Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 2-sinfi uchun darslik

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
44
100 ichida sonlarni xonadan 
o‘tib ayirish usullari
11-dars
1. 
Hisoblashni tushuntiramiz.
o‘nlik
yuzlik
birlik
o‘nlik
yuzlik
birlik
o‘nlik
yuzlik
birlik
1 0
 
0
− 
2 
5
9
10
 5
1 0
 
0
− 
2 
5
9
10
7
 5
2.
 Hisoblaymiz.
100
−  51
100
−  60
100
−  65
100
−  42
 
100
−  100
3.
  Tarozidagi  mevalar  massasi  teng  bo‘lishi  uchun 
qancha nok kerak?
? ta
4.
  O‘quv  qurollarining  soni  nechtadan?
13  ta
?, 9 ta ko‘p
?,  11  ta  ko‘p
Namuna:
34+26−39
34
97
+26
−39
−56
+28
5.
 Namuna asosida hisoblaymiz.
1   0
 
0
 
2   5
−

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
45
100 ichida sonlarni xonadan 
o‘tib ayirish usullari (takrorlash)
12-dars
1.
  Yashirilgan  sonlarni  topamiz.
54
−  42
9
48
−  22
9
83
−  52
6
98
−  82
7
63
−  22
6
81
−  62
8
2.
  Ketma-ketlik  asosida  to‘ldiramiz.
3.
  Jami  hayvonlar 
nechta?
23 ta
? ta
?,  18  ta 
ko‘p
34
56
+
+
−
−
27
35
48
69
5.
 Hisoblaymiz.
4.
  Ayirmasi  30  va  40  ga  teng  bo‘lgan  kamida  4  ta 
ifoda tuzamiz.
−
=
30
−
=
40
54
52
44
42
34
24
22
14
12
32
60
63
51
45
36
24
18
30

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
46
Ayirishga doir masalalar
13-dars
1. 
Noma’lumlarni topamiz.
Bor edi
Sotildi
Qoldi
96 ta
29 ta
? ta
? ta
29 ta
67 ta
96 ta
? ta
67 ta
2.
  Sonlar  qatorini  davom  ettiramiz.
3.
  Hisoblaymiz  va  natijalarni  taqqoslaymiz.
4.
    Bugun  juma  bo‘lsa,  2  kun  oldin  haftaning  qaysi  ku ni 
bo‘ladi?  5  kun  oldin-chi?  Bugun  seshanba  bo‘lsa-chi?
5.
    Quyidagi  mashinani 
ya sagach,  Asilbekda  bo‘l-
gan  51  ta  geometrik 
shakldan nechtasi qoldi?
65 60
40
25
51 54
60
75
84

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
47
3.
  Nechta  quyonchaning  massasi  2  ta  jo‘jacha 
mas sasiga  teng? 
Qo‘shish va ayirishga 
doir masalalar
14-dars
1.
 Ushbu ifodalar nimani bildiradi? 
49  −  28  = 
28  + 
  = 49
28  − 
  = 7
2. 
Noma’lum  kamayuvchi  va  ayriluvchilarni  topamiz.
  −  28  =  51
  −  42  =  41
74  −    =  68
  −  71  =  12
38  −    =  17
53  − 
  = 24
4.
 Qo‘l uzmasdan har 
birini bir uri 
nishda 
chiza olasizmi?
5.
 Tulkilar yana necha qadamdan keyin uchrashadi?
35 qadam
35 qadam
? qadam
100  qadam

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
48
Qo‘shish amalining 
natijalarini tekshirish
15-dars
1. 
Hisoblaymiz  va  natijalarni  tekshiramiz.
23
23
54
31
31
54
+
=
23
31
54
−
=
54
23
−
=
54
31
2.
  Hisoblaymiz  va  natijalarni  tekshiramiz.
32  +  21              64  +  31              42  +  57 
3.
  Bo‘sh kataklarda qanday sonlar bo‘ladi? Nima uchun?
+
=
47
22
?
−
=
22
47
−
=
47
22
+10
+10
+10
20
30
40
4.
 Taqqoslaymiz.
 > 
 > 
 > 
 > 
 > 
 > 
 > 
 > 
24
97
43
67
37
5.
  Hisoblaymiz  va  natijalarni  tekshiramiz.
Namuna:
24  +  32  =  56        
56  −  32  =  24
48  +  11
56  +  31
67 + 24
72  +  28

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
49
Ayirish amalining 
natijalarini tekshirish
16-dars
1. 
Hisoblaymiz  va  natijalarni  tekshiramiz.
12
44
56
12
56
44
44
56
12
−
=
56
12
44
+
=
44
12
+
=
12
44
−
=
77
47
?
+
=
77
47
+
=
77
43  −  31          81  −  41          51  −  50          69  −  43
76  −  59          87  −  24          35  −  16          99  −  79
3.
 Bo‘sh kataklarda qanday sonlar bo‘ladi? Nima uchun?
4.
 Hunarmand ustaxonasida 
84  ta  cholg‘u  asbobi  bor  edi. 
Ulardan  32  tasini  sotdi  va 
shogirdlari  bilan  yana  32  ta 
cholg‘u asbobi yasadi. Cholg‘u 
asboblari nechta bo‘ldi?
−20
−20
−20
100
80
60
2.
 Ayirmalarni topib, natijalarni tekshiramiz.
5.
  Hisoblaymiz  va  natijalarni  tekshiramiz.

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
50
Sonlar va shakllar ketma-ketligini 
mantiqiy davom ettirish
17-dars
3.
  Keyingi  shaklni  topamiz  va  chizamiz.
4.
 Natijalarni taqqoslaymiz.
?
?
2.
 Ketma-ketlik asosida ifodalarning qiymatini topamiz. 
56
−25
−45
−31
−32
+14
+52
+45
31
?
31
45
?
66
?
1.
  Sonlar  qatorini  davom  ettiramiz.
45 + 37 
  50  +  10
61  +  19    72  −  12
52  −  29    45  −  38
68  −  59    91  −  68
8
12
20
40
5.
  Chiziqchalar  o‘rniga  mos  shakllarni  chizamiz  va 
bo‘yaymiz. Jami nechta shakl chizish lozim?

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
51
1.
  Bo‘sh  katakchalarga  mos  sonlarni  yozamiz.
2.
  Bo‘sh  katakchalar  o‘rniga  qanday  shakl  chizish 
kerak?
Sonlar va shakllar ketma-
ketligini mantiqiy davom ettirish 
(takrorlash)
18-dars
   <  
  80  −  15
   <    47 + 37
50 + 20   <    75
45 + 5    <    
3.
  Samolyotda  84  ta  o‘rindiq  bor.  59  ta  yo‘lovchi 
chiqqach, nechta bo‘sh o‘rindiq qoladi? Bo‘sh 
 
o‘rindiqlar  soni  yo‘lovchilar  sonidan  nechta  kam?
84
59
?
?
59
25
4.
  Yana  nimalar  shar  va  kubga  o‘xshaydi?  Bir  xil 
shakldagi  narsalarni  guruhlarga  ajratamiz.
34
+ 23
77
−  61
48
+ 27
95
−  49
68
+ 26 
91
−  52
5.
 Hisoblaymiz.

---

GEOMETRIK SHAKLLAR
3-BOB

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
53
Yassi geometrik shakllar
1-dars
1.
  Shakllar  nomlarini  eslaymiz  va  aytamiz.
STOP STOP
STOPSTOP
STOPSTOP
Bunday shakllar 
yana  nimalarga 
o‘xshaydi? Ularni 
yana qayerlarda 
uchratgansiz?
2. 
Namunadagidek  bajaramiz.
61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
+8
+5
+3
65  +  8  = 
86  +  9  = 
72  +  8  = 
68  +  7  = 
3.
  Sanash  va  qirqish  orqali  shakllarda  nechta  uch-
burchak  va  kvadrat  borligini  topamiz. 

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
54
4. 
Shakllarni  nomlang. 
Ular  qanday  guruhlarga 
ajratilgan?
5.
 Shakllarni chizamiz. Yana qanday simmetriya 
o‘q larini o‘tkazish mumkin?
Yassi geometrik shakllar
2-dars
1.
  Qaysi shakllardan foydalanilgan? Nomlarini aytamiz.
2.
  Shakllarning  uchlari,  tomonlari  nechtadan? 
3.
 Hisoblaymiz.
7
7
10
–
–
=
=
=
=
=
+
+
+
+
=
7
7
10
–
–
=
=
=
=
=
+
+
+
+
= 7
7
10
–
–
=
=
=
=
=
+
+
+
+
=
?
?

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
55
4.
  To‘g‘ri  chiziqlarni  sanaymiz  va  chizamiz.
5.
  Namunadagidek  bajaramiz.
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
90  − 
 = 40
80  − 
 = 
Sodda geometrik shakllardan 
murakkab shakllar hosil qilish
3-dars
1.
  Hayvonchalar  qanday  shakllardan  hosil  bo‘lgan? 
2. 
Naqshlar  qanday  shakllardan  hosil  bo‘lgan?  Ularni 
qayerlarda  uchratgansiz?

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
56
65
0
25
0
−4
24
0
−10
30
−15
10
5
−5
−5
−5
3.
 Hisoblaymiz.
4.
  Birinchi  rasmda  4  sonining  ko‘zguda  ko‘ rinishi 
aks  etgan.  Ko‘zgularning  aynan  shu  holatida  5  soni 
qanday ko‘rinishda bo‘ladi?  
4 4 5
?
5
5
5
5
5
A)     B)     V)     G)     D)
5.
 Kattalar yordamida 
rangli  qog‘ozlardan 
shakllar yasaymiz.
Sodda geometrik shakllardan 
murakkab shakllar hosil qilish
4-dars
1.
  Shakllar  qanday  hosil  bo‘lganini  tushuntiramiz.
2.
  Kim  chaqqon?  Har  bir  shaklning  nomini  aytamiz.  

---

4
6
8
0
4
6
8
0
3
3
57
3.
 Hisoblaymiz.
5.
  Sonlarni  o‘sish  va  kamayish  tartibida  yozamiz.
+
24
38
45 27
19
−
13 16
22
31
79