Universiteti I tiranës fakulteti I drejtësisë departamenti I së drejtës civile

215 
 
mbi  ligjin  e  zbatueshëm  për  detyrimet  kontraktore.  Kjo  rregullore  është  miratuar 
përfundimisht  më  datë  17  qershor  2008  (“Rregullorja  Romë  I”).  Ajo  rimerr  parimet  e 
Konventës  së  Romës,  por  duke  i  dhënë  një  aspekt  më  të  unifikuar  kësaj  dege  të  së  drejtës. 
Konventa  e  Hagës  e  datës  15  qershor  1955  mbi  ligjin  e  zbatueshëm  për  shitjet  me  karakter 
ndërkombëtar të sendeve të luajtshme të trupëzuara ka një objekt më të ngushtë në krahasim 
me konventën e mëparshme. Gjithashtu, Konventa e Hagës ka një vokacion universal pasi, që 
të jetë e zbatueshme, mjafton që gjykata e vënë në lëvizje të jetë ajo e një shteti kontraktues. 
Në  rastin  të  konkurrencës  midis  të  dyja  konventave,  do  të  zbatohet  Konventa  e  Hagës  për 
shkak  të  objektit  të  saj  më  të  ngushtë.  Megjithatë,  më  poshtë  do  të  shikojmë  edhe  rregullat 
shqiptare  të  normës  së  konfliktit  pasi,  siç  dihet,  këto  konventa  nuk  janë  bërë  ende  pjesë  e 
normave  të  brendshme  shqiptare,  edhe  pse  nuk  do  të  vonojë  koha  kur  ato  të  bëhen  pjesë 
integrale  më  tepër  si  nevojë  e  kohës  sesa  si  shtysë  artificiale  nga  institucionet  evropiane. 
Parimi i vendosur nga Konventa e Romës dhe nga Konventa e Hagës është ai i zgjedhjes së 
ligjit  të zbatueshëm  nga vetë palët në kontratë. Nëse palët nuk kanë vendosur për një ligj  të 
tillë,  atëherë  do  të  zbatohet  ligji  që  paraqet  lidhje  më  të  ngushtë  me  kontratën,  ndryshe  i 
quajtur si lidhje subsidiare. Në mungesë të zgjedhjes së dhënë shprehimisht ose në mënyrë të 
heshtur të ligjit të zbatueshëm, Konventa e Romës tenton të gjejë synimin e kontratës. Në këtë 
rast, konventa përpiqet të harmonizojë sigurinë dhe elasticitetin
686
. Parimi është se “kontrata 
rregullohet nga ligji i vendit në të cilin ajo shfaq lidhjen më të ngushtë” (neni 4.1). Në vetvete, 
formula  e  përdorur  është  burim  pasigurie,  të  paktën  në  pamje  të  parë:  si  mund  të  gjykohet 
lidhja e ngushtë
687
? Konventa përgjigjet duke vendosur disa prezumime dhe duke parashikuar 
disa  lidhje  speciale.  Prezumimi  i  përgjithshëm  parashikohet  në  nenin  4.2:  “prezumohet  se 
kontrata  paraqet  lidhjen  më  të  ngushtë  me  vendin  ku  pala  që  duhet  të  furnizojë  shërbimin 
karakteristik,  në  momentin  e  përfundimit  të  kontratës,  ka  rezidencën  e  zakonshme”.  Ndërsa 
nocioni i “shërbimit karakteristik” mbetet i vështirë për t’u përkufizuar, pasi varet kryesisht 
nga rrethanat. Kështu, për të përcaktuar se çfarë është “shërbimi karakteristik” i një kontrate 
me  karakter  ndërkombëtar  duhet  të  mbështetemi  te  natyra  e  kontratës:  nëse  bëhet  fjalë  për 
shitje  ose  qira,  për  shembull,  pranohet  se  shërbimi  karakteristik  është  zakonisht  shërbimi  i 
shitësit ose qiradhënësit. Ky lloj prezumimi mund të rrëzohet: neni 4.5 i konventës parashikon 
që  prezumimet  e  paragrafëve  të  mëparshëm  (në  lidhje  me  shërbimet  karakteristike) 
mënjanohen “nëse rezulton nga tërësia e rrethanave që kontrata paraqet lidhje më të ngushta 
me një vend tjetër”.  
Ligji  për  të  drejtën  ndërkombëtare  private  parashikon  se  shërbimet  karakteristike 
mbështeten  te  natyra  e  kontratës.  Kështu,  sipas  nenit  46,  ligji  i  zbatueshëm  për  kontratën 
përcaktohet sipas rregullave që vijojnë: (i) një kontratë shitjeje rregullohet nga ligji i vendit ku 
shitësi  ka  vendqëndrimin  e  tij  të  zakonshëm;  (ii)  një  kontratë  për  furnizimin  e  shërbimeve 
rregullohet nga ligji i vendit ku ofruesi i shërbimit ka vendqëndrimin e tij të zakonshëm; (iii) 
                                                           
686 Daniel Gutman, Droit International Privé, Cours Dalloz. 
687 Po aty. 

---

216 
 
një  kontratë  në  lidhje  me  të  drejtat  reale  mbi  pasurinë  e  paluajtshme  apo  të  drejtën  e 
përdoruesit të një pasurie të paluajtshme rregullohet nga ligji i vendit ku ndodhet pasuria; (iv) 
një  kontratë  qiraje  e  lidhur  për  përdorim  individual  të  përkohshëm  të  një  pasurie  të 
paluajtshme,  për  një  periudhë  prej  jo  më  shumë  se  gjashtë  muajsh  të  njëpasnjëshëm, 
rregullohet nga ligji i shtetit ku qiradhënësi ka vendbanimin e tij të zakonshëm, me kusht që 
qiramarrësi  të  jetë  person  fizik  dhe  të  ketë  vendqëndrimin  e  tij  të  zakonshëm  në  të  njëjtin 
shtet; (v) një kontratë franchising rregullohet nga ligji i shtetit ku marrësi i franchizing-ut ka 
vendqëndrimin e tij të zakonshëm; (vi) një kontratë për furnizimin e mallrave rregullohet nga 
ligji i shtetit ku furnizuesi ka vendqëndrimin e tij të zakonshëm; (vii) një kontratë për shitjen e 
mallrave me ankand rregullohet nga ligji i shtetit ku zhvillohet ankandi, nëse ky shtet mund të 
përcaktohet;  (viii)  një  kontratë  e  lidhur  brenda  një  sistemi  shumëpalësh,  që  bashkon  ose 
lehtëson  bashkimin  e  shumë  palëve  të  treta  që  blejnë  dhe  shesin  interesa  në  instrumentet 
financiare  në  përputhje  me  rregullat  e  legjislacionit  përkatës  dhe  e  rregulluar  nga  një  ligj  i 
vetëm, rregullohet nga ai ligj.  
Norma konflikti të veçanta për kontratat ku njëra palë është konsumatore. 
Në kundërshtim me sa pamë më lart, ku veprimtaria vetërregulluese është jo vetëm e 
mirëpritur, por edhe e zbatuar, marrëdhëniet midis biznesit dhe konsumatorit i përgjigjen një 
logjike  tjetër  edhe  në  fushën  e  së  drejtës  ndërkombëtare  private.  Rregullorja  Romë  I 
parashikon  rastet  përjashtimore  kur  bëhet  fjalë  për  kontrata  të  lidhura  midis  dy  palëve,  ku 
njëra  është  konsumatore.  Neni  5.2  i  Rregullores  thotë  se  liria  për  të  zgjedhur  [ligjin  e 
zbatueshëm] nuk mund  të ketë si  rezultat  që t’i heqë konsumatorit  mbrojtjen që i  sigurohet 
nga dispozitat  detyruese të ligjit të vendit ku ai  ka rezidencën e zakonshme, nëse plotësohet 
një nga kushtet e mëposhtme: 
- përfundimi i kontratës ka qenë i paraprirë në vendin e konsumatorit me një propozim të bërë 
në  mënyrë  të  veçantë  ose  të  një  reklame  dhe  konsumatori  ka  përmbushur  në  këtë  vend 
veprimet e nevojshme për përfundimin e kontratës; 
- bashkëkontraktuesi i konsumatorit ka marrë kërkesën (nga konsumatori) në këtë vend. 
Ky regjim juridik i veçantë tregon në radhë të parë se konsumatori përfiton nga mbrojtja që i 
ofron  e  drejta  e  tij  (fori
688
)  në  lidhje  me  transaksionet  në  internet,  pavarësisht  vendit  ku 
ndodhet shitësi. 
Nëse vendosemi në optikën e internetit, është e vështirë të përcaktohet se në ç’masë 
përfundimi i kontratës në linjë ka qenë i paraprirë në vendin e konsumatorit nga një propozim 
i  veçantë  ose  nga  një  reklamë  elektronike.  Praktika  e  banners-ave  të  vendosur  në  hapësira 
                                                           
688 Në terminologjinë e së drejtës ndërkombëtare private, for quhet vendi ku ndodhet gjykata që është thirrur të 
gjykojë një çështje gjyqësore. Ndërsa ligji i for-it përkufizohet si ligji i vendit ku ndodhet gjykata që është thirrur 
të gjykojë një çështje. 

---