IV BOB
P E D A G O G IK B A H O L A S H P S IX O L O G IY A S I
Bobning qisqacha mazmuni
Pedagogik baho va uningpsixologik jihatlari.
0 ‘quvchilarga ta’lim
va tarbiya berishda rag‘batlantirishning psixologik asoslari.
Pedagogik faoliyatda rag ‘batlantirish va jazolash elementlari.
0 ‘quvchining o ‘ziga xos xususiyatlari va pedagogik baholash, pedagogik
bahoning eflektivligi, pedagogik baholashning ijtim oiy xarakteri.
4.1. 0 ‘quvchilarga ta ’Iim va tarbiya berishda
rag ‘batlantirishning
psixologik asoslari
Bolalam i tarbiyalash va ularga ta ’lim berishdagi muvaffaqiyatlar
motivasiyaga asoslanadi, y a ’ni bilim larni o ‘zlashtirishda,
bilim va
ko‘nikm alarning shakllanishida h am d a shaxsning ayrim sifatlarini
rivojlantirishdagi ahamiyatli b o ‘lgan va harakatga keltiruvchi stimullarga
bog‘liq bo‘ladi. Bolalarda qobiliyatlar mavjudligining o ‘zi muvaffaqiyat
garovi b o ‘lolmaydi, chunki z a ru r motivasiyaning b o ‘lmasligi oqibatida
shaxsiy tashabbussiz na o ‘quv faoliyatiga, na m uloqot jarayoniga kirisha
oladi. N atijada psixologik rivojlanishni o ‘zida aks ettiradigan ijtimoiy
faollikning turlarid a kam ish tiro k e ta boshlaydi. M otivasiyaning
kamchilligi holatida mavjud layoqatlar
ham qobiliyatga aylanmaydi,
intellektual va shaxsiy taraqqiyot esa sekinlashib boradi.
Bolalarga ta ’lim va tarbiya berishda aham iyatli rezervlar mavjud
b o ‘lsada, amaliyotda ular m otivasiyaning etishm asligi tufayli to ‘la-
ligicha q o ‘llanilm aydi. U sh b u h o latn in g sabablari b ir nechtadir.
Birinchidan
, turli yoshdagi b o lalam ing turli individual xususiyatlari
bilan ta ’lim, m uloqotga kirishishlariga turtki b o ‘luvchi barcha motivlar
oxirigacha o ‘rganilgan emas.
Ikkinchidan
, katta boMishgach pedagogik
faoliyat bilan shug‘ullangandan so‘nggina
kishi ilk bo r bolalam ing
ta’lim olish motivlari borasida fikrlashga harakat qiladi va kishining
o ‘quv m askanigacha yoshdan o ‘tg and an keyingina bolalam ing xulq-
atvoridagi haqiqiy motivlari haqida bashorat qila olish m um kin. Ammo,
kishining oldindan ko‘ra olishi qanch alik to ‘g ‘ri ekanligi va voqelikka
mos kelishdek bashorat qilishga kafolat yo‘qdir. Balki,
kishi bolalarda
haqiqatdan ham b o ‘lm agan n arsalam i mavjud qilib k o ‘rsatishga va
www.ziyouz.com kutubxonasi
ulam in g t a ’lim , tarbiyasini haqiqiy motivlashtiruvchi aham iyatli b o i -
gan narsa h aq id a bilmasligi h a m m umkin.
Dostları ilə paylaş: