Guliston Davlat Universiteti Tabiiy fanlar fakulteti Biologiya yo’nalishi 10-21 guruh talabasi Mahmudov Ilhomjonning Umumiy pedagogika va psixologiya fanidan tayyorlagan taqdimoti

Tashqi tomondan seroz parda va biriktiruvchi toʻqima kapsulasi bilan qoplangan. Kapsuladan Taloq ichiga devorlar yoki trabekulalar tarqaladi. Trabekulalar Taloq ni oq va qizil pulpa bilan toʻla alohida boʻlakchalarga boʻladi. Qizil pulpa qonning shaklli elementlari (eritrotsitlar)ga boy vena sinuslaridan tashkil topgan. Oq pulpa esa limfotsitlar ishlab chiqaradigan limfa toʻqimalaridan tuzilgan; ular malpigi tanachalari deb ataladi. Taloq kasallanganda (mas., splenomegaliya) ancha kattalashadi.

• Tashqi tomondan seroz parda va biriktiruvchi toʻqima kapsulasi bilan qoplangan. Kapsuladan Taloq ichiga devorlar yoki trabekulalar tarqaladi. Trabekulalar Taloq ni oq va qizil pulpa bilan toʻla alohida boʻlakchalarga boʻladi. Qizil pulpa qonning shaklli elementlari (eritrotsitlar)ga boy vena sinuslaridan tashkil topgan. Oq pulpa esa limfotsitlar ishlab chiqaradigan limfa toʻqimalaridan tuzilgan; ular malpigi tanachalari deb ataladi. Taloq kasallanganda (mas., splenomegaliya) ancha kattalashadi.

Taloqda va unda uchraydigan ayrim kasalliklar haqida har birimiz yetarlicha ma’lumotga ega bo‘lganimiz ma’qul. Masalan, bola taloqsiz tug‘ilishi, ba’zilarda esa ikkita va undan ortiq taloq bo‘lishi mumkin.

• Taloqda va unda uchraydigan ayrim kasalliklar haqida har birimiz yetarlicha ma’lumotga ega bo‘lganimiz ma’qul. Masalan, bola taloqsiz tug‘ilishi, ba’zilarda esa ikkita va undan ortiq taloq bo‘lishi mumkin.
• Taloqsiz dunyoga kelgan yoki ayrim sabablarga ko‘ra talog‘i olib tashlangan odamlar (ayniqsa, kichkina bolalar) organizmi ko‘plab bakterial infeksiyalarga sezgir bo‘lishadi. Tanadagi boshqa a’zolar kabi taloq ham ko‘pincha kasallikka chalinadi. Ammo taloqni olib tashladi degani hayot tugadi degani emas. Taloqi yo‘q bemor ham boshqa odamlar kabi yashashi, uylanishi, farzandlar ko‘rishi mumkin. Ammo talog‘i olib tashlangan kishining immun tizimi sog‘lom odamniki kabi faol bo‘lmaydi. Kamqonlik holatlari kuzatiladi. Biroq qora taloqning vazifasini bajarishni jigar, suyak ko‘migi va limfa bezlari o‘z zimmasiga oladi.

— Bunday holatlar juda ko‘p kuzatiladi. Masalan, taloq infarkti emboliya yoki taloq tomirlari trombozi oqibatida kelib chiqadi. Taloq infarkti gemorragik yoki ishemik, bir o‘choqli yoki ko‘p o‘choqli bo‘lishi mumkin. Odatda, taloqdagi infarkt o‘choqlari mayda bo‘ladi. Taloq infarkti ko‘pincha bakterial va septikendokarditda, qon-tomir kasalliklarida, mitral stenozda, jarohat va yuqumli kasalliklardan so‘ng kuzatiladi.
Kichik infarktlarda taloqning zararlangan qismi asta-sekin so‘rilib ketib, chandiqlanadi. Lekin infarkt sohasi yumshab, u yerda soxta kista paydo bo‘lishi ham mumkin. Kichik infarktlar, odatda, hech bir belgisiz o‘tadi.