Glossariy abvgd yejziyklmnoprstufx abstraksiya (mavhumiylik)

REFERENT YOKI ETALON GURUH-bu shunday guruhki, unda kishi o‘zining duneqarashi, intilishlarini shakllantiradi, shu guruhning bergan bahosini qadrlaydi, fikrlari bilan hisoblashadi.
REFLEKSIYA - o‘z-o‘zini kuzatish turi bo‘lib, unda shaxsiy psixik holat analiz qilinadi.
RESEPTORLAR – narsalarning tashki va ichki ko‘zg‘ovchilardan hos bulgan quzgalishni qabul qilib oluvchi chskka uchlari.
RIVOJLANISHNING YAQIN ZONASI -murakkab vazifani hal etishda bolaning mustaqillish (aktual rivojlaniish darajasi) hamda katgalar rahbarligida bajarilgan vazifa orasidagi farqshsh bildiradi. Bu tushuncha L.S.Vigotskiy tomonidan keltirilgan bo‘lib, unda asosan rivojlanishning yaqin zonasini yaratysh orqali bolaning psixik rivojlanishi ortadi.
RUHLANISH - psixik holatlardan bo‘lib, bunga kishining stenik (kuchli) emosiyalari bilan ijodiy tafakkuri kiritiladi.
SANGVINIK - tsmpsrament tiplaridan bo‘lib, bu tip chaqqon, hara katchan, taassurotlari tsz-tez o‘zgarib guradigan, boshqa kishilarga nisbatan dilkashlik va mehribonlik qilish hislatlari bilan xarakterl anadi.
SEZGI — sezgi organlariga bevosita ta’sir etib turgan narsa va hodisalarning alohida xususiyaьlarini aks ettiruvchi jarayon.
SEZGI A’ZOLARINING UZIGA XOS QUVVATI sezgi a’zo- larining maxsus quvvati haqidagi qokun bo‘lib, bu qemusga binoan sezgi a’zolari tashqi olamdagi narsa va hodisalarning ta’sirini aks zttirmay, balki sezgi a’zolarining o‘ziga xos quvvatiyai quzgatuvchi tashqyturtkini oladi xolos. (M.Myuller)
SEZGI CHEGARASI (ABSOLYUT CHYeGARA) - minimal kuchga ega bulgan quzg‘ovchining bilinar-bilinmas ta’sirins sezishga sezgining quyi chegarasi, quzg‘ovchi esh yuqori kuchga ega bulgan ta’sirini sezishga sezgining yuqori (maksimal) chegarayea deyiladi.
SEZGILAR - psixik aks etgirishning oddiy usuli tariqasida hay- vonlarga ham, odamlarga ham xos xususiyat bo‘lib, voqelikdash narsa va xodisalarning. ayrim belga va xususiyatlarini bilib olishni ta’minlaydi.
SEZGIRLIK - ayrim tirik organizmlarning quzg‘ovchilar ta’sirini qabul qilish qobiliyati bo‘lib, sezgirlik quzg‘olovchilarga nisbatan bevosita biologik ahamiyatga ega bo‘lgan signallik vazifasini bajaradi.
SEMANTIK (grekcha - tasvirlovchi) - ma’noli, suzning ma’nosiga qaratilgan, ma’noga ega bulgan.
SENZITIV (o‘rta lot.-hissiy) YOSH DAVRI-ta’lim-tarbiya jarayoni orqali psixikaning samaradorligini ta’minlovchi optimal imkoniyat davri.