2
Mundarija
KIRISH………………………………………………………………………3
1.Bob Motivatsiya muammosini psixolog olimlar tomonidan o’rganilishi
va shaxsda motivatsiya xususiyatlari…………………………………………….5
1.1. Psixolog olimlar tomonidan motivatsiyaning nazariy o’rganilishi………5
1.2. Shaxsda motivatsiya xususiyatlarini o’ziga xosligi……………………..15
2.Bob. O’smirlik davrida motivatsiyaning asosiy yondashuvlarini
eksperimental o’rganish……………………………………………………….21
2.1. O’smir yoshdagi bolalarda motivatsiyaning
asosiy yondashuvlarini
psixodiagnostik aniqlash…………………………………………………………21
2.2. O’smir yoshdagi bolalarda motivatsiya bo’yicha psixokorreksion ishlarni
tahlil qilish………………………………………………………………………...30
Xulosa……………………………………………………………………….35
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati………………………………………..37
3
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi.
Motivatsiya tushunchasi odatda shaxsiy boshqaruv
muammosi bilan chambarchas bog’liq. O’tish davrida
vujudga kelgan yangi
iqtisodiy munosabatlar kadrlar oldiga tobora ko’proq talablar qo’ymoqda. Bu
nafaqat kadrlarni tanlash, o’qitish va tanlash, balki yangi ongni, mentalitetni, demak,
motivatsiya usullarini shakllantirishdir.Hozirgi vaqtda bozor munosabatlariga o’tish
sharoitida ishchilarni rag’batlantiruvchi asosiy omil kafolatlangan ish haqining
mavjudligi hisoblanadi.
Shu bilan birga, hisob-kitoblarda ishning intensivligi va
sifati, qoida tariqasida, inobatga olinmaydi, yuqori maoshli intensiv ish emas, kichik,
kafolatlanmagan daromadli tinch ish bilan shug’ullanish istagi ustunlik qiladi.Shu
bilan birga, mehnat bozorida etarlicha professionallik va yangi mehnat ongiga ega
bo’lgan ishchilar paydo bo’ladi, ya’ni. yaxshi
axloqiy asosga ega va ishni
tushunadigan odamlar. Kichkina nyxda yaxshi ish topish imkoniyati to’siqning
yoshi (50 yoshgacha va undan ko’p) yoki tavsiyalar yo’qligi (asosan yosh
mutaxassislardan) bilan bog’liq.Shunday qilib, keyingi o’rganish va tizimlashtirish
uchun ko’pchilik ishchilarning ehtiyojlari ham, motivatsiyasi ham zarur. Xo’sh, bu
motivatsiya nima?
Motivatsiya - bu har bir xodimni va ego-jamoaning barcha a’zolarini o’z
ehtiyojlarini qondirish va tashkilotlarga erishish uchun faol bo’lishga undash
jarayoni.
Eng qadimgi va eng keng tarqalgan usul jazo va mukofotlash usuli, ya’ni "sabzi
va tayoq" siyosati edi. Bu usuldan istalgan natijaga erishish uchun foydalanilgan va
ma’muriy-buyruqbozlik tizimi sharoitida uzoq vaqt quritilgan.Ushbu usulga kelsak,
u quyidagilarga asoslanadi: siz mening yutug’imsiz, degan fikr yoki biror narsaga
erisha olmagan taqdirda muammolardan qo’rqish.
Ammo bu erda hamma narsa
qiyinroq ishlaydi. Agar, masalan, siz tushgacha tugatish uchun ishlashingiz
kerakligini aytsangiz va bu juda muhim, bu rag’bat bo’lishi mumkin. Lekin shunday
desangiz, har holda tushda ketasiz, ishim keraksiz qolsa, rag’bat kuchliroq bo’ladi.
Ammo asta-sekin bu usul ma’muriy va iqtisodiy sanktsiyalar va rag’batlantirish
tizimiga aylantirildi. Oddiy operatsiyalar takrorlanganda, ishning ahamiyatsiz qismi,
4
ish joyini o’zgartirish mumkin bo’lmaganda (turli sabablarga ko’ra),
shuningdek,
qoidalarni qo’llash sharoitida samarali bo’ldi. Motivatsiyaning psixologik usullarini
ishlab chiqishda inson omilining roli ortib borishi bilan.
Psixologiya nuqtai nazaridan motivatsiya - bu odamlarni ma’lum bir maqsad
bilan harakat qilishga undaydigan harakat yoki ehtiyoj, bu inson xatti-harakatlariga
energiya beradigan, boshqaradigan va qo’llab-quvvatlovchi ichki holat.]
Ushbu usullar asosiy o’zgartiruvchi omil nafaqat moddiy rag’batlantirish, balki
o’z-o’zini hurmat qilish kabi nomoddiy motivlar
ham mavjud degan bayonotga
asoslanadi, bu esa atrof-muhitning barqarorligini tan oladi. Motivatsiyaning bunday
usullari inson ehtiyojlarini o’rganishga, ya’ni biror narsaning etishmasligini ongli
ravishda his qilishga asoslangan. Biror narsaning etishmasligi
hissi juda aniq
maqsadga ega bo’lib, u ehtiyojlarni qondirish vositasi bo’lib xizmat qiladi.Inson
ehtiyojlarini o’rganish dvux globalnyx motivatsiya nazariyasining paydo bo’lishiga
olib keldi: unda tasvirlangan kontent nazariyasi va protsessual nazariya.