88
Gömrük rəsmiləşdirilməsi gömrük orqanının müəyyən edilmiş iş vaxtı ərzində
həyata keçirilməlidir. Gömrük orqanları tərəfindən gömrük rəsmiləşdirilməsinin aparıldığı
iş vaxtını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir. Bununla belə gömrük
orqanlarının icazəsi ilə gömrük rəsmiləşdirilməsi başqa yerlərdə və iş vaxtından kənar
saatlarda aparıla bilər. Bunun üçün maraqlı şəxs bu halda meydana çıxan bütün xərcləri
ödəməlidir. Başqa yerlərdə və iş vaxtından kənar vaxtda da aparılan gömrük
rəsmiləşdirilməsi əməliyyatları üçün ikiqat haqq alınır.
Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı malların və nəqliyyat vasitələrinin ayrı-ayrı
kateqoriyalarının gömrük rəsmiləşdirilməsinin aparılmasını müəyyən gömrük orqanlarına
həvalə edə bilər.(106.)
Mallar və nəqliyyat vasitələri barəsində səlahiyyəti olan şəxslər və ya onların
nümayəndələri öz təşəbbüsləri ilə gömrük rəsmiləşdirilməsində iştirak edə bilərlər.
Gömrük orqanlarının tələb etdikdə, Gömrük Məcəllənin 107.1-ci maddəsində göstərilən
şəxslər və ya onların nümayəndələri gömrük rəsmiləşdirilməsində iştirak etməli və bu işdə
gömrük orqanlarının vəzifəli şəxslərinə yardım göstərməlidirlər.
Gömrük sərhədindən malları keçirən şəxs, daşıyıcı, anbar sahibi, mallar və
nəqliyyat vasitələri barəsində səlahiyyəti olan digər şəxslər və ya onların nümayəndələri
gömrük orqanının tələbi ilə gömrük rəsmiləşdirilməsi nəzərdə tutulan malların və
nəqliyyat vasitələrinin daşınmasını, çəkilməsini və ya kəmiyyət ölçüsünün başqa qaydada
müəyyən edilməsini, yüklənməsini, boşaldılmasını, qablaşdırılmasını və ya yenidən
qablaşdırılmasını, həmçinin bu cür malların və nəqliyyat vasitələrinin saxlandığı yerlərin
açılmasını təmin etməlidir.
Daşıyıcının və onun nəqliyyat vasitələrinin Gömrük Məcəllənin tələblərinə cavab
verməməsi barədə gömrük orqanlarının kifayət qədər əsasları olduqda, malların
daşınması, həmin nəqliyyat vasitəsi gömrük daşıyıcısı tərəfindən lazımi vəziyyətə
gətirildikdən sonra, gömrük müşayiəti altında (malların, nəqliyyat vasitələrinin və onlara
aid sənədlərin gömrük orqanının vəzifəli şəxsi tərəfindən müşayiət edilməsi) davam
etdirilir.
Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsi üçün bu maddədə
nəzərdə tutulmuş zəruri əməliyyatlar gömrük orqanlarının əlavə xərclərinə səbəb
olmamalıdır.
Gömrük rəsmiləşdirilməsi Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində aparılır.
89
Az R-sı gömrük sərhədindən boru kəməri həqliyyatı və elektrik ötürücü xətləri
üzrə keçirilən malların gömrük rəsmiləşdirilməsi haqqında təlimat DGK-nin 03 iyun 1997-
ci il tarixli 561 saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir.
Əgər mallar gömrük sərhədindən keçənədək birdən artıq nəqliyyat növündən
istifadə edilirsə, ixracatçi yükləmə-boşaltma əməliyyatlarının yerinə yetirildiyi zonaya
nəzarət edən gömrük orqanına, gömrük nəzarəti həyata keçirən gömrük orqanı
tərəfindən rəsmiləşdirilmiş gömrük bəyannaməsinin bu orqan tərəfindən təstiq edilmiş
sürətini təqdim etməlidir.
Əgər faktiki ixrac (idxal) dəniz nəqliyyatı ilə həyata keçirilirsə, gömrük
rəsmiləşdirilməsi dəniz nəqliyyatının yükləndiyi əraziyə nəzarət edən gömrük orqanı
tərəfindən həyata keçirilməlidir.
Gömrük rəsmiləşdirilməsinin və gömrük nəzarətinin təşkili Az R-nın Qanunvericilik
aktlarına uyğun olmalıdır.
Az R-da idxal-ixrac əməliyyatlarının tənzimlənməsi Qaydaları Az R-sı Prezidentinin
24 iyun 1997-ci il tarıxli 609 saylı Fərmanı ilə təsdiq olunmuşdur.
Qaydalarda
nəzərdə
tutulan
hallarda
xarici
ticarət
əməliyyatlarının
rəsmiləşdirilməsi üçün rezidentlər İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə aşağdakı sənədlər təqdim
etməlidirlər:
İxrac əməliyyatlar üzrə:
- xarici şəxslərlə bağlanmış müqavilə;
- istehsalçı və ixracatçı arasında bağlanmış müqavilə;
- ixrac qiymətini əsasalndırma arayışı.
Idxal əməliyyatları üzrə:
-xarici şəxslərlə bağlanmış müqavilə;
- istehsalçı və ixracatçı arasında bağlanmış müqavilə;
- idxal qiymətini əsaslandırma arayışı;
- əməliyyatın maliyyələşdirilmə mənbəyi haqqında məlumat.
Iqtisadi İnkişaf Nazirliyi müvafiq sənədlərin qəbul olunması barədə rezidentləri
yazılı surətdə xəbərdar etməlidir.
Bu Qaydalarda nəzərdə tutulmuş hallarda İqtisadi İnkişaf Nazirliyində bağlanmış
müqavilələrin ekspertizası keçirilərkən onların Az R-nın Qanuncericiliyinə və beynəlxalq
90
hüquq qaydalarına uyğunluğu araşdırılmalı və Az R-nın iqtisadi maraqlarının gözlənilməsi
yoxlanılmalıdır.
Bu Qaydalard nəzərdə tutulan hallarda xarici ticarət əməliyyatlarının
rəsmiləşdirilməsi üçün rezidentlər gömrük orqanlarına aşağıdakı sənədləri təqdim
etməlidirlər.
Ixrac əməliyyatları üzrə:
- hüquqi şəxsin Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən müəyyən edilmiş kodu;
- xarici şəxslərlə bağlanmış müqavilə;
- ixrac olunan malların haqqının qabaqcadan ödənilməsi və ya akkreditiv açılması barədə
müvəkkil bankın sənədi;
- bu Qaydalarda nəzərdə tutulan hallarda Nazirlər Kabinetinin sərancamı vəya İqtisadi
İnkişaf Nazirliyinin müsbət reyi;
- gömrük yük bəyannaməsi.
Idxal əməliyyatları üzrə:
- bağlanmış müqavilə;
- gömrük yük bəyannaməsi;
- invoys – idxal olunan malların əmtəə dəyərini müəyyən edən sənəd;
- yol-nəqliyyat sənədləri;
- malın mənşəyini təsdiq edən sənəd;
- malın keyfiyyət sertifikatı;
- malın uyğunluq sertifikatı;
- bu Qaydalarda nəzərdə tutulan hallarda Nazirlər Kabinetinin sərəncamı və ya İqtisadiyyat
vəSəyə Nazirliyin ekspertizasının müsbət reyi.
Lazımı sənədlər təqdim olunduqdan sonra müqavilələrin qeydiyyatı İqtisadiyya
Sənaya Nazirliyində 3 iş günü ərzində həyata keçirilir.
Ixrac və idxal əməliyyatları üzrə tələb olunan sənədlər təqdim olunduqdan sonra
gömrük orqanları həmin sənədləri rəsmiləşdirib 24 saat ərzində malların buraxılmasını
təmin etməlidir.
DGK-si bütün ixrac-idxal əməliyyatları üzrə hər ay hesabat dövründən sonrakı ayın
15-dən gec olmayaraq Az R-nın Nazirlər kabinetinə, İqtisadiyat və Sənayə Nazirliyinə,
Maliyyə Nazirliyinə, Baş Dövlət Vergi Müfəttişliyinə, Dövlət Statistika Komitəsinə, Dövlət
antiinhisar Siyasəti və Sahibkarlığa Kömək Komitəsinə, və Mərkəzi Banka müəyyən edimiş
formada məlumat verir.
Dostları ilə paylaş: |