I c I l d VII-XII əsrlər azərbaycan şERİ

ZƏMANƏDƏN  ŞİKAYƏT
Ə b ə d iy y ə t  q o y n u n a b u   g ü n d ən   atıram   can,
Q açıram   p uç  d ü n y an m   fani  dəyirm am ndan.
G özü m ü   ə l  q u şu  tə k  b ağ lad ı  zalım   fə lə k ,
B ir  d ə  q ə m d ə n ,  b ə la d a n   xilas  o lm asın   ürək.
Q ırğ ı  tə k  b aşım   k içik   o lsa   da,  g en d ir  sinəm ,
O nunçün  d ə   n ə   papaq,  n ə   də  don  istəy irəm .
Solm uş  v ə fa   ağağı,  tö k ü lm ü ş  y arpaqları,
V ə fa   olm ayan  y erd ə  k ö n lü m ü n   n ə   q ərarı?
Ö z g ə lə rin   k ö lg əsi  xo fa  salır q əlb im i,
V ax t  olur  ö z -ö z ü m d ə n   qaçıram   k ö lg ə   kim i.
V ü cudum un  kölgosi  k ə silsə   də  y ad   m ən ə,
C an   atıram   k ö n ü ld ə  y eto m   dostun  v ə slin ə .
K ön ü ld ə  d ə rd ü   qom   çox,  xoşdur  m ə n ə   bu  d ə rd ,  q əm , 
Q açıram   ki,  no  təb ib   tapsın  m əni,  n ə  m əlh əm .
N urd an   göz  q am aşsa  da,  ço k m əro m   əl  gü n o şd ən ; 
T u tiy a  o zabından  qaçıram   hor  zam an  m ən.
M ən i  m in  tə k lif  ilə  ağı!  salm ış  k əm ən d o ,
O ndan  xilas  o lm ağın  g o z o r  xoyalı  m ən d ə.
S ə h ə rin   d o d a q la n   ə tir  y a y ır  havaya.
Q açıram   ki,  y etişsin   m oftun  könül  səbaya.
M ey  içm əyi  g əl  ö y rən   m ey x an ə  sahibindən,
M eylim   m ey  içm ək   olsa,  o ra yo llan aram   m ən.
S o r  qırx  p iri-m u ğ a n d a n   m ən im   ə h v alım ı  sən,
Q ırx   sübhüm ü  keçirdim   m eyxana  k ü n cü n d ə  m ən.
210
O  y erd ə  d əry a la rca   şərab   nuş  e y lə y ə n   var, 
N ə h ə n g lə rd ə n   q açıb   m ən  o  y e rd ə   tutdum   qərar.
M eyxanə  sə fa h d ır  k əh fın   x ərab atın d an ,
Səfa  üçün  o  k ə h fə   can  atıram   m ən   də,  can!
Y eddi  n o fə r v ar ord a,  m ən  o ld u m   səkkizinci,
A tm ış  m ən i  o  sə m tə   taleyin  zülm ii,  rən ci,
Ey  saqi,  b a d ə   v e r  sən ,  o  Firon  b a d ə sin d ə n ,
İlandan  qaçdı  Firon,  m ən  zöhd  ə q id ə sin d ə n .
G izlətm ə  bir n ə fə rd ə n ,  açıq  v er  o  şərabı,
Q açıram   m ən  riyadan,  ki  ç ə k m ə y im   əzabı.
A yır  son  bir q o d ə h lə   m əni  m o n d ən   və  b izdən.
Hom  b izd ən ,  h əm   do  m əndon  ayrılm aq  istərəm   moıı.
M ən  badodon  söz  açdım ,  son  tö v b əd o n ,  sus  aıtıq! 
Q açıram   m acoradan,  bilsin  bunu  xəlayiq.
A ludoyom   şoraba,  təsbch  hara,  ırıən  hara?
Q açıram   m öm inlorin  tosbchindon  konara.
Y ctor  ibadotim çün  b ir  m cynonin  kölgosi,
Qoy  o h li-şo ro   qalsın   m öm inlorin  M okkosi.
Moni  to rif etso  do  d a r  süfroli  adam lar,
O nların  bu  torifi  qolbim i  yam an  sıxar.
D oldur  lobalob  o lsu n ,  dolsun  m onim   piyalom .
Badom   yarıınçıq  o lsa,  can  m ülküm ü  tu tar  qom.
Yox,  m cy  deyil  m əram ım ,  m ey  rongli  gözyaşım   var, 
M ənim   q iy m ətli  könlüm   ucuz  ırıeydon  no  anlar?!
Bax,  bu  g e c o y lə -g ü n d ü z   bir  itdir,  rəngi  ala,
Bu  ala  rongli  itd ən   q ə lb   istə r  uzaq  qala.
< J ^ \   211

---

İt  qapm ış  b ir  ad am   tə k ,  o d  tutub  y a n sa   q ə lb im ,
Su  üçün  açm aram   ə l  saqi  olarsa h ə r  kim .
Q açm ıram   işv ə -n a z d a n ,  cism im   d əm ird ir,  a n c a q   -  
Q açıram   m ə n   o n u n çü n   ah ən rü b ad an   uzaq.
M ən i  gah  y ad  incidib,  g ah  dostum ,  g ah   h ə m ra h ım , 
O nlardan  ə l  ü zm ü şəm ,  b ir A llah d ır p ən ah ım .
Q orxuram   g ah  M ə sih   tə k ,  m ən   d ə   y ə h u d ilə rd ə n , 
G ah   da  h e rz ə   k e şişd ə n   h ə z ə rlə   q a ç ıra m   m ən.
İnsanların  ad ın d an   elə  qo rx m u şam   ki,  ah!
M ə n d ə   d ə h şə t  y arad ır h ə tta   o  m ə rd ü m -g iy a h .
Ə sanın  g ö rk ə m in d ə n   q açaraq   d e y ə r  ilan:
“Q açıram ,  m ə n d ə   ə sa   g ö rk əm i  o ld u ğ u n d a n ” .
B oynum u  v u rd u ğ u n d an   arzum un  k ə sk in   əli 
Q açıram   ə ld ə   q ılınc  m ə n   g ö rə n d ə   ə c ə li.
Q aç  d ed ilər o ğlağa,  o ğ laq   gəldi  zinhara,
Q əssab   dalda  d u rark ən ,  dedi,  q açım   m ə n   hara?
B ax,  bütün  h isslərim   şa h a n ə d ir  binadan,
Q açıram ,  y aln ız  qorxu  adlanan  bir  gədadan.
K am alın  öz  ə lilə   ək ilm iş  bir d ə n ə m   m ən ,
Q açıram   ö m rü   ə z ə n   d ə y in n a n ın   əlin d ə n .
B ir  suya  b ə n z ə rə m   m ən ,  altında  od  v a r  kim i, 
T orpağın  tö h m ə tin d ə n   qaçıram   ru zg ar  kimi.
Ç o x   m isana  ç ə k ib   m ə n   gördiim   ki,  p u çd u r  cahan, 
Q açıram   o da  d o ğ ru   b altan m   qorxusundan.
O n u n   ağ  ə llə rin d ə n   m ə n im   bəx tim   qaradır, 
Q açıram   bu  q ocadan,  b ilm ə d ə n   yol  haradır?
212
F ələy in   d ə h şə tin d ə n   m ə lə y ə   sığ ın ır can, 
Q açıram  o d a  d o ğ ru   b altan tn   qorxusundan.
B əx tiq arə  olm ağ ım   ay d ın d ır g ü n ə ş  kim i, 
Q açıram   ki,  g e c ə y ə   qatım   qara  bəxtim i.
O dla q ılınc  g ə tirsə n   ö m rü m ə   son  qoym ağa, 
Q açaram   n ə   q ılıncdan,  n ə   d ə  o d d an   uzağa.
B ir  sazda  b ir  səd alı,  b ir səsli  n ə ğ m ə   çal  sən, 
Q açıram   ü ç  sədalı  setarın  n əğ m əsin d ən .
D ördlə  üç  s ə rh ə d in d ə   tü k ə n m ə z   b ir  savaş  var, 
Q açıram   bu  savaşdan,  m ə n ə   tə k d ir  havadar.
A yağım   çox  yam an  uduzdum   bu  qum arda, 
Başım ıı  ayaq  edib  qaçıram   bu  diyardan.
X əy alət  z ə n g irin d ə   sızlay ır  k ö n lü m   h ə r  an, 
Q açıram   bu  k ö n ü ld ən   qopan  bağırtılardan.
Q alacağam   varlığa  bağ lan ıb   n ə   vaxtad ək ?
Baş  götürüb  bu  y e rd ə n   daim a  qaçam   g ərək .
M cyliın  yox,  bu  d ü n y ay a  göz  açdığım   saatdan, 
G olm işəm   bu  q ərara,  ki  qaçam   kainatdan.
M əkan  dardır,  iki  ro n g   vard ır  bizim   zam anda, 
Q açıram   b ezd iy im d ən ,  yox  etib ar  cahanda.
K önlüm dəki  d ilə k lə r  sığm az  hcç  b ir  diyara, 
Q açıram   g ö y lərin   d ə   hüdudundan  kənara.
Y andıraram   cahanı  istə sə m   b ir  ah  ilə, 
M əcburiyyot  ü z ü n d ən   yax ın laşd ım   şah  ilə.
Y erdəki  yeddi  k ə n d d ə n   baş  alıb  qaçıram   m ən, 
Q açıram   h ə tta   g ö y d ə   olan  sək k iz  şəh ərd ən .
< J ? ^   213

---