Globallashuv va xalqaro savdoning rivojlanish tendensiyalari

— tashqi savdo aloqalarining intensivlashuv bosqichi — (XVIII-XIX asrlar) sanoat to‘ntarishi, G‘arbiy Yevropa va AQSh iqtisodiyotining sanoatlashtirish jarayoni bilan bog‘liq;

— tashqi savdo aloqalarining intensivlashuv bosqichi — (XVIII-XIX asrlar) sanoat to‘ntarishi, G‘arbiy Yevropa va AQSh iqtisodiyotining sanoatlashtirish jarayoni bilan bog‘liq;

— tashqi savdo aloqalarining militarizatsiyalashuv bosqichi (XIX oxiri - XX asr boshi) Birinchi va Ikkinchi jahon urushlari bilan bog‘liq;

— integratsion bloklar va birlashmalarning tashqi savdo munosabatlariga faol ta’sir etish bosqichi — (XX asrning o‘rtasi va ikkinchi qismi);
Xalqaro savdoning zamonaviy xususiyatlari:
— ilm-fan va texnika taraqqiyoti ta’sirida mahsulot hamda xizmatlar savdosi haj¬mining keskin ortishi;
xalqaro savdo rivojlanayotgan mamlakatlar salmog‘ining qisqarishi
yangi tarmoq va ishlab chiqarishning vujudga kelishi;
qator mamlakatlarning ayrim mahsulotlar importiga bog‘liqligining ortishi;
tashqi bozorda ortiqcha mahsulotni sotishdan turli mamlakat korxonalari o‘rtasidagi hamkorlik aloqalari asosida avvaldan kelishilgan holda mahsulotni yetkazib berish shakliga o‘tilishi.
— fan va texnika taraqqiyoti ta’sirida jahon eksportining tovar tarkibidagi fan sig‘imkorligi yuqori bo‘lgan mahsulot va xizmatlar ulushining ortishi;
tashqi savdo aylanmasining jon boshiga baholangan qiymatining notekis taqsimlanishi;
Xalqaro savdoning tovar tarkibi — xalqaro savdoning tarkibini aniqlovchi tovar mutanosibliklari majmuyi va aloqalaridan iborat bo‘lib, maqsadi inson ehtiyojlariga moslashtirish nuqtayi nazaridan xalqaro savdo sohasida tovarlarni tabaqalashtirish hisoblanadi.
Xalqaro savdoning hududiy tarkibi — bu xalqaro savdoning hududiy tarkibini aniqlovchi mutanosibliklar va aloqalar majmuyi bo‘lib, ushbu tarkib xalqaro savdoning xususiyatlari va rivojianish yo‘nalishlarini ajratish imkonini beradi
Xalqaro savdoning zamonaviy hududiy tarkibidagi o‘zgarishlar tendensiyasi quyidagilar orqali ifodalandi:
xalqaro savdo bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlar ulushining saqlanib qolishi xalqaro savdo asosiy qismining rivojlangan mamlakatlar guruhi ichida mujassamlashuvi;
rivojlanayotgan mamlakatlar ulushining ortishi;
rivojlanayotgan va rivojlangan mamlakatlar o‘rtasida savdo aloqalari hajmi¬ning ortishi;
o‘tish iqtisodiyoti mamlakatlarining xalqaro savdodagi pozitsiyasining zaifligi (rivojlangan mamlakatlar tashqi savdo aylanmasida 3,5 %, rivojlanayotgan mamlakatlar tashqi savdo aylanmasida 2,5 %).