|
«hayvonlar anatomiyasi, fiziologiyasi, jarrohligi va farmakologiya» kafedrasiumumiy va xususiy xirurgiya 5.
Ikkilamchi tortilish bo’yicha bitish
.
Ikki fazada kechadi; bitish jarayoni 1–2 oygacha cho’ziladi. Bitish qon
to’xtatilishidan boshlanadi. Gidratatsiya fazasida 3–4 soatdan so’ng yallig’lanish
shishi rivojlanib, jarohat bo’shlig’i qonga to’ladi, qoramollarda bundan tashqari
fibrinogen moddasi lahtaga aylanadi. Ikkinchi kunning oxiriga borib qoramollarda
fibrin – to’qimali massa hosil bo’ladi. Bu massa jarohatni to’ldiradi, atrofida
yiringli demarkatsion yallig’lanish boshlanadi, keyinchalik proteoliz hamda o’lgan
to’qima va fibrinning sekvestratsiyasi kuzatiladi.
Jarayon yaxshi kechganda 3–5 kunda granulyatsion to’qima hosil bo’ladi,
yiringlash kamayadi, yallig’lanish pasayadi, jarohat vazogen va gistiotsitar
xujayralari mavjud bo’lgan detrit bilan qoplanadi.
Detrit
– jarohat ekssudati bo’lib, granulyatsiya o’sishi, qon tomirlar
xalqalarining rivojlanishi va xujayra proliferatsiyasi uchun zarurdir. Birinchi bo’lib
qon tomirlar endotelial xalqa hosil qiladi va ularning ichida qon aylanadi. Atrofida
esa leykotsit, poliblast, makrofag va fibroblastlar to’planadi. Ular keyinchalik
biriktiruvchi to’qimaga aylanadi. Jarohat asosan 4–5 kunda granulyatsion to’qima
bilan qoplanadi.
Lat yegan jarohatlarda o’lgan to’qimalar ko’p bo’lgani sababli granulyatsiya
yaxshi o’smaydi va shunday jarohatlarning bitishi ancha cho’ziladi.
Granulyatsion to’qima degidratatsiyaga uchraydi va asta – sekinlik bilan
chandiqli to’qimaga aylanadi. Jarohatning ichi granulyatsion to’qima bilan
to’lgandan so’ng jarayon epitelizatsiya va chandiqlanish jarayoniga o’tadi.
Umuman aytganda ikkilamchi tortilish bo’yicha tasodifiy, o’q tekkan va
mikroblar bilan ifloslangan jarohatlar bitadi. Bunday jarohatlarda yiringli
yallig’lanish rivojlanadi va bitish granulyatsion to’qima o’sishi bilan kechadi.
Bunday jarohatlarga choklar qo’yilmaydi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|