Hər bir yerfili üçün yazılmış kitab
Yüklə 5,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
78 Cavanşir Babaxanlı – Babayev Cavanşir Abasəli oğlu orta məktəb illərindən şeir həvəskarı olmuş fəhlə şairdir. Bir neçə kitab müəllifidir, şeirləri “Ədəbiyyat”, “Şəfəq”,”Şəfqət”, “Ul duz” və başqa mətbuat nəşrlərində dərc olunub. Ey günahım məni tanı Orda-burda ömür keçdi Atıb isti ocağını Köçhaköçlə kirayədə Şəhərlərə sığınan kim? İrəliyə baxa-baxa, Bir nənəni kövrəldibən Yol tapılmır geriyə də. Ürəyinə toxunan kim? Şəhərlə kənd az görməyib Andım gözü yolda qalan Mənim kimi çox peşmanı, O bacını, o ananı, Ey günahım,məni tanı. Ey günahım məni tanı!.. Mənə qalan ayaqyalın, Bu tünlükdə, qarışıqda Çılın-çılpaq həqiqətim; Min arzuyla kim tək qalıb? Öz içimdə tüstülənib Dağ sinəmdə yumruq boyda Boğulacaq kənd həsrətim. Sınıq-salxaq ürək qalıb, Öz əlimlə kim itirdi Ovutmağa yox hayanı, Nağıl dolu o dünyanı? Ey günahım məni tanı. Ey günahım məni tanı... Niftulla Əlixanlı – Sadıqov Niftulla Qeybulla oğlu (1945- 2011) şeir həvəskarı olmuş, ara-sıra təmsil və seirləri respubli ka qəzetlərində çıxmışdır. Ölümündən bir il əvvəl şeirlərini “Al mənim canımı, anama dəymə!” adlı kitabla onu tanıyanla ra çatdırmışdır: Al mənim canımı, anama dəymə! Analar ziynətdir yurda, vətənə, Onlar çıxarırlar bizi ağ günə. Niftulla and verir, yalvarır sənə Al mənim canımı, anama dəymə! Yerfi ərazisində yazı-pozu bilməyib sinədəftər olan Qızxa nım nənə, İnsan qarı olmuşdur. Kənddə baş vermiş hadisələrə münasibətlərini çox vaxt şeirlə bildirmişlər. XX əsrin əvvəllərində yaşamış bu nənələrdən az da olsa şeir parçaları 79 yaddaşlarda qalmışdır. Dərkli Gülsurə Mahmudova deputat seçilərkən Qızxanım nənə demişdir: Gəlibən göründü deputatımız özü Quruldu məclisi, cəvahir sözü. Xoş gəlmisən bizə, Gülsurə bacı. Adım Qızxanımdır, Əliməmməd qızı Şəninə deyərəm beş kəlmə sözü, Xoş gəlmisən bizə, Gülsurə bacı. Və ya sevən bir gəncin dili ilə: Çıxdım eyvanına, göründü bağın, Soruşdum əhvalın, solub yanağın. Ağ dəstə xəncərin, gümüş bıçağın Batsa ürəyimə dinən deyiləm. Fələk bilir, səndən dönən deyiləm. Bədahətən deyilmiş bu cür şeirlərin yaddaşlarda yaşayan ları ilə yanaşı unudulanları da olmuşdur. Müəllifi olmayan sözlər, yaradıcısı bilinməyən sanamalar da vardır. Yeri gəl- mişkən, şəbədə söyləməkdə, hazırcavablıqda yerfililər xüsu- sən seçilirlər. Ehtiyac olanda çəkinmədən sözlərini dediklərinə görə qonşu kəndlərdə onlara “demaqoq yerfili” deyə müraciət də edirlər. Odur ki, bir qədərini xatırlatmaq istərdim: quzuya qoç deyən aydakəndli, demaqoq yerfili, bədhesab talışlı, hesa bi dərkli, cuhud söhüblü, qarğa buduqlu, kar rüklü, axsaq qarxunlu, alagöz adurlu, igid qrızlı, şeyx hapıtlı, oğru cimili, kələmlə gümürlü, tənbəkisatan atuclu...Bu qaydada keçmiş Qonaqkənd rayonunun kəndləri sayılır. Bilgəhli, utuqlu, cek li, zeyidli və başqaları siyahını artırır. Kəndlərin adları əlamətlərinə görə başqa cür də sadalanır. Məsələn: Getdim Yerfiyə – düşdüm ürküyə, getdim Talışa – düşdüm balışa, getdim Dərkə – düşdüm bərkə, getdim Qayadalına – düşdüm qayanın dalına, getdim Buduqa – mindim qoduğa... Yerfililərin belə sanamaları kənddə olan nəsillər üçün də deyilmişdir: oğru Əlməmmədli, axsaq Əlixanlı, cinli Cinitdi, 80 cıncıq Musalı, fırtıq Musalı, Qaralar – dövlər (divlər), lovga Günəşli, pinti Hacıbabalı və sair... Yerfi kəndində 1960–1991-ci illərdə də özünün məzəli söh- bətləri, lətifələri, qaravəlliləri, şeirləri ilə tanınan söz adamları olmuşdur. Bunlardan biri adı çəkiləndə hamının üzü gülən Zərbalı Əzimovdur. Onun müxtəlif adamlara qoşduğu şəbədə dolu şeirləri kiçik yaşlı uşaqlar da əzbər söyləyirlər. “Qurban”, “Behbud baba”, “Qoduq”, “Qömtə” kimi şeirlər unudulma mışdır. Qaravəlliləri isə bu gün də yerfililərin lağca danışdıq larındandır. Zərbalı söyləyirdi: – Qara işğına taya qoymağa getmişdik. Öküzləri qoşub 2–3 qotmanı yan–yana çəkdik. Uşaqları uzaqdakı qotmanları gətirməyə göndərib yuxarıdakı bir qotmanı uşaqlar gəlincə əl ilə gətirmək istədim. Bir yaba götürdüm, ikinci yabanı vuran da gördüm nəsə səs gəlir. Kolluğa sarı baxdım. Heç nə yox idi. Güc elədim, gördüm yaba qalxmır. Bir də güc vurub qaldır dım. Nə görsəm yaxşıdır?! Yabanın ağzında bir donuz balası vanqıldayır. Sən demə donuz balası bu gecə otun içində yatıb mış. Yaba çoşqaya o tay bu tay keçmişdi. Potanı soyub doğra dım. Ocaq qalayıb asdıq. Günortadan keçmişdi ki, otu qurtar dıq. Tayanın kölgəsində oturub nahar etdik. Dincimizi alan dan sonra uşaqlara dedim ki, öküzləri sürüb gedin, mən də yavaş-yavaş gələcəyəm. Bu vaxt tayanın arxasındakı kolluqdan bir qaban çıxıb düz üstümə hücum çəkdi . Tez tüfəngə əl atdım. Ancaq atəş açma ğa imkan yox idi. Tüfəngin qundağı ilə vurmaq istəyəndə qa yış keçdi qabanın boynuna. Gördüm qaban məni əzəcək, qan rılıb mindim belinə. Tüfəngin qayışından bərk yapışdım. Qa ban götürüldü. Bir təhər yola döndərdim. Qazmalardan yuxa rı çıxanda biçənəkdəkilərdən biri məni görüb səsləndi: –Ə, o kimdir, Atobbanın eşşəyi ilə gedir. Evə çatıb qabanı tövləyə saldım. Tez küçəyə çıxdım ki, əhvalatı camaata bildirim. Yoxsa deyəcəklər ki, Zərbalı yenə gop eləyir. Rast gəldiyim adamlara əhvalatı danışdım. İnan madılar. Dedim indi ki, inanmırsınız, gedək qabanı tövlədə Yüklə 5,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|