Vazirligi respublika ta’lim markazi tarix

36-mavzu. XIX asrning 60 yillari oxirigacha bo'lgan davrda Afrika xalqlari.

Afrika qit’asining o'ziga xos xususiyatlari. Afrikaning bo'lib olinishi. Liberiya. Efiopiya. Janubiy Afrikaning mustamlakaga aylanishi. Fransiya mustamlakalari.
37-mavzu. Yevropada XIX asrning 60 yillari oxirigacha bo'lgan davrda ijtimoiy harakatlar.
G’arbiy Yevropada ijtimoiy harakatlar. Utopik sotsialistlar. Rossiyada ijtimoiy harakat.
VII BOB. XVII-XIX asrlarning 60 yillari oxirigacha bo'lgan davrda ilm-fan, adabiyot va san’at.
38-mavzu. Ilm-fan taraqqiyoti.
Aniq fanlar daholari. Fanning boshqa sohalaridagi kashfiyotlar. M.V. Lomonosovning ilm-fanga qo'shgan hissasi. Transport va aloqa tarmog'idagi o'zgarishlar.

39-mavzu. Adabiyot va san’at.

Adaiyotning taraqq'iyotiga ulkan hissa qo'shgan yozuvchilar: Daniel Defo, J.Svift, P.Bomarshe, F.Shiller, Onere de Balzak, A.S.Pushkin, Yevropaning mashhur musiq'achilari.

8-SINF O’ZBEKISTON TARIXI (51 SOAT)

Kirish (1 soat)

O’rganiladigan davrning o’ziga xos xususiyatlari. Darslik matni bilan ishlash, baholash tartiblari. Kurs davomida o’quvchilarning egallashlari lozim bo’lgan bilimlar haqida.

I BOB. MOVAROUNNAHR SHAYBONIYLAR HUKMRONLIGI DAVRIDA (11 soat)
Tyemuriylar davlatining inqirozi. Xuroson va Movarounnahrdagi siyosiy ahvol.

Dashti Qirchoqdagi siyosiy vaziyat. Abulhayrixon davlati. Aholining asosiy mashg’uloti.

Muhammad Shayboniyxon.

Zahiriddin Muhammad Boburning hokimiyat tyerasiga kyelishi.. Bobur va Shayboniyxon munosabatlari, Bobur davlat arbobi. Bobur - mohir sarkarda. Bobur tarixchi olim.

Muhammad Shayboniyxon Movarounnahr hukmdori. Xorazm va Xuroson uchun kurash. Eron shohi Ismoil Safaviy bilan to’qnashuv.

Kuchkinchixon va Ubaydullaxon hukmronligi. Buxoro Abdullaxon II hukmronligi davrida. Shayboniylar o’tkazgan islohotlar. Iqtisodiy hayot. Davlat boshqaruvi. Ichki ziddiyatlar.

Madaniy hayot. Ilm fan, adabiyot, mye’morchilik. Shayboniylar hukmronligining barham torishi. Movarounnahr aholisining etnik tarkibi.
II BOB. ASHTARXONIYLAR HUKMRONLIGI DAVRIDA BUXORO XONLIGI. (3 soat)
Ashtarxoniylarning kyelib chiqishi. Ashtarxoniylarning hokimiyat tyerasiga kyelishi. Ashtarhoniy hukmdorlar. O’zaro ichki urushlar. Subhonqulixon hukmronoligi. Davlat boshqaruvi. Ijtimoiy iqtisodiy hayot. Fan va madaniyat, mye’morchilik. Buxoro xonligi Ubaydullaxon II davrida. Xonlikda rarokandalikning kuchayishi. Buxoro xonligining davlat mustaqilligini yo’qotishi.

III BOB. BUXORO AMIRLIGI (5 soat)
Ashtarxoniylar inqirozi. Mang’itlar sulolasining tarix sahnasiga chiqishi. Muhammad Rahimbiy. Amir Shohmurod. Davlat tuzumi. Mamlakatning ma’muriy bo’linishi. Davlat lavozimlari. Yer egaligi shakllari. Soliq tizimi, qishloq xo’jaligi va sug’orish ishlari. Hunarmandchilik. Ichki va tashqi savdo. Shaharlar hayoti. Samarqand. Buxoro. XIX asr birinchi yarmida Buxoro amirligi.
IV BOB. XVI-XIX ASRNING BIRNICHI YARMIDA XIVA XONLIGI ( 5 soat)
Xiva xonligining tashkil torishi. Ijtimoiy- iqtisodiy va siyosiy hayot. XVI asrda Xiva-Buxoro munosabatlari.

XVII- XVIII asrning birinchi yarmida xonlikdagi siyosiy ahvol. Siyosiy rarokandalik. Abulg’ozi Bahodirxon. Inoqlar. Xiva xonligida chyet davlatlar manfaatlarining to’qnashuvi. Eron shohi Nodirshoh bosqiniga qarshi kurash. XVIII asr oxiri- XIX asrning birinchi yarmida Xiva xonligi. Qo’ng’irotlar sulolasining hokimiyat tyerasiga kyelishi. Xonlikda ijtimoiy hayot. Yer egaligi. Soliq va majburiyatlar. Xiva xonligi shaharlari. Xiva. Ko’hna va yangi Urganch.

V BOB. XVI-XIX ASRNING BIRNICHI YARMIDA QORAQALPOQLAR. (3 soat)
Qoraqalpoqlarning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvoli. Qoraqalpoq xonligining tashkil torishi. Qoraqalpoqlarning Rossiya bilan munosabati. Qoraqalpoqlarning Xiva bilan munosabatlari. Oydo’stbiy boshchiligidagi qo’zg’olon. Qoraqalpoqlar hayoti va madaniyati. Hunarmandchilik. Shaharlar. Folklor. Yozma adabiyot.
VI BOB. XVIII-XIX ASRNING BIRNICHI YARMIDA QO’QON XONLIGI (7 soat)
Xonlikning tashkil torishi. Olimxon va Umarxon hukmronligi davri. Muhammad Alixon, Qo’qon- Buxoro munosabatlari, Amir Nasrulloxon istilosi. Xonlikdagi ichki nizolarning kuchayishi. Ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy ahvol. Yer egaligi, soliqlar va majburiyatlar. Shaharlar. Qo’qon, Toshkyent, Andijon, Namangan. Toshkyent bekligi. Beklikning kuchayishi. Toshkyent-Rossiya aloqalari. Toshkentning Qo’qon xonligiga qo’shib olinishi.
VII BOB. O’RTA OSIYO DAVLATLARINING XALQARO MUNOSABATLARI ( 5 soat)
Buxoro-Hindiston munosabatlari. O’rta Osiyo davlatlarining Afg’oniston, Eron va Xitoy bilan munosabatlari. O’rta Osiyo va Rossiya. Antoniy Jenkinsonning O’rta Osiyoga kelishi. O’rta Osiyo davlatlarining Rossiya bilan munosabatlari. Pyotr I ning maqsadlari. Cherkasskiyning harbiy yurishi. Mintaqada Rossiya raqobatchiligi. Raqobat sabablari. Ingliz eksreditsiyalari. O’rta Osiyo davlatlari va Rossiya munosabatlarining keskinlashuvi. Raqobat sabablari. Ingliz eksredisiyalari. O’rta Osiyo davlatlari va Rossiya munosabatlarining keskinlashuvi.

VIII BOB. O’RTA OSIYO DAVLATLARIDA MADANIY HAYOT.

(7 soat)
O’rta Osiyo xalqlari madaniy hayotining umumiy manzarasi. Buxoro mye’morchiligi. Tarix ilmi. Adabiyot va san’at. Sayido Nasafiy, Turdi Farog’iy, Mirzo Bedil. Aniq fanlar ahvoli.

Abulg’ozixon va Xorazm tarixchilik maktabi. Adabiyot. Ogahiy, Munis Xorazmiy. Komil Xorazmiy. Qo’qon xonligida madaniyat. Amir Umarxon va Qo’qon adabiy muhiti. Maxmur, Gulxaniy, Uvaysiy, Nodira. Tarixnavislik. Miraziz ibn Muhammad Rizo Marg’iloniy, Muso Ali Qunduziy, Fozilbyek o’g’li Otabyek. Mirza Olim Rahim Toshkandiy, Mirzo Abdulazim Somiy. San’at, kitob san’ati, mye’morchilik, musiqa va qo’shiqchilik. Maqom va dostonchilik yo’llari, maqom turlari, mashhur san’atkorlar, xalq amaliy san’ati. Kiyim kyechaklar. Taomlar. Urf- odatlar, XVI-XIX asrda ma’naviyat. Ma’naviyatda ziyolilar o’rni.

Takrorlash. 4 soat.

9-sinf. Jahon tarixi

(Yangi davr, 1870-1918 yillar) (51 soat)
Jahon tarixi yangi davrini (1870-1914 yillar) o’qitish va o`rganishning ta`limiy maqsadi XIX asr oxirlari va XX asr boshlarida insoniyat jamiyati taraqqiyotining eng muhim bosqichlari, iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishi, shuningdyek, dunyo davlatlarining o`zaro munosabatlari va ichki ziddiyatlar haqida o’quvchilarga bilim berishdir.

Tarbiyaviy maqsadi esa olingan bilimlar natijasida, o’z hayotining kelajagini belgilash, o’z Vatanini boshqa rivojlangan davlatlar qatoriga chiqarish uchun halol mehnat qilish, umuminsoniy qadriyatlarni, o’z madaniyati va boshqa xalqlar madaniyatini hurmat qiladigan ma`naviy yetuk yoshlarni kamolga yetkazishga hissa qo’shishdan iboratdir. Ushbu fanning vazifasi o’quvchilarga XIX asrning oxiri XX asr boshlarida jahondagi geopolitik o’zgarishlarni singdirish va olingan bilimlar asosida bugungi kundagi dolzarb masalalarni yechishga yo’l topish, eng muhim xulosalardan mamlakat manfaati uchun foydalana bilish, o’quvchilarning ijodiy fikrlash qobiliyatini o’stirish, davr talabi bo’yicha dunyoqarashini shakllantirish, o’z yurtiga sadoqat hissini tarkib toptirish, umuminsoniy qadriyatlarini hurmat qiladigan ma`naviy yetuk shaxslarni tarbiyalashdan iboratdir.

Kirish. Jahon XIX asrning oxiri va XX asr boshlarida.

Xaritadagi muhim o’zgarishlar (1 soat)
Yangi tarix birinchi davrining asosiy xususiyatlari va bu davrda jamiyat taraqqiyotining umumiy yakunlari. 1871-1918 yillarda sanoat ishlab chiqarishining o’sishi va xususiyatlari. Jamiyat taraqqiyotidagi notekistlik. Ishlab chiqarishning nihoyat darajada konsentrasiyalashuvi va millatlararo korporatsiyalarning tuzilishi. Siyosiy demokratiya, yuqori tabaqalarning hukmronlik shakli. Ulug’ davlatlarning mustamlakachilik tuzumi va dunyoni bo’lib olishning tugallanishi.

Mazkur davrdagi yollanma ishchilarning ahvoli, faoliyati.

Yangi yo’nalishdagi partiyalarning paydo bo’lishi. Sotsialistik harakatdagi oqimlar va ular o’rtasida kurash. Urush masalasiga turli xil qarashlar.

Ikkinchi Baynalmilalning halokati va yangi tirdagi Baynalmilal tuzish uchun kurashning kuchayishi. Birinchi jahon urushi yillarida G’arb va Sharq mamlakatlarida inqirozning kuchayishi.

BIRINCHI BO’LIM. YEVROPA VA AMERIKA DAVLATLARI

(26 SOAT)
1-mavzu. Fransiya-Prussiya urushi va Parij Kommunasi (2 soat)
Fransiya-Prussiya urushi arafasida ikkala mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvoli. Fransiya-Prussiya urushining sabablari. Urush harakatlarining borishi va Sedan jangi. 1870 yil 4 sentyabr burjua inqilobi. Parijning taslim bo’lishi. Frankfurt sulhi.

Yollanma ishchilarning ahvoli. Ijtimoity harakat. 1871 yil 18 martdagi inqilobning yetilishi. Milliy gvardiya Markaziy Komitetining tuzilishi va uning dastlabki faoliyati. Parij Kommunasining g’alabasi.

Fransiya Kommunasining ijtimoiy-iqtisodiy tadbirlari va uning mohiyati. Kommunaning dehqonlarga nisbatan siyosati. Viloyatlarda Kommunaning qo’llab-quvvatlanishi. Kommunaning baynalmilalchiligi. Kommunada siyosiy guruhlar kurashi. Kommunaning yengilishi sabablari.
2-mavzu. Germaniya X1X asrning oxiri va XX asr boshlarida (3 soat)

X1Xasrning oxirida Germaniyaning ichki va tashqi siyosati. Germaniyaning birlashtirishning tugallanishi. 1871 yilgi Imreriya Konstitusiyasi.

Germaniyaning iqtisodiy taraqqiyoti. «Kultur kampf», sotsialistik harakat. «Favqulodda qonun». Bismarkning tashqi siyosati. Germaniyaning mustamlakachilik siyosati. Gogenlou kanslerligi davrida ichki va tashqi siyosat. XX asr boshlarida Germaniyaning ijtimoiy-itqtisodiy ahvoli va yollanma ishchilar ahvoli. Ijtimoiy harakat. Byulovning ichki siyosati. Germaniyaning tashqi siyosati. Bag’dod temir yo’li. Stachkachilik harakati. Betman-Golvegning ichki va tashqi siyosatiyu Siyosiy inqirozning yetilishi.
3-mavzu. Fransiya X1X asrning oxiri va XX asr boshlarida (3 soat)
X1X asrning oxirida Fransiyaning iqtisodiy taraqqiyoti. 1875 yil Konstitutsiyasi. Uchinchi Resrublikaning inqirozi. Fransiyaning tashqi siyosati. Mustamlakachilik agressiyasi. Rossiya-Fransiya ittifoqi. Fransiyada yollanma ishchilar harakati. Oppartunizm, Anorxo-sindikalizm. Dreyfus ishi. Milleran siyosati.

XX asr boshlarida Fransiya. Ijtimoiy-iqtisodiy ahvol. Hukumatnirng ichki siyosati. Fransiyada ijtimoiy harakat. Puankarening ichki va tashqi siyosati. Fransiya mustamlakachiligi. Siyosiy inqirozning yetilishi.

4-mavzu. Angliya X1X asrning oxiri va XX asr boshlarida (3 soat)
X1X asrning oxirida Angliyaning iqtisodiy taraqqiyoti va uning orqada qolishi. Angliyaning mustalakachilik siyosati. Irlandiya masalasi. Solsberi kabineti. Ijtimoiy harakatning kuchayishi. Tred-yunionlar. XX asr boshlarida Angliyaning ijtimoiy iqtisodiy ahvoli. Yollanma ishchilar ahvoli. D.Chemberlen. Angliyaning tashqi siyosati. Angliyada ijtimoiy harakat. Leyborizm. Lloyd Jorj. 1911 yil parlament islohoti. Irlandiyadagi ahvol. Siyosiy inqirozning yetilishi.
Umumlashtirish darsi (1 soat)
5-mavzu. AQSh X1X asrning oxiri va XX asr boshlarida (3 soat)
X1X asrning oxirida AQShning iqtisodiy jihatdan tez rivojlanishi. Janubdagi o’zgarishlar. G’arbga siljish. Sanoatning yangi bosqichga ko’tarilishi. Qishloq xo`jaligida karitalizm taraqqiyotining «amerikacha yo’li». Yollanma ishchilar ahvoli. Ijtimoiy harakatning rivojlanishi. Chikagodagi voqealar. AQShning agressiv tashqi siyosati. Militarizm. Israniya-Amerika urushi. AQShning jahonda hukmronlik uchun kurashi.

XX asr boshlarida AQShning ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli. T.Ruzvelt va Makkinlining ichki va tashqi siyosati. AQShda ijtimoiy harakat. Negrlarning ahvoli. AQShning Lotin Amerikasidagi siyosati. Panama Kanada. Panamerika ittifoqi. «Dollar dirlomatiyasi», «Yo’g’on kaltak» siyosati. «Ochiq eshiklar» va «Teng imkoniyatlar» doktrinasi. Vilson hukumatining ichki va tashqi siyosati.

6-mavzu. Lotin Amerikasi mamlakatlari XIX asrning oxiri va XX asr boshlarida (2 soat)

XIX asrning oxiri va XX asr boshlarida Lotin Amerikasi xalqlari. Meksikada burjua inqilobi. Israniya-Amerika urushi. Meksikada F.Dias diktaturasi. 1910-1917 yillarda burjua inqilobi. Sarata, F.Madeyro, F.Vilya Karransa hukumatining o`rnatilishi va siyosati. Braziliyada qulchilikning bekor qilinishi. Argentinadagi ahvol.

XIX asrning oxirida va XX asr boshlarida Markaziy Amerika davlatlari. Gvatemala va Kosta Rikadagi ahvol. Markaziy Amerika resrublikasining tashkil topishi va o’zaro urushlar. Nikaraguaga AQSHning bostirib kirishi. Gaiti va Dominikadagi ahvol. Ranamaning AQSHga qaramligi. Kubaning 1895-1898 yillarda mustaqillik uchun kurashi. Xose Marti. Kubaning Amerika zulmiga tushishi va milliy ozodlik harakati. Markaziy Amerikada AQShning «yo’g’on kaltak» va «dollar dirlomatiyasi» siyosati.
7-mavzu. Rossiya X1X asrning oxiri va XX asr boshlarida (3 soat)
1) X1X asrning oxirida Rossiyaning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyoti. Ishchilar ahvoli. Ichki bozorning o’sishi. 1870-1890 yillarda sanoatning o’sishi. Dastlabki monorolistik birlashmalarning vujudga kelishi. Chet el karitali.

Rossiyada ijtimoiy harakat va ijtimoiy-siyosiy fikrlarning rivojlanishi.

2) X1X asrning oxirida Rossiya tashqi siyosati. 1877-1878 yillarda rus-turk urushi. Berlikn kongresi. Angliya-Rossiya qarama-qarshiliklari va O’rta Osiyo masalasi. Yevropada harbiy bloklarning tuzilishi. Uzoq Sharq inqirozi va Rossiyaning tutgan siyosati. Rossiyaning bosib olingan milliy o’lkalardagi siyosati.

XX asr boshlarida Rossiyaning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvoli. Monorolistik birlashmalarning o’sishi. Chet el karitalining kirib kelishi. Ijtimoiy harakat.

3) Rus-yapon urushi va uning yakunlari.

905 yilgi rus inqilobi. Davlat dumalari. 1907 yil 3 iyun davlat o’zgarishlari. Chorizmning dehqonlarni ko’chirish siyosati. Rossiyaning tashqi siyosati.

8-mavzu. Janubiy-Sharqiy va Markaziy Yevropa xalqlari X1X asrning oxiri va XX asr boshlarida (4 soat)

1) X1X asrning oxirida Avstriya-Vengriya. Avstriya-Vengriyaning iqtisodiy taraqqiyoti. Tashqi siyosati. Bolqondagi agressiv harakat. Germaniya bilan munosabat. Taffe hukumatining siyosati. Slavyanlar milliy-ozodlik harakatining o’sishi. Ijtimoiy harakat. Gaynfeld dasturi. Madaniy-milliy avtonomiya. Vengriya sotsial demokratiyasi. Chexiya va Slovakiyadagi ahvol.

XX asr boshlarida Avstriya-Vengriya. Avstriya-Vengriyaning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyoti. Milliy ozodlik harakati. Chexiyadagi iqtisodiy va siyosiy ahvol. Umumiy saylov uchun kurash. Bolqonda Gersegovinada ozodlik harakati. «Trializm» rejalari. Siyosiy inqirozning yetilishi.

2) X1X asr oxirida Italiya birlashtirilgandan keyin uning iqtisodiy ahvoli. Emigrasiya. Ijtimoiy harakat. Italiyaning tashqi siyosati. Fransiya bilan munosabat. Uchlar ittifoqiga kirish. Afrikadagi mustamlakachilik agressiyasi.

XX asr boshlarida Italiyaning ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli. Ijtimoiy harakat. Jolittining ichki va tashqi siyosati. Italiyaning boshqa davlatlar bilan munosabati. 1911-1912 yillardagi Italiya-Turkiya urushi. Siyosiy inqirozning yetilishi.

3) XIX asr oxirida Bolqon davlatlari. Bolqon davlatlarining Turkiya tomonidan ezilishi. Iqtisodiy taraqqiyot. Bolqonda milliy ozodlik harakatining o’sishi. V.Levskiy, X.Botev, Bosniya va Gersegovinada 1875 yilgi qo’zg’olon va uning bostirilishi. Yevropa davlatlarining Bolqondagi siyosati. 1877-78 yillardagi Rus-Turk urushi va uning ta’siri. Bolgariyaning qayta tiklanishi. Serbiyaning ozod qilinishi. M.Obrenovich. Ruminiya, Chernogoriya va Albaniyaning ahvoli. XX asr boshlarida Bolqon davlatlari. XX asr boshlarida Bolgariyaning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy taraqqiyoti.

Tesnyaklar faoliyati. Bolgariyaning mustaqil davlat deb e’lon qilinishi. Bolgariya tashqi siyosati. Ruminiya, Serbiya va Makedoniya, Bosniya Gersegovina, Chernogoriya va Albaniyaning ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli.

Umumlashtirish darsi (1 soat)
IKKINCHI BO’LIM. OSIYO VA AFRIKA MAMLAKATLARI (15 SOAT)
9-mavzu.X1X asrning oxiri va XX asr boshlarida Yaponiya (2 soat)
X1X asrning oxirida Yaponiyada bozor iqtisodiyotining rivojlanishi. Yaponiyani industrlashtirishning xarakteri va xususiyatlari. Sanoatning rivojlantirishda davlatning roli. «Ozodlik va xalq huquqlari uchun harakat» 1889 yil Konstitusiyasi. Xalq ommasining ahvoli. Yaponiyaning tashqi siyosati. Koreya va Xitoyga qarshi agressiv siyosat. 1894-1895 yillardagi Yaponiya-Xitoy urushi.

XX asr boshlarida Yaponiya. Yaponiya taraqqiyotining xarakateri. Siyosiy reaksiyaning kuchayishi. Yaponiyaning tashqi siyosati. Rus–yapon urushi. Koreyaning anneksiya qilinishi. Ijtimoiy harakat.

10-mavzu. XIX asrning oxiri va XX asr boshlarida Xitoy (2 soat)
X1X asrning oxirida Xitoyning yarim mustamlakaga aylanish va ixetuanlar qo’zg’oloni. Xitoyda sanot taraqqiyotining boshlanishi va uning xususiyatlari. Xalq harakatlari. Xitoyga qarshi tashqi agressiyaning kuchayishi. Xitoyning ta’sir doiralarga bo’linishi. AQShning Xitoydagi siyosati va Xey doktrinasi. Ixetuanlar qo’g’oloni. Sakkiz davlatning Xitoyga qarshi intervensiyasi. XX asr boshlarida Xitoy. XX asr boshida Xitoyning ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli. Sun Yat Senning faoliyati. Inqilobiy harakatning boshlanishi. Sichuan va Uchan qo’zg’oloni. Muvaqqat resrublika hukumatining tuzilishi. Sun Yat Senning prezident qilib saylanishi. Yirik va qudratli davlatlarning Xitoyga munosabati. Yuan Shikay. 1911 yildagi inqilobning mag’lubiyati. Gomindan partiyasining tashkil topishi. «Ikkinchi inqilob». Diktaturaning o’rnatilishi. Siyosiy inqiroz.
11-mavzu XIX asirning oxiri va XX asr boshlarida

Hindiston (2soat).
XIX asirning oxirida mustamlakachilik zulmi va Hindiston xalqlarining ozodlik kurashi. Sanoat kapitalizmining paydo bo’lishi.

Milliy harakatining kuchayishi. «Hindiston milliy kongressi» partiyasining tuzulishi, Tilak va uning inqilobiy faoliyati.

XX asr boshlarida Hindistonning ijtimoiy-iqtisodiy ahvoli. Bengaliyaning bo’linishi. Inqilobiy harakatnirng boshlanishi. «Svaraj» va «Svadeshi» shiorlari. Tilakning sud qilinishi. Bombeydagi umumiy ish tashlash. 1900-1908 yillardagi inqilobning mag’lubiyati. Birinchi jahon urushi arafasida Hindiston.
12-mavzu. X1X asrning oxiri va XX asr boshlarida Eron va Afg’oniston (2 soat)
Eronning yarim mustamlakaga aylanishi. Mamlakatda Angliya va Rossiya qaramligining kuchayishi. Ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishi. Milliy harakatning paydo bo’lishi. Ishchilar tabaqasining tashkil topishi. Chet elliklarga qarshi xalq ommasinirng chiqishlari. 1905-1911 yillardagi Eron inqilobi. Eronda inqilobning ob’yektiv shart-sharoitlari. Inqilobning boshlanishi va birinchi davridagi xalq harakatlari. Inqilobning ikkinchi davri. Anjumanlar. Konstitusiya. 1907 yilgi Angliya-Rossiya bitimi. Janubdagi qo’zg’olonlar. Shohning taxtdan voz kechishi. Buyuk davlatlarning Erondagi siyosati. 1905-1911 yillardagi Eron inqilobining yengilishi va tarixiy ahamiyati.

XIX asrning oxiri va XX asr boshlarida Afg’oniston. Ikkinchi ingliz-afg’on urushi va uning oqibatlari. Abdurahmonning hokimiyatga kelishi va uning ichki hamda tashqi siyosati. Dyurand bitimi. Habibulloxon davrida Afg’onistonning ichki va tashqi siyosati. Muhammad Tarziyning ma`rifatchilik faoliyati. Birinchi jahon urushi yillarida Afg’onistonning betarafligi.

13-mavzu. XIX asrning oxiri va XX asr boshlarida Turkiya (2 soat)
XIX asrning oxirida Turkiyaning yarim mustamlakaga aylanishi. XIX asrning oxirlarida Usmoniylar imperiyasining inqirozi va milliy zulmning avj olishi. Bolqon xalqlarining turklarga qarshi kurashi. 1876 yilgi Konstitutsiya. Konsessiyalar. Bag’dod temir yo’li. Ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishi va burjua milliy harakatining tug’ilishi. «Birlik va taraqqiyot» partiyasining tuzilishi. 1908 yilgi «Yosh turklar» inqilobi. Inqilobiy vaziyatning vujudga kelishi, inqilobning boshlanishi va borishi. Konstitutsiyaning tiklanishi. 1909 yilgi aksilinqilobiy isyon. Buyuk davlatlarining Turkiya inqilobiga munosabati.
Umumlashtirish darsi (1soat)
14 mavzu. XIXasrning oxiri va XX asr boshlarida Afrika mamlakatlari (2soat).
XIXasrning oxiri va XX asr boshlarida arab mamlaktlari. Bu davrda Arab mamlakatlarining ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvoli. Sudan va Liviyaning yarim mustamlakaga aylantirish. Sudan va Liviyadagi milliy ozodlik harakati. Arabistonda Angilya ta’sirining kuchayishi. Arabistondagi qo’zg’olon. Misrning asoratiga solinishi. Misrda A.Orabibiy boshchiligidagi ozodlik harakati.

Mahdiylar qo’zg’oloni va Sudanning Angiliya tomonidan egallanishi. Liviyaning Italiya tomonidan bosib olinishi. Fransiyaning Tunisni egallashi. Jazoir-Fransiya hukmronligi ostida. Marokashning Fransuzlar tomonidan egallanishi. Marokashdagi qo’zg’olon.

Tropik va Janubiy Afrikada mustamlakachilik kompaniyasining kuchayishi. G’arbiy Afrika va Angiliyaning mustamlakachilik siyosati. G’arbiy Afrikada Germaniya ekspansiyasi. Samore Turye. Markaziy Afrikada Belgiyaning mustamlakachiligi. Sharqiy Afrikaning rivojlangan davlatlar tomonidan bo’lib olinishi. Angliya-burlar urushi va Janubiy Afrika ittifoqining tuzilishi. Madagaskarning Fransuzlar tomonidan egallanishi. Zuluslarning Ketchvayo boshchiligidagi ozodlik urushi. Lebengulo boshchiligida Angliya mustamlakachiligiga qarshi kurash. Gerero va namalar qo’zg’oloni. Xendrik Vitboy.

Takrorlash (1 soat)
UCHINCHI BO’LIM. IJTIMOIY HARAKATLAR VA XALQARO MUNOSABATLAR (3 SOAT)
15-mavzu. XIX asrning oxiri va XX asr boshlarida ijtimoiy harakatlar va xalqaro munosabatlar (3 soat)
1) Ijtimoiy harakatlarning rivojlanishi. Ishchilar tarkibidagi o’zgarishlar. Sotsial-demokratik partiyalar faoliyati. Yangi g’oyalarning yoyilishi. Ikkinchi Baynalmilalning faoliyati va halokati. Turli oqimlar o’rtasidagi munosabatlar. Dunyo xalqlarining tinchlik, demokratiya, xalqlar ozodligi va urushga qarshi harakatlari.

2) XIX asrning oxirida xalqaro munosabatlar. XIX asrning oxirida dunyo miqyosida kuchlar nisbati. Germaniyaning gegemonlik uchun kurashi. Yirik davlatlar o’rtasidagi ziddiyatlar va ularning turli joylardagi agressiv harakatlari.

3) Dunyoni taqsimlashning tugallanishi. Dunyoni qayta taqsimlash uchun kurashning kuchayishi.

XX asr boshlarida mamlakatlar o’rtasida ziddiyatlarning kuchayishi. Angliya-Germaniya, Fransiya-Germaniya ziddiyatlari. Rossiya-Yaponiya ziddiyatlari. Uzoq sharqdagi siyosat. Italiyaning uchlar ittifoqidan amalda chetlanishi. 1904 yil Angliya-Fransiya bitimi. 1905 yilda Marokash inqirozi. Alxiseras konferensiyasi. 1907 yil Angliya-Rossiya bitimi. Italiya-Turkiya urushi.

Bolqondagi urushlar. Sarayevo voqeasi. 1 va 2-Bolqon urushlari va ularning oqibatlari.
TO’RTINCHI BO’LIM. FAN VA MADANIYAT (3 SOAT)
16-mavzu.XIX asrning oxiri va XX asr boshlarida fan va madaniyat (3 soat)
Moddiy ishlab chiqarishda texnika taraqqiyoti. Transport va temir yo’llar. Elektrdan foydalanish. Kemasozlik. Binokorlikda metall va oynadan foydalanish. Metallurgiya, mashinasozlik, neftni qayta ishlash, energetika, ichki yonuv dvigatellari, samalyotsozlik, radio telefon, harbiy texnika.

Matematika va tabiiy fanlar rivoji. Mexanika, fizika, kimyo, biologiya, tibbiyot, tarix va gumanitar fanlar hamda maorifning taraqqiyoti. Adabiyot va san’at.

BESHINCHI BO’LIM. BIRINCHI JAHON URUSHI VA UNING YAKUNLARI (3 SOAT)
17-mavzu. 1914-1918 yillardagi birinchi jahon urushi va uning oqibatlari (3 soat)

Jahon urushining boshlanishi va sabablari. 1914-1915 yillardagi urush harakatlari. Dunyoni qaytadan bo’lib olish uchun kurashning kuchayishi. Urush yillaridja davlatlar o’rtasida o’zaro ziddiyatlarning kuchayishi va urushning xarakteri. Olmoniyaning strategik rejasi. 1914 yil G’arbiy frontdagi urush harakatlari. Marnadagi, Galitsiyadagi janglar. «Yashin tezligida» urush rejasining barbod bo’lishi. G’arbiy frontda pozision urushga o’tilishi. Yaponiya va Turkiya. Italiya va Bolgariyaning urushga kirishi. 1915 yil Sharqiy frontda va dengizdagi urush harakatlari. Birinchi jahon urushida sharq mamlakatlarining ishtiroki. Nemis qo’shinlarining G’arbiy frontdagi 1916 yilgi hujumi. Verden jangi. Italiyaning og’ir ahvolga tushishi. Ruslarning hujumi. Ruminiyaning urushga kirishi. Antanta davlatlarining g’arbiy frontdagi muvaffaqiyatsizliklari. Dunyoni qaytadan bo’lib olish uchun maxfiy bitimlar. 1917-1918 yillardagi urush harakatlari. AQShning urushga kirishi. Sho’ro Rossiyasining urushdan chiqishi. Komren yarash bitimi. Birinchi jahon urushining yakunlari va uning dunyo xaritasiga ta’siri.