Ipak fibroin tolasi asosida olingan polifunktsional sorbent polikation hamda polianion xususiyatiga ega. Bu xususiyat ipakdan oligan gemosorbentga turli xossali toksinlarni sorbtsiyalanishini oshiradi. 79 Ipak chiqindi tolasidan ajratib olingan fibroin tolasi asosida bir vaqtni o ‘zida ham mikro, makroyoriqlar va reaktsion kation aktiv, anion aktiv guruhlar tutgan sorbent olish uchun kislotali muhitda (3% li HCl) quvvati 510 Vt bo‘lgan o‘ta yuqori chastotali (O‘YCh) elektromagnit to ‘lqinlar(1-usul) va oddiy qizdirish (2- usul) usulidan foydalanildi. Sorbentning tolasimon shaklda bo‘lishi gemosorbentlik xususiyatini berib, bunday shaklda qon tarkibidagi shakl elementlariga zarar yetgazmaydi. Ipak fibroin tolasidan 1-usulda gemosorbent olish uchun 3% li HCl eritmasida ipak fibroin tolasi nur quvvati 510 Vt bo’lgan O‘YCh elektromagnit to ’lqinlar 5 min. Ta’sir qildirildi. Keyin tola neytral muhitgacha distillangan suv bilan yuvildi. Ipak fibroin tolasidan 2-usulda gemosorbent olish uchun 3% li HCl eritmasida ipak fibroin tolasi 80— 900C da 30 min. Qizdirildi. Keyin tola neytral muhitgacha distillangan suv bilan yuvildi. Ikkala tajribada ham tola shakl saklab qolinib, tola yuzasida makro, mikro va nanog‘ovakliklar hosil qilindi. Tola yuzasida g ‘ovakliklar sonini oshishi va hosil bo‘lgan g ‘ovakliklarda aktiv polifunktsional markazlarni hosil bo‘lishi sorbtsion xossani kuchayishiga olib keladi. Ipak tolasidan olingan tolasimon sorbentning gemosorbent xossasini tekshirish uchun birlamchi tajribalar o ‘tkazildi. Buning uchun vitamin-B12 ning sorbtsiyasi o ‘rganildi. Vitamin-B12 sorbtsiyasi 50, 100, 200 va 500 mkg/ml eritmalarida tekshirildi. Ipak tolasidan olingan 1,3 g tolasimon gemosorbent 20 sm xajmli kalonkalarga balandligi 4sm, diametri 2 sm qilib joylashtirildi va 0,9% li NaCl eritmasiga bo‘ktirib qo‘yildi. Keyin kalonkalardan 360C haroratli vitamin-B12 eritmalari (v=25 ml) o ‘tkazildi. Kalonkalardan o ‘tgan eritma optik zichliklari aniqlanib, kontsentratsiyalari kalibrovkali grafikdan topildi. Kontsentratsiyalar farqidan tolasimon sorbentga sorbtsiyalangan vitamin-B12 miqdori aniqlandi. Vitamin-B12 sorbtsiyasini aniqlash uchun quydagi tajribalar o ‘tkazildi. 80 26-jadval 1-usulda (O‘YCh ta ’sirida) olingan ipak fibroin tolasiga vitamin-B12 ning sorbtsiyasi Yüklə 275,29 Kb. Dostları ilə paylaş:
|