İ n f o r m a t I k a
Yüklə 3,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İ N F O R M A T İ K A
- İQTİSADİ İNFORMASİYA-STRATEJİ RESURS KİMİ. İNFORMASİYA İQTİSADİYYATININ MEYDANA GƏLMƏSİ
İ N F O R M A T İ K A ____________________________________________________________ 49 cədvəli). Şirkətin rəqabətdə üstünlüyünün əsas mənbəyi bilikdir.
latın sözüdür, uyğun, bərabər anlamını verir. Adekvat sözünü fəlsəvi termin kimi ilk dəfə Benedikt Spinoza (1632-1677), sonralar isə Qotfrid Vilhelm Leybnis (1646-1716) öz əsərlərində istifadə etmişlər.
Bendikt Spinoza Q.V.Leybnis
İQTİSADİ İNFORMASİYA-STRATEJİ RESURS KİMİ. İNFORMASİYA İQTİSADİYYATININ MEYDANA GƏLMƏSİ
Müasir dövrdə hər cür informasiya vacibdir. İqtisadi informasiya əmək ,
və
yanaşı, təsərrüfat fəaliyyətinin mühüm amilinə çevrilmişdir. İnformasiyanın iqtisadiyyatı barədə ilk tədqiqat əsəri 1961-ci ildə yazılmışdır. 1982-ci ildə Nobel mükafatı laureatı almış Corc Stiqler həmin məqalədə bazar qiymətini təyin etmək üçün “
” terminindən istifadə etmişdir. 1974-cü ildə E.Q.Yasin informasiya iqtisadiyyatı barədə müəyyən fikir söyləsə də, ümumi qəbul olunmuş tərifin olmadığını etiraf etmişdir. 1972-ci ildə Nobel mükafatı almış Kennet Errou keçən əsrin 80-ci illərin əvvəlində göstərdi ki:
İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 50
informasiyanın alınması və ötürülməsi müəyyən xərc tələb edir, buna görə də informasiya iqtisadi qiymətə malikdir;
Çorc Stiqler Konnet Cozef Errou
Deməli, müxtəlif informasiya mülkiyyətçiləri arasında bazar münasibətləri yaranması mümkündür. Kennet Errou sübut etmişdir ki, azad informasiya bazarı resursların səmərəli bölgüsünə imkan vermir, odur ki, informasiya bazarını idarə etmək, qərar qəbulunu isə “ etik normalar ”a uyğunlaşdırmaq lazımdır. İnformasiyanın iqtisadi kateqoriya kimi formalaşmasında
anlayışını elmə gətirən Nobel mükafatı laureatı Ronald Kouz mühüm rol oynamışdır. İş burasındadır ki, transaksiya xərcləri dedikdə, R. Kouz, əslində, transaksiyanın öz xərclərindən daha çox onun reallaşmasına yardım edən informasiyanın yığılması ,
,
,
və
nəzərdə tutmuşdur. Bu yanaşmanın mahiyyəti ondan ibarətdir ki, iqtisadi fəaliyyət agentlərinin heç biri qəbul ediləcək qərar barədə tam informasiyaya malik olmurlar, onlar yalnız qəbul ediləcək qərarın hazırlanması prosesinin mahiyyətini təşkil edən informasiya mübadiləsi ilə məşğul olurlar. Qərar qəbulundakı qeyri-müəyyənliyi (
) azaltmağa xidmət edən informasiya mübadiləsi ilə bağlı xərclər
adlanır. Transaksiya xərcləri əvvəlcə böyük, sonra kiçik sürətlə artır. Çünki, qərar qəbulu yaxınlaşdıqca informasiya mübadiləsinin intensivliyi azalır. Resurs itkisi İ N F O R M A T İ K A ____________________________________________________________ 51 böyük olan halda transaksiya mürəkkəb sayılır və ya əksinə. Odur ki, mürəkkəb transaksiya boyük xərclə xarakterizə olunur. Beləliklə, transaksiya terminlərinə verilən tərifdən belə alınır ki, “Qərar qəbuledici şirkətin informasiya sistemi – şirkətin bağladığı bütün kontraktların yaradılması, dəyişdirilməsi, idarə edilməsi və işçı vəziyyətdə saxlanmasını təmin edən informasiya prosesləri şəbəkəsidir”.
Ronald Qarri Kouz Evgeniy Qriqoreviç Yasin
İnformasiya sistemləri dünya iqtisadiyyatının görkəmini dəyişmişdır. İnternet-iqtisadiyyat ,
,
kimi yeni terminlər meydana çıxmışdır. Yeni iqtisadiyyat termini daha çox yeni informasiya texnologiyalarının hazırlanması, yayılması və tətbiqi sferalarını əhatə edir. Bu iqtisadiyyatın bəzi cəhətləri aşağıdakılardan ibarətdir: 1.İqtisadiyyatın bəzi sahələrində keyfiyyət və məhsuldarlıq artmış, qiymətlər isə aşağı düşmüşdür. Mur qanununa görə, hər 2 ildə kompüterin məhsuldarlığı 2 dəfə artdığı halda, qiyməti azca artır. Adi iqtisadiyyatda qiyməti azaldırlar ki, tələb artsın. Burada isə, tələb artsa da qiymət aşağı düsür, çünki yeniləşmə sürəti olduqca böyükdür. Mənəvi köhnəlməyə məruz qalan texnikanın qiyməti kəskin şəkildə aşağı düşsə də, məhsuldarlığı Yüklə 3,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|