Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı Azərbaycan Respublikası dövlət sərhədinin buraxılış
məntəqələri sayılan aeroportlarda, vağzallarda, dəniz və çay limanlarında, dəmiryol və avtomobil
vağzallarında və stansiyalarında sərhəd qarovulu və gömrük nəzarətinin həyata keçirildiyi yerləri
müəyyən edir və kənar şəxslərin həmin yerlərə kəlməsinə yol verməmək və Azərbaycan
Respublikasının dövlət sərhədindən qanunsuz keçməyin qarşısını almaq məqsədilə orada əlavə
rejim qaydaları qoyur.
[32]
Dəniz gəmilərinin kapitanları, hava gəmilərinin komandirləri, dəmiryol qatarlarının rəisləri,
vaqon bələdçiləri, avtomobil nəqliyyatı vasitələrinin sürücüləri onlara etibar edilmiş, xaricə gedən
nəqliyyat vasitələrində şəxslərin qanunsuz olmasına yol verdikdə Azərbaycan Respublikasının
qanunlarına müvafiq surətdə məsuliyyət daşıyırlar.
I V F Ə S İ L
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
DÖVLƏT SƏRHƏDİNİN QORUNMASI
M a d d ə 27. Azərbaycan Respublikası dövlət sərhədinin mühafizəsinin təmin olunması
Azərbaycan Respublikası dövlət sərhədinin mühafizəsi Azərbaycan Respublikasının milli
təhlükəsizliyinin təmin edilməsi sisteminin ayrılmaz tərkib hissəsidir. Azərbaycan Respublikasının
dövlət sərhədinin mühafizəsi dövlət sərhədinin qanunsuz surətdə dəyişdirilməsinin qarşısının
alınmasına, dövlət sərhədi rejiminə, sərhədboyu rejimə və dövlət sərhədindən buraxılış
məntəqələrində rejimə əməl olunmasına, dövlət sərhədində dövlətin, cəmiyyətin və şəxsiyyətin
digər həyati mənafelərinin xarici və daxili təhlükələrdən qorunmasına yönələn siyasi, hüquqi,
iqtisadi, hərbi, əməliyyat, təşkilati, texniki, ekoloji, sanitariya və başqa tədbirlərin həyata
keçirilməsi ilə təmin edilir.
Azərbaycan Respublikası dövlət sərhədinin quruda, dənizdə, çaylarda, göllərdə və digər
sututarlarda mühafizə olunması sərhəd qoşunlarına, havada mühafizə olunması isə hava
hücumundan müdafiə və hərbi hava qüvvələrinə həvalə olunur. Sərhəd qoşunları, hava
hücumundan müdafiə və hərbi hava qüvvələri Azərbaycan Respublikası dövlət sərhədinin
qorunması vəzifələrini yerinə yetirərkən bu Qanunu, Azərbaycan Respublikasının başqa
qanunvericilik aktlarını, Azərbaycan Respublikasının dövlətlərarası müqavilələrini rəhbər
tuturlar.
[33]
M a d d ə 28. Sərhəd qoşunlarının vəzifələri və hüquqları
Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədinin qorunması sahəsində sərhəd qoşunlarının
vəzifələri və hüquqları «Sərhəd qoşunları haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanunu ilə, bu
Qanunla və Azərbaycan Respublikasının başqa qanunvericilik aktları ilə müəyyən edilir.
[34]
M a d d ə 2 9 .
(Çıxarılıb)
[35]
M a d d ə 3 0 . Xarici qeyri-hərbi gəmilər və Azərbaycan Respublikasına məxsus qeyri-
hərbi gəmilər barəsində sərhəd qoşunlarının əsas hüquqları
[36]
Azərbaycan Respublikasının ərazi və daxili sularında Azərbaycan Respublikası dövlət
sərhədinin qorunması vəzifələrini yerinə yetirərkən sərhəd qarovulunun xarici qeyri-hərbi gəmilər
və Azərbaycan Respublikasına məxsus qeyri-hərbi gəmilər barəsində aşağıdakı hüquqları var:
1)
milli
bayraq
qaldırılmadıqda
onu
göstərməyi
gəmiyə
təklif
etmək; gəminin
Azərbaycan Respublikası sularına girməsinin məqsədləri haqqında sorğu aparmaq;
2)
gəmi üzmək üçün bağlı rayona üz tutduqda yolu dəyişdirməyi
gəmiyə təklif etmək;
3)
gəmi sorğu siqnallarına cavab vermədikdə, üzmək üçün bağlı rayonda olduqda,
Azərbaycan
Respublikasının
sularına
girməyin,
bu
sularda
üzməyin
və
olmağın
başqa qaydalarını pozduqda, habelə
Azərbaycan
Respublikasının
qanunvericiliyini,
Azərbaycan Respublikasının dövlətlərarası müqavilələrini və ya hamılıqla qəbul edilmiş
beynəlxalq hüquq prinsiplərini və normalarını pozaraq ovla və ya başqa fəaliyyətlə məşğul
olduqda gəmini dayandırmaq və yoxlamaq.
Gəminin yoxlanılmasına gəmi və naviqasiya sənədlərinin, heyət üzvlərinin və sərnişinləri
sənədlərinin, yüklər üçün sənədlərin, zəruri hallarda isə yüklərin və gəmi otaqlarının yoxlanması
daxildir.
Gəmi yoxlandıqdan sonra ona müəyyənləşdirilmiş qaydalara əməl etməklə Azərbaycan
Respublikasının sularında üzməyi davam etdirməyə icazə verilə bilər, yaxud Azərbaycan
Respublikasının sularını tərk etmək təklif oluna bilər və ya gəmi bu Qanunun 31-ci maddəsinə
müvafiq surətdə tutulub saxlana bilər;
4)
zəruri hallarda gəmini limana və ya limandan Azərbaycan Respublikasının
dövlət sərhədinədək müşayiət etmək üçün gəmidə sərhədçi dəstəsi yerləşdirmək;
5)
cinayət törətmiş və Azərbaycan Respublikasının qanunlarına görə cinayət məsuliyyəti
daşımalı olan şəxsləri gəmidən düşürmək və tutmaq, Azərbaycan Respublikasının dövlətlərarası
müqavilələrində başqa hal nəzərdə tutulmadıqda, həmin şəxsləri təhqiqat və istintaq orqanlarına
təhvil vermək.
M a d d ə 3 1 . Xarici qeyri-hərbi gəmilərin və Azərbaycan Respublikasına məxsus
qeyri hərbi gəmiləri sərhəd qoşunları tərəfindən tutulmasının əsasları
[37]
Azərbaycan Respublikasının ərazi və ya daxili sularında olan, xarici qeyri-hərbi gəmi aşağıdakı
hallarda sərhəd qoşunları tərəfindən tutulur və ən yaxın limana, və ya başqa müvafiq məntəqəyə
müşayiət edilir:
1) gəmi Azərbaycan Respublikasının təhlükəsizliyi zərərinə məlumat toplamaqla məşğul
olduqda və ya Azərbaycan Respublikasına qarşı düşmənçilik xarakteri daşıyan hər hansı başqa
hərəkət etdikdə; .
2)
gəmi “Dəniz gəmiçilərinə bildirişlər”də elan edilmiş üzmək üçün bağlı rayonda
olduqda;
3)
gəmi müəyyən edilməmiş yerlərdə və ya müəyyən edilmiş yerlərdə, lakin Azərbaycan
Respublikasının səlahiyyətli orqanlarının icazəsi olmadan adamları düşürdükdə və ya
mindirdikdə, yükləri boşaltdıqda və ya qəbul etdikdə;
4)
gəmi qanunsuz ovla, tədqiqat və ya axtarış fəaliyyəti ilə
məşğul olduqda, adamların
sağlamlığı və ya dənizin canlı ehtiyatları üçün zərərli maddələr, yaxud dikər tullantılar və
materiallar tökdükdə;
5)
gəmi
Azərbaycan Respublikası Səlahiyyətli orqanlarının
icazəsi
olmadan
uçuş aparatlarını havaya qaldırdıqda və
ya göyərtəyə götürdükdə;
6)
heyət üzvləri və ya gəmidə olan başqa şəxslər Azərbaycan Respublikasına məxsus sərhəd
nişanlarını; naviqasiya sipəri vasitələrini, rabitə kabellərini, dikər sualtı və suüstü obyektləri
zədələdikdə;
7)
gəminin kapitanı gəmi və yüklər üçün lazımi sənədlər təqdim etmədikdə;
8)
gəmi sərhəd qarovulu nümayəndələrinin və ya Azərbaycan Respublikasının səlahiyyətli
orqanlara nümayəndələrinin sərəncamlarına tabe olmadıqda;