Yolcu-roman verstka indd
Yüklə 2,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bu bəlanı mənə Allah özü göndərdi, fəqət, Özü də hifz eləyər, etsə bəladan, əlbət. Musa ŞƏHƏVAT
17 ğım məsləhətdi. Ardınca əlavə elədi ki, olan-qalanımı cəmləyib bir həftəyə neyləyə biləcəyimi deyərəm, bəlkə elə Meydanda qumaş dükanı açdım, tanış çarvadarlar Təbrizdən, Gəncədən, Bərdədən qumaş gətirirlər, satıb külfətimizi dolandıraram. Üzü- nü görməsəm də, anam, yəqin, azacıq rahatlanmışdı, bir qədər toxtaq səslə, Allah ağzından eşitsin, dedi, bu vaxt geri dönəndə nəzərləri qapının arasından mənə sataşdı. Sonrakı dörd gündə anamı dəfələrlə görsəm də, nədənsə yadımda eləcə, yarıaçıq qa- pının arasından baxdığı görkəmdə qalıb. Ardınca eyvana çıxdı, örpəyini düzəldib gözlərini gizləyə-gizləyə ağartısatanın gəlib- gəlmədiyini soruşdu, özü də aşağı boylandı. 13. Sonrakı dörd gündən yadımda açıq-aydın bir əhvalat qal- mayıb, yaddaşıma hopan ancaq həmin anlaşılmaz duyğuyla bağ- lıydı. Atam hər gün Meydana enib tanış-bilişlə görüşür, fikrində tutduğunu gerçəkləşdirməyə çalışırdı. Qardaşımla axundun ya- nından qayıdandan sonra eyvandakı balaca taxtda oturub yaz- dığımızı oxuyub-əzbərləyir, arabir Görgü ağanın külafirəngisinə baxırdıq. Davidlə Ketino günün dəqiq vaxtlarında görünürdülər, mürəbbiyələri də mütləq yanlarında olur, tez-tez anlamadığımız firəng dilində onlara nəsə deyirdi. Qalan vaxtlar qulluqçu qadın Dariya görünür, xalça-palaz çırpırdı. Gündə bir neçə dəfə də tanış kintoların evə meyvə, ağartı, çərəz, çörək gətirdiklərini gö- rürdük. O tutqun günlərin ağırlığı, elə bil, canımıza hopmuşdu, nə Meydana enməyə həvəsimiz vardı, nə də Mələyin oxuduqları- mız barədə suallarına cavab verməyə. Eləcə taxtın üstündən Şah Abbas məscidinin ayparalı minarəsinə, Narınqalanın bəzi yerləri uçmuş divarlarına, çayın bulanıq suyuna, Hallavar yoluna, Metex qalasına baxır, axşamın düşməyini gözləyirdik. Elə bil nəsə ağır bir şey duyğularımıza çökür, şəffaf olduğu qədər də qatı hava evimizin havasına qarışırdı. Anam da işi olmayanda əlini qoy- nuna qoyub eyvandan aşağı baxırdı, bir neçə kərə qorxu içində əllərini qoynundan çəkib qoymağa yer tapmadığını sezmişdim. Atam özünü dik saxlamağa çalışsa da, oturaq həyatın ona nə qədər ağır başa gəldiyini duyurdum. Əlbəttə, o məqamlarla bağ- lı təfərrüatları sonralar Görgü ağanın himayəsində olanda da, firəng macəraçısına qoşulub Firəngistana gedəndə də, pansion deyilən yerdə ömrümün on ilini keçirəndə də, yolları əriş-arğac 18 eləyəndə də dönə-dönə yaşayıb, hətta xırda-para qeydlər apar- mışdım, ona görə belə, az-çox yerli-yataqlı danışıram. 14. O məşum gecədə yerimdən dik atılanda əvvəl elə bildim, göy guruldayır. Sonra atamın “Namərdlər!” bağırdığını eşitdim. Ardınca pəncərəmiz işıqlandı, deyəsən, alova oxşayırdı. Bir an sonra anamın fəryadını eşitdik. Qəriblə Mələk qorxudan qıc ol- muş halda yerə çökmüşdülər, aradabir boğuq iniltiləri gəlirdi. Necə qaçıb eyvana çıxdığım yadımda deyil. Atamı pilləkənin üstünə yıxılmış gördüm, anam da onu qucaqlayıb qaldırmağa çalışa-çalışa fəryad qoparırdı. Aşağıda iki nəfər dayanmışdı, cu- mub anamın qollarından yapışdılar, həmin anda birinin bağırtısı eşidildi, görünür, zavallı anam o qansızın əlindən qurtulmaq üçün əlini dişləmişdi. O biri qulaylanıb xəncəri anamın kürəyinə saplayanda get-gedə böyüyən yanğının ziyasında çaqqal kimi pa- rıldayan gözlərini, sağ qulağının yerinə bağlı əski parçasını gör- düm. Bilmirəm, niyə özümü anamın üstünə atmadım, sonralar ağlım kəsəndə özümə bu sualı çox verdim, amma dəqiq cavab tapa bilmədim, görünür, əsl səbəb həmin məqamda hisslərimin qıc olmasıyla bağlıydı. Qulağıkəsik xəncəri geri çəkəndə məni gördü, çaqqal sifətindən ürəkbulandıran həzz dalğası keçdi. O pilləkənə cumanda mən eyvandan aşırılıb dirəklə aşağı sürüş- düm, pilləkənin arxa tərəfindəki çəlləyin dalına sindim. Bir an sonra bacımın bədəni başımın üstündən keçib bir neçə addım- lıqdakı uçurumda yox oldu. Sonra eyvanda qardaşımın qısa qış- qırtısını eşitdim. Ardınca ayaq səsləri gəldi, Görgü ağanın evi tərəfdən səs-küy eşidildi, evimizi söndürməyə çalışan adamların harayı qaçanların dalınca düşənlərin bağırtılarına qarışdı. Başı- mın üstündə eyvanın döşəməsi od tutanda yerimdən tərpəndim. Bu vaxt qolumdan kimsə yapışdı. Əl sahibinin Görgü ağa ol- duğunu dərhal anışdıra bilmədim. Sonralar fikirləşdim ki, görü-
19 III
ALLAHIN HİFZİ Bu bəlanı mənə Allah özü göndərdi, fəqət, Özü də hifz eləyər, etsə bəladan, əlbət. Musa ŞƏHƏVAT (VIII yüzil) 15. Görgü ağanın hələ gözəlliyini, dəbdəbəsini duya bilmə- diyim böyük salonunda buxarının qabağına uzadılanda, Rusudan xanımın qulluqçu Dariyaya öz dilimizdə «su gətir, tifil yaman qorxub» deyəndə fərqinə vardım ki, yatağımdan dik atılandan indiyəcən nə qışqırmışam, nə ağlamışam, eləcə qax-qurut olub qalmışam. Bu müddət nə qədər çəkmişdi, bir namaz vaxtı boy- damı, axundun dərsi qədərmi, bilmirəm, hisslərim qıc olmuşdu, gözlərimin qabağındakıları tanıyırdım, amma dərk eləmirdim, dediklərini eşidirdim, bununla belə, mənə aid olduğunu tam qavramırdım. Artıq ikigözlü yarıtaxta evimiz tamam yanandan, Görgü ağa qayıdandan sonra nələr baş verdiyi aydın oldu. Gör- gü ağa yatdığımı zənn eləyib yarıpıçıltıyla arvadına, yəqin, bir də qulluqçuya deyirdi, xatakarlar iki nəfərmiş, rəhmətliklə (bu şübhəsiz, atama aiddi) çəkişmələri varmış, qaçıb aradan çıxdılar; sonra əlavə elədi ki, meyitləri (bunlar da anama, qardaşıma, bacıma aiddi) məscidə göndərtdim, sabah günorta namazından sonra müsəlman qəbiristanlığında dəfn eləyirik. Bəs bu tifil nolacaq, Dariya soruşdu, Görgü ağa da dedi, bir çarə taparıq, yaxın qo- humu-filanı olmasa, elə bilərəm, üç övladım var, qalar burda. Sonra Rusudan xanım Dariyaya dedi, sən uşağın yanında yat, gecə oyanıb qorxar. Az sonra Dariyanın nəfəsini boynumda hiss eləyəndə gözlərimin çeşməsi qaynadı-qaynadı, üzüaşağı axdı, amma səsim çıxmadı. Dariya nəsə duyub elə qaranlıqdaca əlini yanağıma çəkdi, sonra başımı sinəsinə sıxdı, deyəsən, mənim müsibətimə o da ağlayırdı. Amma hələ tamam anlamadığım bir Yüklə 2,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|