Nazim Tapdıqoğlu
16 mart 1616-cı il - Səfəvi hökmdarı Şah Abbasın vəliəhdi
Məmmədbağır
Mirzə qətlə yetirilir...
16
mart 1918-ci il - Azərbaycanlıların qanma susayan terrorçu ermənilər
Naxçıvan şəhərində atışma zamanı
2 qadını və
1 kişini qətlə yetirirlər...
16 mart 1921-ci U - Türkiyə ilə RSFSR arasında bədnam
Moskva müqaviləsi
imzalanır...
16
mart 1938-ci il - Azərbaycan SSR XDİK-in sədr müavini, DT baş
mayoru
Rayevin əmri ilə
160 nəfər güllələnir...
16
mart 1991-ci il - Laçın rayonunun Dağlıq Qarabağ və Gorus rayonu ilə
həmsərhəd olan yaşayış məntəqələri ermənilər tərəfindən atəşə məruz qalır. Ya
ralananlar və dağıntılar olur...
16
mart 1992-ci il - Ağdam şəhər qəbiristanlığı ərazisində atışma baş verir.
Şelli kəndi ermənilər tərəfindən atəşə tutulur...
16 mart 1992-ci il - Goranboy rayonunun
Şəfəq kəndi ermənilər tərəfindən
atəşə tutuur.
1 nəfər həlak olur...
16
mart 1992-ci il - Füzuli şəhəri ermənilər tərəfindən güclü mərmi atəşinə
tutulur. Qrad qurğularından atılan mərmilər rayon hərbi komissarlığının, mə
dəniyyət evinin, mərkəzi kolxoz bazarının,
“Uşaq aləmi”
mağazasının binala
rına, eləcə də bir sıra yaşayış evlərinə ciddi ziyan vurur. Ümumilikdə, 8 nəfər
həlak olur. Füzuli rayon sakinləri -
Fərid Asif oğlu Ağazadə, Asif Nəsib oğlu
Ağayev, Mobil Balaca oğlu Kazımov, Saleh Qəmbərov, Şaiq Bəhram oğlu İdrisov
və daha 4 nəfər dinc, günahsız insanlar ermənilərin rayon mərkəzinə atdıqları
"Qrad”
mərmilərinin qurbanı olurlar.
15 nəfər yaralanır. Şəhərdə çoxlu dağın
tılar olur...
16
mart 1995-ci il - Bakıda dövlət çevrilişinə cəhd olunur. Azərbaycanlı azər
baycanlıya qarşı silah işlədir. Qan bahasına olsa da tezliklə onun qarşısı almır...
16 mart 1995-ci il - Moskvada Rusiya ilə Ermənistan arasında
25 il müddə
tinə müqavilə imzalanır. Bu müqaviləyə görə Ermənistandakı Rusiya hərbi
düşərgələrinə
hərbi baza statusu verilir. Məhz bununla da, Rusiya qoşunlarının
Ermənistanda fəaliyyəti hüquqiləşdirilir...
16 mart 1995-ci il - Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsinin komandiri
Rövşən Bəx
tiyar oğlu Cavadov XTPD üzvlərinin tərksilah olunması əməliyyatı zamanı
fa
ciəli şəkildə həlak olur...
16 mart 1995-ci il - Milli
Qəhrəman Əjdər Xalıqverdi oğlu
Babayev Ağsta-
fada dövlət çevrilişinin qarşısını alarkən həlak olur...
16 mart 2008-ci il - Saat
17.00 radələrində Beyləqan rayonunun
Əlinəzərli
68
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
kənd sakini,
13 yaşlı
Sarvan Elşən oglu Məmmədov Xocavənd rayonunun
Qa
rasu deyilən ərazisində mal-qara otararkən ermənilərin basdırdıqları minaya
düşür. O, sağ gözünü və sağ ayağım itirir...
17
mart 1917-ci il - Müvəqqəti hökumətin Bakıda yerli hakimiyyət orqanı
olan
"İctimai Təşkilatların İcraiyyə Komitəsi" yaradılır...
17
mart 1918-ci il - Cənubi Azərbaycanın Urmiya şəhərində ingilis, ameri
kan, fransız, rus konsullarının gözləri qarşısında erməni quldur yaraqlıları bir
günün içərisində
10 000 türk və azərbaycanlını qətlə yetirirlər. Bu, ermənilərin
xalqımıza qarşı törətdiyi çoxsaylı
genosid faktlarından biridir...
17
mart 1920-ci il - Ermənilər Xankəndi üzərinə hücuma keçirlər. Azər
baycan tərəfindən
16 zabit, xeyli əsgər şəhid olur. Qarnizon rəisi, general
Qacar
tezliklə müdafiəni təşkil edə bilir. Lakin ermənilər Əsgəranı ələ keçirirlər. Qa
rabağ süvari alayı, Cavanşir piyada alayı, artilleriya batareyası mühasirəyə
düşür...
17 mart 1920-ci il - F.Xoyski Çiçerinə növbəti
nota göndərirsə də, ondan
cavab almır...
17
mart 1920-ci il - V.İ.Lenin Qafqaz Cəbhəsi Hərbi İnqilab Şurasına Bakını
işğal etmək barədə
teleqram göndərir...
17
mart 1938-ci il - Azərbaycan SSR XDİK-in sədr müavini, DT baş
mayoru
Rayevin əmri ilə tərkibində azərbaycanlılar da olan
222 nəfər güllələ
nir...
17
mart 1988-ci il - DQMV PK-nin plenumu keçirilir. Plenumda Sov. İKP
MK Partiya Təşkilat şöbəsinin müdirinin müavini
Q.A.Xarçenko iştirak edir.
Ermənilər M.S.Qorbaçovun onları müdafiə etməsini rəsmi elan edərək, gərgin
mübahisələrə girişirlər...
17
mart 1991-ci il - Cəbrayıl rayonunun
Qışlaq, Süleymanlı, Doşulu, Quş
çular kəndləri ermənilər tərəfindən atəşə tutulur...
17 mart 1992-ci il - Ermənilər
Tərtər şəhərini toplardan,
"Alazan " və
"Qrad"
qurğularından şiddətli atəşə tuturlar...
17
mart 1992-ci il - Gecə saat
12 radələrində ermənilər
Tərtər istiqamətində
güclü hücuma keçirlər. Şəhər qrad, alazan qurğularından və toplardan şiddətli
atəşə tutulur. Tələfat və dağıntılar olur...
17
mart 1995-ci il - Baş leytenant
Əmiraslan Rza oğlu Əliyev XTPD-nin
üzvləri tərəfindən onların tərksilah olunması əməliyyatı zamanı həlak olur...
69
Nazim Tapdıqoğlu
18 mart 1901-ci il - Rusiya Nazirlər Komitəsinin
"Rusiyadan Mil və Muğan
düzlərinə 40000 nəfərədək kəndli köçürmək haqqında" qərarı verilir...
18
mart 1918-ci il - Bakıda müsavat əsgərləri ilə bolşeviklər arasında güclü
atışma baş verir. Hər iki tərəfdən ölən və yaralananlar olur. Şaumyanm daşnaq
cəlladlarının müsəlmanlara qarşı törətdiyi
və tarixdə Mart davası kimi tanınmış
dəhşətli
qırğın baş verir...
18
mart 1918-ci il - Erməni silahlı quldur dəstələri
Şamaxı şəhərində yüzlərlə
azərbaycanlını vəhşicəsinə qətlə yetirirlər. Qəddarlıqla qətlə yetirilənlər arasında
Rusiya I Dövlət Dumasının üzvü
Məmmədtağı Əliyev də olur...
18 mart 1918-ci il - Şamaxı qəzasının
53 kəndində ermənilər
8027 nəfəri, o
cümlədən
4190 kişi,
2560 qadın,
1277 uşağı qətlə yetirirlər. Cəmi
10 gün ərzində
öldürülən azərbaycanlıların sayı 12.000-ə çatır...
18
mart 1918-ci il - Mədrəsə kəndindən Şamaxıya ermənilər tərəfindən top
atəşləri açılır. Malakanlar da müsəlmanlara qarşı çıxış edirlər. Şəhər demək olar
ki, bütünlüklə dağıdılır. Bu qırğınların əsas təşkilatçısı və təşəbbüskarı Stepan
Lalayan, Mixail Arzumanov və Qaraoğlanov olmuşlar...
18 mart 1921-ci il - ADR-in Daxili İşlər Naziri vəzifəsində çalışmış
Behbud
ağa Cavanşir İstanbul şəhərində ,
"Pera Palas” oteli qarşısında daşnaq terror
çusu
Misaq Terlaqyan tərəfindən arxadan atılan atəşlə qətlə yetirilir...
18
mart 1990-cı il - Erməni silahlıları Mehri ərazisində
Bakı-Naxçıvan yük
qatarına basqın edir. Zəngilan rayon sakinləri - maşinist
İsmayıl İbiş oğlu Al
lahverdiyev qəddarcasına döyülür; onun köməkçisi
Elxan Ağamalı oğlu Qurba
nov isə başı kəsilərək qətlə yetirilir...
18 mart 1992-ci il - Ermənilər Tərtər rayonunun
Qapanlı və
Qaradağlı kənd
lərini güclü artilleriya atəşinə tuturlar. 3 nəfər dinc sakin həlak olur...
18 mart 1992-ci il - Erməni quldur birləşmələri
Tərtər şəhərini,
Qazax və
Zə
ngilan rayonlarının kəndlərini güclü raket atəşinə tuturlar. Dinc əhali arasında
ölənlər olur...
18
mart 1992-ci il - Milli Qəhrəman
Rafiq Hüseyn oğlu Nəsrəddinov erməni
yaraqlıları ilə döyüşdə həlak olur...
18 mart 1992-ci il - Ağdam şəhəri atəşə tutulur.
Şelli kəndi və
Qarağacı qə
biristanlığı yaxınlığındakı postlar dağıdılır.
Qalayçılar, Əliağalı, Papravənd,
Cinli və
Şotlanlı kəndlərində səhərə qədər atışma davam edir...
18 mart 1993-cü il - Milli Qəhrəman Vəzir
Surxay oğlu Orucov Ağdərə ya
xınlığındakı
"Qlobus" yüksəkliyi uğrunda erməni yaraqlıları ilə döyüş zamanı
həlak olur...
18
mart 1994-cü il - Xankəndi şəhəri yaxınlığında İran Hərbi Hava Qüvvə
lərinə məxsus
"Herkules" tipli təyyarə ermənilər tərəfindən vurulur. 34 nəfər
70
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
İran diplomatı və onların ailə üzvləri həlak olur. Terrorçular cəzadan yaymır
lar...
18 mart 2006-cı il - Erməni silahlı qüvvələri
Tərtər rayonu ərazisindəki
"Tor-
paqtəpə" postuna hücum edir, lakin itki verərək geri çəkilirlər. Azərbaycan tə
rəfdən
2 nəfər əsgər həlak olur,
1 azərbaycanlı əsgər isə ağır yaralanır...
19 mart 1910-cu il - Səttarxan və Bağırxan Tehrana yola salmır...
19
mart 1918 -ci il - Erməni yaraqlıları Bakıda günahsız azərbaycanlıları
qətlə yetirirlər...
19 mart 1918-ci il - Erməni-assuri quldurları
Urmiyada müsəlman əhaliyə
qarşı dəhşətli qırğın həyata keçirirlər. Müsəlmanların yaşadıqları məhəllələr qə
biristanlığa çevrilir.
Urmiya ilə
Çehriq arasındakı müsəlmanlar yaşayan kəndlər
məhv edilir...
19 mart 1921-ci il - Erməni yaraqlıları
Naxçıvan şəhərində
12 nəfər azəri
türkünü qətlə yetirirlər...
19
mart 1925-ci il - Sovet dövlət xadimi, yazıçı, publisist, Azərbaycanın
böyük oğlu
Nəriman Nərimanov Moskvada daşnaq peşəkarlığı nəticəsində
müəmmalı şəkildə
(o, erməni yeznəsi Orconikidzenin milliyyətcə erməni olan
sürücüsü tərəfindən nahar süfrəsində çayına zəhər qatılaraq aradan götürülür)
öldürülür...
19 mart 1990-cı il - DQMV Aqrar-Sənaye Komitəsinin sədri
R.Ayriyanın
təşəbbüsü ilə
«dərin şum işləri aparmaq üçün»
Prikarpatyedən
T-54 tipli
40 ədəd
«çıxdaş»
edilmiş tank gətirilir. Sonralar bu tanklar azərbaycanlıların vilayətdən
və digər yaşayış məntəqələrindən qovulmasında işlədilir...
19
mart 1992-ci il - Xocalıda öldürülmüş azərbaycanlılar üçün kiçik
qəbiristanlıq salmır. Orada
54 nəfər öldürülmüş günahsız azərbaycanlı dəfn olu
nur...
19 mart 1993-cü il - Düşmən Ağdam rayonunun
Papravənd kəndi istiqamə
tində güclü hücuma keçir...
19 mart 1994-cü il - Bakı metropoliteninin
"20 Yanvar” stansiyasında Er
mənistanın xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları tərəfindən hazırlanan, se
paratçı
"Sadval" ləzgi təşkilatı üzvləri -
Oqtay Sədrə oğlu Quliyev (özü də həlak
olur)
və daha
5 nəfər
(onlar həbs olunurlar)
tərəfindən həyata keçirilən terror
aktı nəticəsində
14 nəfər həlak olur,
49 nəfər yaralanır...
20 mart 1828-ci il - Rus çarı I Nikolay
"Türkmənçay” müqaviləsini təsdiq
71