Genetikadan masalalar to‘plami va ularni echish usullari

Genetikadan masalalar to‘plami

va ularni echish usullari

• 
  mono-, di- va poliduragay chatishtirishlar,
  

• 
  noallel genlar o‘zaro ta’sirining komplementar, epistaz, polimeriya, belgilarning jins bilan birikkan holda irsiylanishi,
  

• 
  belgilarning birikkan holda irsiylanishi va krossingover,
  

• 
  populyasiyalar genetikasi,
  

• 
  irsiyatning molekulyar asoslariga mo‘ljallanib tuzilgan.
  

• 
  Har bir bobda tipik masalalardan bittasining echilish usullari keltirilgan.
  

Allel va noallel genlar haqida G.Mendel.
Buyuk olim G.Mendel no‘xat o‘simligi ustida olib borgan genetik tadqikotlar natijasida irsiy omillar (endilikda genlar), uning allel va noallel tiplari haqidagi dastlabki ilmiy dunyoqarashni shakllantirdi. Uning fikricha:
- organizmlarning har bir belgisi ayrim irsiy faktor (gen) tomonidan boshqariladi;
- har qaysi irsiy faktor ikki xil - dominant va retsessiv allel holatida bo‘ladi;
- bitta belgining alternativ (keskin farqlanuvchi) holatda rivojlanishini ta’min etuvchi genlar keyinchalik allel genlar deb ataladigan bo‘ldi. Bu atamani boshqacha bir gen allellari deb ham yuritiladi;
- ikki va undan ortiq belgilarning namoyon bo‘lishini ta’min etuvchi genlar noallel genlar deb belgilandi.
Mendel allel genlar (bir gen allellari) o‘zaro ta’sir qilgan holatda faoliyat ko‘rsatishining bitta qonuniyatini - to‘liq dominantlik hodisasini kashf etdi.
Keyingi tadqiqotlar allel va noallel genlarning o‘zaro ta’sir etib faoliyat ko‘rsatishining murakkabligini va xilma-xilligini isbotladi.
Bir gen allellarining o‘zaro ta’sirida belgilarning irsiylanishi.
Hozirgi zamon genetika fanining Mendel yaratgan genetik tahlil metodini turli biologik ob’ektlarda qo‘llash natijasida olingan dalillariga asoslanib, bir gen allellarining o‘zaro ta’sir etib faoliyat ko‘rsatishining quyidagi tiplari - to‘liq dominantlik, to‘liqsiz (chala) dominantlik, kodominantlik va ko‘p allellik hodisalari aniqlandi. Endi ana shu tiplarning har biriga doir masalalar bilan tanishib chiqamiz.