I c I l d VII-XII əsrlər azərbaycan şERİ

U zun  z ə h m ə t  ç ə k ib   ana b ö y ü d ə n d ə   ə z iz   bala, 
D üşünərm i  ö v lad ın a ü z  v e rə c ə k  b ir  g ü n   bəla?!
H ə y a t  v erm ək   istə y ə rk ə n   an a x ə stə   övlad ın a,  -  
D irilə rə   q əsd   e lə m ə k  h eç  dü şərm i,  de,  yadına?!
M ə n   elm   ilə  su v a n lm ış  b ir zəm iy ə m ,  b arım   d ə n - d ə n  
A b i-h ə y a t  içirm işd ir  anam   m ə n ə   d ö şlərin d ən .
B ətn in d ək i  doy u rd u q ca  şam a  d ö n ə r h ə r b ir ana,
N ə fə s   v e rər y ed izd irər,  g ətirin c ə   b u   cahana.
Ö z  T anrım a  m öh tacam   m ə n   fə z ilə td ə ,  k ə ra m ə td ə ,
B ir ç ə x   fəsih   ə d ib lə r d ə   m ö h tacım d ır m ə h a rə td ə .
G ö y ə rtilə r b u lu d lard an   tə lə b   ed ə r d a im a   su,
D ə n iz lə rə   m ö h tac  o lu r b u lu d la r da,  -  q ay d ad ır bu.
H ö rü m ç ə k lə r d iv arlara to r  to x u y ar g ö z ə l,  q əşə n g , 
G ə lib   onu  düy ü n   salar,  d o laşd ırar q ara  m ilçək.
G öz  önündə  n ə   to r  h ö rər,  n ə   iş  g ö rə r ancaq  arı,
Şaıı  içində  h azırlay ar d ə rd ə   şəfa  d ərm an ları.
N ə   fərqi  v ar tə s v ir etsəm   ç ə m ə n lə ri,  g ö y   d ü zləri, 
Q ısqanc,  paxıl  adam ları,  biabırçı,  pis  sözləri...
B əli,  nöqsan  cah illik d ir,  günah  olur  fəzlin  m ə n ə ,
Ç ünki  batır  fəzilətim   c a h illə rin   g ö z lə rin ə ,
M onim   rovan  şe iıiərim   ru h lan d ırar  aq illəri,
Ç o x d u   şahid,  bu  şe irlər  d ö y ə r y alm z  cahilləri.
T an rım   m əni  ucaltm ışdır,  könlüm   göyü  dolaşm ışdır, 
M ən im   əzm im   bu  d ü nyam n  o  tayına  yol  açm ışdır.
M əniırı  q əlbiın  sirli,  m öv h u m   b ir n ö q tə d ir öz  sin əm d ə, 
N im k ü rrə d ə   “b e ”  h ərfın in   n ö q tə sin ə   b ə n z ə r h ə m   də.
M ən  ö zü m əm   söz  m ü lk ü n ü n   x ə lifə si,  iqtidarı, 
U stadım sa  b ir  su lta n d ır -   elm in,  fən n in   tacidarı.
Çox  g ö n d ərd im   m ə n   su ltan a  lə y a q ə tli  söz  tö h fəsi, 
Belə  bəxşiş  alır  b ə z ə n   z ə m a n ə n in   xəlifəsi.
Şairlərin  u casıy am ,  q ə lb im   şeir  sultanıdır,
N ə  vardırsa  ü rə y im d ə ,  fazillərin   ehsanıdır.
C əlaliylə  su ltan   m ə n ə   fəziləti  eh san   etdi,
Lakin  qüdsi  C ə la lə d d in   bunu  d ah a  rəv an   etdi.
Şeir yazıb  m ə d h   e d irə m   o  inam ı,  alim i  m on, 
İstəyirəm   b ir  feyz  alım   ə tir  saçan  m ə sk ə n in d ə n .
Din  sütunu  n ə c ib   sey y id ,  dərk   e d ə n d ir  h ə q iq ə ti,
Heç  bir  k ə sd ə   ola  b ilm ə z   fosahəti,  b əiağ əti.
O,  hidayət  b aq rağ ın ın   qılıncıdır,  qoruyandır, 
Fazillərə,  alim lo ro   o,  ustaddır,  o,  həyandır.
Llm lərin  o,  X ızrıdır,  p o h rizlərin   M usasıdır,
Sirr  açınaqda  bu  d ü n y an ın   m oharotli  İsasıdır.
X ızr  kimi  b izə  elm i  an caq   o  ərm o ğ an   verib, 
O lm iişloro,  h o q iq o to n ,  İsa  kimi  o  can  verib.
Onun  diiha  n o fə silo   ilham   gəldi  q əlbim izo,
Sözün  dorin  m onasını  o d u r  tofsir  cdon  bizo.
Oııuıı  gözol  m u siq isi,  q ə lb ə   yatan  m uğam ı  var,
O   m übarək  m ə c lisin o   c ə n n ə t  d eyir  toplananlar.
Oııun  xitab  k ürsüsü  ço x   faydalıdır,  h əm   do  qəşo n g , 
O   kiirsiiyə  ə h sən !  O n a  q ib tə  edir doq q u z  folək.
Onuıı  duzlu  k ə la m ın a   baldan  şirin  desom ,  xoşdur, 
Eşq  suyundan,  a şiq lə rin   g öz  yaşından  yoğrulm uşdıır.
( J r N   203

---

N ə sih ə ti,  v əzi  şirin,  q ö n ç ə   ağzı  m ü ə ttə rd ir;
O ,  g ə lə c ə k  n ə s lə   b e lə   y o l  g ö stərən   b ir rəh b ərd ir.
O   vücudun  sə d a q ə tli  x id m ətçisi,  q u lu y am   m ən, 
İm am ların   x o srovudur,  d ü z d ü r h ə r b ir x ə lifə d ə n .
Y ed d i  ulduz p a rla sa  d a q ə lb im   işıq  sa ç a n   zam an,
Ə sla  h ey rət  e tm ə y irə m   m ə n   onların  işığından.
Ç ü n k i  m ən im   ü rə y im d ə   m in  tə şə k k ü r,  m in  tə r if  v ar, 
B u  təriflə r,  tə ş ə k k ü rlə r d u aları  xatırladar.
D ağa  d ö n ər m ə rifə tli  q ə lb im   onu  y ad  e d ən d ə,
O n u n   m ədhi  b ir  sö n m ə y ə n   n u r y aratdı  d ağ   sin ə m d ə .
M ə d h   etdiyim   in san   çox  b ə s lə y ir h ö rm ə t  m ə n ə , 
Ş ad lan d ırır ü rə y im i,  g ö stə rd ik c ə   rə ğ b ə t  m ən ə.
H ə r tə rə fd ə   q a rşılan ır o  tü k ə n m ə z   bir  h ö rm ə tlə , 
B ə x şiş  alm ış  ağ  ə m m a m ə ,  ö m ü r  sürür bu  şö h rətlə.
U ca  y erd ə  qoyub  onu,  hüzu ru n d an   m ən   g etm işəm , 
C u d a  qalxm ış  b ir N u h d u r  o,  daim   b elə  z ə n n   e tm işəm .
O,  h ü m m əti  sa y ə sin d ə   d aim   əziz  olacaqdır;
G e c ə lə r d ə  gü n d ü z  kim i  h ə m   işıqlı,  h ə m   parlaqdır.
G ö n d ərd iy im   n ə   vardısa,  ham ısını  etm iş  qəbul, 
Ş ik ay əto   sə b ə b   o lm az  x ə ta   ctsə  tə z ə   b ir  qul.
B acarsay d u n ,  b ağ ışlard ım   b ir  x əzn ə  ki,  inciləri 
Q ərq   edərdi  g ü n ə ş  kim i  n u ra  zü lm ət  g ecələri.
B ir baxışı  v ard ır  onun,  n ü fu z  edir arzulara,
B unun  iiçün  o na  b əsd ir  g ö zü n d ək i  bir cü t  qara.
B ir  gün əşin   m isa lıd ır p a rlaq lıq d a  onun  gözü,
E lə  bil  ki,  qürub  vaxtı  su  ü zü d ü r gözəl  üzü.
( J r ^ x   204
0   aləm in  üm id id ir,  o n a  baxır b ü tü n   dünya, 
M ülayim dir  x a siy y ə ti,  işıqdan  x ə lq  olub  guya.
Yer ü zündə  tə d b ir  ilə   şə h ə rlə rə   z in ə t  verir,
Bütün  x alq ın   tə d b irin e   öz  ə q lilə   q ü v v et verir.
O,  h əq iq ət  hak im id ir,  hüdud  b ilm ə z   əd aləti, 
K eçm əz  onun  d iv an m d a  y alan çılar  şəh ad əti.
E htiram a  layiq  olub  onun  evi  ço x d an  bəri,
O tağında  asılm ışd ır  ü m id lərin   q ən d illəri.
Köz  sö n ən d ə  q alm az  onun  işığından  əsla  ə sə r, 
Lakin  sö n m əz  heç  b ir zam an  o  saçdığı  al  şəfəq lər.
Elə  bil  ki,  y aran m ışd ır  b a şd a n -b a şa   qay n ar  sudan, 
İstiqanlı  bir  k işid ir  isti  su  tək  h ə r  b ir zam an.
C ism ən  bir  az  k içik sə  də,  çox  u cad ır  şa n -şö v k ə ti, 
Heç  bir k ə s ə   ziyan  v erm əz,  ip ə k d ə n d ir təb iəti.
A sanlıqla  ürək  açar,  qan ad   alar  ondan  ham ı, 
M iişkülləri  həll  e ləy ib ,  razı  salar  hom   adam ı.
Mon  yazdığım   m ə d h iy y ə n i  g ö y ə rç in lə   saldım   yola, 
Əzizliyi  m ə d h iy y ə m lə   yaratm ışam   -   sanm a  əsla.
Z or qəlom im   g ö y o rçin in   dim d iy in ə  m üqabildir, 
Qartal  kimi  u zaq g ö rən ,  tuti  kim i  şırindildir.
29
PAXILLARI  MƏZƏMMƏT
No  zam an  ay rılarsam   bu  bağdan,  bu  çom ondon, 
Yaxın  ollam   o  anda  y e g a n o   x aliq ə  mon.
Təxtii  tacım ,  üzü y ü m   y o x d u r  Süleym an  kim i,
Dom  vururam   A llah d an   abid  bir  insan  kimi.
205

---