Ikkilik signallarni optimal korrelyatsion demodulyatorni tadqiq etish

---

12- AMALIY ISH 
IKKILIK SIGNALLARNI OPTIMAL KORRELYATSION 
DEMODULYATORNI TADQIQ ETISH 
Ishning maqsadi:
Ikkilik signalli optimal korrelyatsion demodulyatorning 
strukturaviy sxemasi bilan tanishish, bu qurilmaning signallarini funksional 
tugunlarga o‘zgarishini o‘rganish.
Ishda «Istochnik signalov”, «Kanal svyazi», «Istochnik pomex», G1 ва G2 
генераторлари, «Peremnojiteli», «Integratori», «Vichitayushiye ustroystvo», 
«Ryeshayushiye ustroystvo» bloklaridan foydalaniladi. 
Optimal maksimal haqiqatga to‘g‘ri mezonlar bo‘yicha, demodulyator 
kogerent priyemnikni o‘zida aks ettiradi. Ikkililik signali tizimi uchun uning ishlash 
algoritmi quyidagicha ko‘rinishda bo‘ladi: 
   
   
2
5
,
0
0
2
2
1
1
5
,
0
0
1
E
T
dt
t
s
t
z
S
s
E
T
dt
t
s
t
z






Bu yerda
 
t
i
s
- uzatiluvchi signallar nusxasi (tayanch signallari); 
 
   
t
n
t
i
s
t
z


- signalning additiv aralashmasi va demodulyator 
kirishidagi xalaqitlar; 
 


T
dt
t
i
s
i
E
0
2
- signallar energiyasi. 
 

---

12.1- rasm. Ikkilik signalli optimal korrelyatsion demodulyatorni tadqiq 
qilishning strukturaviy sxemasi 
Amaliy ish topshiriqlari 
 
1. Ikkilik signalli demodulyatorni aloqa kanalida halaqitlarsiz tadqiq qilish. 
2. Aloqa kanalida demodulyatorni halaqitlar harakatlanish sharoitida ishlashini 
tadqiq qilish.
Uslubiy ko‘rsatmalar 
 
1. Aloqa kanalida demodulyatorning ikkililik signalini to‘siqlarsiz tadqiq 
qilish.
1.1. Programmani yuklash va ossillografni sozlash. Buning uchun 
kuchaytirishni birinchi va ikkinchi kanallarga o‘rnatish 1 V/del; signalni 
kengaytirish - 0,13 ms/del. 
1.2. «Istochnik signalov» blokida kodli kombinatsiyani kiritish. Buning uchun 
ikkilamchi kodga o‘tkazish ( var + 5). 
1.3. Ossillografning 1 raqamli kanalida 1-3 raqamli nazorat nutqasini tanlash. 
Hosil bo‘lgan ossillogrammani chizib olish. Qanday qurilmaning chiqishidan hosil 
bo‘lganini ossilllogrammalar bilan birga yozib olish.
1.4. 1 raqamli ossillografning kanalida 1 raqamli nazorat nutqtasini tanlash. 
Ossillografning 2 raqamli kanalini ulash. 2 raqamli kanalda navbatma-navbat 4-12 

---

raqamli nazorat nuqtalarini tanlash. Hosil bo‘lgan ossillogrammani chizib olish. 
Qanday qurilmaning chiqishidan hosil bo‘lganini ossilllogrammalar bilan birga
yozib olish.
1.
 
Demodulyatorning ishlashini aloqa kanalida xalaqitlar ta'siri 
sharoitida tadqiq qilish.
 
2.1. Ossillografning ikkala kanalini ulash. «Xalaqitlar manbai» blokida «Aloqa 
kanaliga xalaqitlar manbaini ulash» yozuvi ostidagi «DA» tugmasini bosish.
2.2. 0,2 xalaqitlar dispersiyasini o‘rnatish.
2.3. Hosil bo‘lgan parametrlar uchun 1.3 va 1.4 p.p. ni takrorlash.
2.4. Chiqishdagi signal xato bilan qabul qilinmaguncha, ya'ni 12 raqamli 
nazorat nuqtasidagi signal 1 raqamli nazorat nuqtasidagi signal bilan to‘g‘ri 
kelmaguncha xalaqitlar dispersiyasini oshirish. 
2.5. Hosil bo‘lgan parametrlar uchun p.p.1.3 va 1.4 ni takrorlash. Halaqitlar 
dispersiyasining ahamiyatini yozib olish. 
Hisobot tarkibi 
1. Ishning nomi va maqsadi.
2. Ikkilamchi signallarning optimal korrelyatsion demodulyatorining 
strukturaviy sxemasi. 
3.Qurilmaning barcha nuqtalarida kuzatilayotgan jarayonlarning 
ossillogrammasi. 
4. Tadqiqotlar natijasi bo‘yicha xulosa. 
 
 
Nazorat savollari 
1. 
Demodulyator ishining algoritmini tushuntirib bering. 
2. 
Xalaqitlar sharoitida diskret signallarni optimal qabul qilish prinsipini 
tushuntiring. 
3. Optimal qabul qilish masalalarining geometrik interpretatsiyasini ko‘rsating. 

---

4. Diskret signallarni qabul qilishda optimallash mezonlarini sanab o‘ting, ular 
o‘rtasidagi bog‘liqlikni tushuntiring. 
5.Optimal qabul qilish sifatini baholashning miqdoriy tasnifini keltiring. Ular 
qanday aniqlanadi? 
6. Kogerent qabul qilishda modulyatsiyaning turli ko‘rinishlarida 
halaqitbardoshlik qanday baholanadi?
7. Optimal kogerent demodulyatorning ishlash algoritmini maksimal haqiqatga 
yaqinlik mezoni bo‘yicha yozib oling. 
8. Ikkilik AM tizimi uchun optimal kogerent demodulyatorning ishlash 
algoritmini yozib oling va uning funksional sxemasini chizing.