Ijtimoiy fanlar fakulteti


Kurs ishining maqsad va vazifalari sifatida quyidagi maqsadlarni ko‘zda tutadi



Yüklə 330,96 Kb.
səhifə2/14
tarix23.09.2023
ölçüsü330,96 Kb.
#123481
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Ning Umumiy psixologiya fanidan kurs ishi-fayllar.org

Kurs ishining maqsad va vazifalari sifatida quyidagi maqsadlarni ko‘zda tutadi: Bu hodisalarning alohida xarakterga egaligi ularning odamlarni qurshab turgan tashqi olamdagi hodisalardan farq qilishida, insonning ichki dunyosiga tegishli ekanligida ko‘zga tashlanadi. Ularni real hodisalar va faktlarga qarama-qarshi qo‘yiladigan ruhiy hayot («psixika» degan terminning o‘zi yunoncha «psyuxe» so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, «ruh» degan ma’noni bildiradi) sohasiga taalluqli deb hisoblashardi. Bu hodisalar «idrok», «xotira», «tafakkur», «iroda», «hissiyot» va boshqa shu kabi nomlar bilan guruhlarga ajratilib, hammasi birgalikda psixika, kishining psixik, ichki dunyosi, uning ruhiy hayoti va hokazolar deb ataladigan tushunchalarni hosil qiladi.
Kurs ishining o‘rganilganlik darajasi. Garchi kundalik muloqot davomida boshqa odamlarni kuzatib borgan kishilar xulq-atvorining turli xil faktlari (harakatlar, qiliqlar, ish bajarish va hokazolar) bilan bevosita munosabatda bo‘lsalar ham, amalda o‘zaro birgalikda harakat qilishga bo‘lgan ehtiyoj ularni tashqi xulq-atvor ortida yashirinib yotgan psixik jarayonlarni farqlay bilishga majbur qilgan. Kishining hatti-harakatlari zamirida hamisha unga dastur ul-amal bo‘lgan maqsadlar, mayllar, u yoki bu voqeadan ta’sirlanish zamirida esa xarakteriga xos asosiy belgilar tushunilgan. Uning uchun ham psixik jarayonlar, xususiyatlar, holatlar ilmiy tahlil predmetiga aylanishidan ancha ilgari kishilarda bir-birlari to‘g‘risida sodda psixologik bilimlar to‘plana boshlagan. Bu bilimlar avloddan avlodga o‘tgan holda tilda, xalq ijodiyoti yodgorliklarida, san’at asarlarida o‘z ifodasini topa bordi. U, jumladan, maqol va matallarda mujassamlasha boshladi. «Ming marta eshitgandan ko‘ra bir marta ko‘rgan afzal» (ko‘z bilan ko‘rgan holda idrok etish va xotirada saqlab qolishning eshitishga qaraganda afzalliklari haqida); «Odat − kishining ikkinchi tabiatidir» (tug‘ma xulq-atvor turlari bilan raqobat qila oladigan barqaror odatlarning roli haqida) va hokazolar.
Kurs ishining tuzilganligi. Mazkur kurs ishi mavzu va rejalarga mos yozilgan bo`lib mundarija berilgan barcha dolzarb masalalar atroflicha yoritilgan. Talaba ton mavzuni ochib berishga keng qamrovli tushunchardan foydalanilgan va sharq olimlarning ollib brogan taqiqot ishlari amaliy tajribalar atrofida ma`lumotlar berib o`tilgan. Mavzu bo`yicha tuzulgan rejalar to`liq yoritilgan bo`lib ilmiy manbalar asosida atroflicha ochib berishga qilingan.

1. K.Yungning analitik psixologiyasini umumiy tavsifnomasi. 


2. Psixologik shaxs turlari
3. Biografik eskiz
3. K. Yung bo’yicha shaxsiyat tuzulishi
4. K.Yung bo’yicha shaxs rivojlanishi
Kirish
Analitik psixologiya - bu sohadagi tushunchalar va kashfiyotlar asosidagi chuqur psixologiya maktablaridan biri. inson psixikasi Shveytsariyalik psixolog Karl Gustav Yung (1875-1961). Jung inson psixikasining tabiatiga nisbatan juda keng va ta'sirchan qarashlar tizimini taklif qildi. Uning asarlari nemis tilida nashr etilgan 20 jild to'liq bo'lmagan to'plam asarlar va Ingliz- aqliy (ongli va ongsiz) tuzilishi va dinamikasining chuqur rivojlangan nazariyasini, psixologik tiplarning batafsil nazariyasini va ongsiz psixikaning chuqur qatlamlaridan kelib chiqadigan universal ruhiy tasvirlarning batafsil tavsifini o'z ichiga oladi. Yuqorida aytilganlar kontekstida ushbu tadqiqotning maqsadi K. Yungning analitik psixologiyaga oid ta'limotining mohiyatini va, albatta, uning qarashlari va Freyd ta'limotlari o'rtasidagi farqni aniqlashdir. Tadqiqotning axborot bazasi madaniyatshunoslik, psixologiya va boshqalar bo'yicha o'quv va jurnalistik materiallardir. Freydning asarlari, munozarali tabiatiga qaramay, bir guruh etakchilarning xohish-istaklarini uyg'otdi olimlar u bilan Venada ishlash vaqti keldi. Bu olimlarning ba'zilari oxir-oqibat psixoanaliz va psixoanalitik psixoterapiyadan uzoqlashib, odamni tushunishning yangi yondashuvlarini, nevroz va depressiyani davolash usullarini izlash uchun ketishdi.
Karl Gustav Yung Freyd lageridan qochganlar orasida eng ko'zga ko'ringan edi. Freyd singari, Yung ham o'zini tadqiqotga bag'ishladi dinamik ongsiz ta'sirlar insonning xatti-harakati va tajribasi haqida. Biroq, birinchisidan farqli o'laroq, Jung ongsizning mazmuni bostirilgan jinsiy va tajovuzkor impulslardan ko'proq narsa ekanligini ta'kidladi. Jungning shaxsiyat nazariyasiga ko'ra, deb nomlanadi analitik psixologiya, shaxslar kelib chiqishi tarixga chuqur kirib boradigan intrapsixik kuchlar va tasvirlar tomonidan turtki bo'ladi evolyutsiya. Bu tug'ma ongsizlik butun insoniyatning ijodiy o'zini namoyon qilish va jismoniy barkamollikka bo'lgan ajralmas istagini tushuntiruvchi chuqur ildiz otgan ma'naviy materialni o'z ichiga oladi. Yungning analitik psixologiyasi shaxsiyatni kelajakka intilish va tug'ma moyillikning o'zaro ta'siri natijasi sifatida tavsiflaydi, shuningdek, katta ahamiyatga ega qarama-qarshilikni birlashtirish ruhiy kuchlar ruhiy salomatlikni saqlash uchun. Freyd va Yung o'rtasidagi kelishmovchilikning yana bir manbai - unga bo'lgan munosabat jinsiy aloqa shaxs tuzilishidagi hukmron kuch sifatida. Freyd talqin qilgan libido, asosan jinsiy energiya sifatida va Jung uni turli yo'llar bilan namoyon bo'ladigan tarqoq ijodiy, hayotiy kuch sifatida ko'rdi - masalan, dinda yoki hokimiyatga intilish. Ya'ni, Jungning tushunchasiga ko'ra, libidoning energiyasi turli xil ehtiyojlarga - biologik yoki ma'naviy - ular paydo bo'lganda to'plangan. Adler singari, Jung Freydning miya "jinsiy bezlarga biriktirilgan" degan da'vosini rad etdi. Yungning inson shaxsiyati haqidagi qarashlari, ehtimol, psixologiya, psixoterapiya va psixoanalizda eng murakkab, g'ayrioddiy va eng polemikdir. U shaxsni o'rganishning boshqa barcha yondashuvlaridan sezilarli darajada farq qiladigan, katta ilmiy qiziqish uyg'otadigan noyob nazariyani yaratdi. Freyd nazariyasidan uzoqlashib, Yung shaxsiyatning mazmuni va tuzilishi, nevroz va depressiyaning kelib chiqishi haqidagi tushunchamizni boyitdi. Uning kollektiv ongsizlik va arxetiplar haqidagi tushunchalarini tushunish qiyin va empirik tarzda tekshirilmasa ham, ular ko'pchilikni o'ziga jalb qilishda davom etmoqda. Uning ongsizni donolikning boy va hayotiy manbai sifatida tushunishi zamonaviy talabalar va talabalar avlodida uning nazariyasiga qiziqishning yangi to'lqinini keltirib chiqardi. professional psixologlar va psixoterapevtlar.
Bundan tashqari, Jung birinchilardan bo'lib diniy, ma'naviy va hatto mistik tajribaning shaxsiyat rivojlanishiga ijobiy hissasini tan oldi. Bu uniki alohida rol personologiyadagi gumanistik tendentsiyaning asoschisi sifatida.

Yüklə 330,96 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə