İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
Yoğun Silviya qızı tanımayaraq: -
Bunlar iki nəfərmiş, - deyə çığırdı. Bir neçə gün sonra ucaboylu, gözəl vücudlu, canlı baxışlı başqa bir qız cənab Qorionu xəbər almışdı. Silviya bu dəfə: -
Qorionun ikinci qızı atasını səhər ziyarət etdi, bir neçə gün sonra isə axşamüstü karetdə, bal paltarında gəldi. Bu vüqarlı xanımla birinci dəfə səhər gəlmiş olan sadə geyimli qızın arasında heç bir bənzəyiş görməyən madam Voke yoğun Silviya ilə birlikdə: -
Bunlar dörd nəfərmiş! - dedi. Qorio hələ də pansion üçün min yüz frank haqq verirdi. Madam Vokenin nəzərində varlı bir kişinin dörd, ya beş məşuqə saxlaması tamamilə təbii görünürdü, onun öz məşuqələrini doğma qızlan kimi təqdim etməsi isə hiyləgərlikdən başqa bir şey deyildi. Madam Voke Qorionun bu qızları “Vokenin evi”ndə qəbul etməsinə qətiyyən etiraz eləmirdi. Lakin bu ziyarətlər kirayənişinin Vokenin şəxsiyyətinə qarşı laqeyd olduğunu sübut etdiyindən, dul arvad ikinci ilin başlanğıcında Qorioya “qoca pişik” ləqəbini verdi. Qorio pansion haqqını doqquz yüzə düşürdükdə isə Voke bu xanımlardan birinin pilləkəndən endiyini gördüyü zaman, olduqca həyasız bir tövrlə Qorioya xitab edərək, onun evini nəyə çevirmək istədiyini soruşdu. Qorio ata cavabında bu xanımın onun böyük qızı olduğunu söyləmişdi. Madam Voke istehza ilə: -
Sizin neçə düjün qızınız var? - deyə soruşmuşdu. Qorio iflas edən və böyük ehtiyac içinə düşən bir adamın itaət- karlığı ilə cavab verdi: -
Mənim ancaq iki qızım var. Cİçüncü ilin sonlarında Qorio ata öz xərcini daha çox ixtisara salaraq, dördüncü mərtəbəyə köçdü. O, indi ayda ancaq qırx beş frankxərcləyirdi. Artıq burunotu belə iyləməzdi, dəlləyini buraxmışdı, saçlanna pudra vurmazdı. Qorio ata ilk dəfə pudrasız göründüyü zaman ev sahibəsi mat qaldı: Qorionun çirkli, boz, yaşıla çalan saçlan vardı. Onun gizli iztirablardan getdikcə daha məyus görünən üzü nahar süfrəsi ətrafında toplaşan sifətlər arasında ən məyus və 39 downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
ümidsiz bir üzə oxşayırdı. Artıq heç bir şübhə qalmamışdı; Qorio ata öz gözlərini dərmanların xaincəsinə təsirindən ancaq həkimin ustalığı sayəsində mühafizə etmiş qoca bir əxlaqsızdır, saçlarının mənfur rəngi isə həddən artıq aşiqanə macəralara qapılmasının və bu macəraları davam etdirmək üçün içdiyi dərmanların nəticəsidir. Zavallının cismani və mənəvi vəziyyəti, sanki, bu boş sözlərə haqq qazandırırdı. Qorionun qəşəng alt paltarı köhnəldikdən sonra o, dirsəyi 1
Brilyantlar, qızıl tütün qabı, qızıl zəncir, cavahirlər - hamısı bir- birinin ardınca yox olurdu. O, bənövşəyi frakından, bütün əvvəlki görünüşündən ayrıldı, qışda da, yayda da şabalıd rəngli kobud mahuddan tikilmiş sürtük, keçi dərisindən jilet, qalın buk- sindən boz şalvar geyməyə başladı. Qorio getdikcə sınıxırdı: baldırları zəifləmiş, meşşan rahatlığı və bolluğu içində iriləşmiş sifəti qırış-qırış olmuş, çənəsi sivriləşmiş, alnında qırışlar əmələ gəlmişdi. Nev-Sent- Jenevyev küçəsində yaşadığı dördüncü ilin sonlarında Qorionu artıq tanımaq belə mümkün deyildi. Altmış iki yaşlı sevimli vermişel fabrikantı, ucaboylu, çox cavan görünən, gənclik təbəssümü ilə gülən, şənliyi ilə hamını sevindirən dolğun vücudlu burjua artıq yetmiş yaşlı, küt, əldən düşmüş qocaya bənzəyirdi. Onun mavi gözlərində vaxtilə həyat nuru parlayırdı, artıq indi o gözlər də sönmüş, işıqdan düşmüş, rəngini itirmişdi. Artıq bu gözlər yaşarmazdı, dövrəsi qızarmış gözlərə indi, elə bil, qan sağılmışdı. Qorionun bu vəziyyəti bəzilərində ikrah, bəzilərində isə mərhəmət hissi oyadırdı. Alt dodağının sallandığını görən təbib tələbələr Qorio atanın üzünün yaratdığı bucağı ölçdükdən sonra uzun müddət onu hərəkətə gətirmək üçün çalışırdılarsa da, müvəffəq ola bilməyib, kretinizm xəstəliyinə tutulduğunu təyin etdilər. Bir dəfə axşama yaxın, şamdan sonra madam Voke istehza ilə Qoriodan soruşdu ki: “Nə oldu, sizin qızlarınız artıq sizi ziyarət etmirlər?” O, bu sualı ilə Qorionun atalığına şübhə etdiyini anlatmaq istəyirdi. Qorio ata cida ilə sancılmış kimi diksindi: -
Tələbələr bir səslə: -
Doğrudanmı? - deyə bağırdılar. - Siz hələ bəzən onlarla görüşürsünüz? Afərin, Qorio ata, afərin! 40
downloaded from KitabYurdu.org Qoca artıq cavabının doğurduğu istehzalara qulaq asmırdı; o, yenə fikrə dalırdı, fəqət ona səthi bir nəzərlə baxanlar bu dalğınlığı ağlın yoxsulluğundan əmələ gələn bir qocalıq kütlüyü zənn edirdilər. Əgər onlar Qorionu yaxından tanımış olsaydılar, bəlkə də, onun mənəvi və cismani vəziyyəti ilə maraqlanardılar, lakin qoca onlar üçün həlledilməz bir şey idi. Əlbəttə, Qorionun doğrudanmı un ticarəti ilə məşğul olduğunu öyrənmək və sərvəti barədə məlumat toplamaq o qədər də çətin iş deyildi, lakin onunla maraqlana biləcək qoca adamlar yaşadıqları məhəllənin xaricinə çıxmaz, qayaya yapışmış istirdiyyə kimi daim pansionda yaşayardılar. Yerdə qalan kirayənişinlərə gəlincə, onlar Nev-Sent- Jenevyev küçəsindən uzaqlaşan kimi dərhal Paris həyatının cərəyanına düşərək, məsxərəyə qoyduqları bu zavallı qocanı tamam unudurdular. Qayğısız gənclərin və bu məhdud insanların təsəvvüründə Qorionun bu ehtiyacı, bu kütlüyü qətiyyən heç bir sərvət, heç bir fəaliyyətlə uzlaşa bilmirdi. Öz qızlan kimi təqdim etdiyi qadınlar haqqında hər kəs Vokenin rəyinə şərik olurdu. Qoca qarıların sərt məntiqinə əsasən axşamçağı boşboğazlıq edərək hər cür fərziyyələr uyduran Voke isə deyirdi: - Qorio atanın qızları onun yanına gələn xanımlar kimi zahirən varlı olsaydılar, o, mənim evimdə, dördüncü mərtəbədə, ayda qırx beş franka yaşardımı, dilənçi kimi dolanardımı? Vokenin gətirdiyi bu cür dəlilləri heç bir şeylə rədd etmək müm- kün deyildi. Beləliklə, 1819-cu il noyabr ayının axırlarında, bu faciə baş verdiyi zaman, pansionda yaşayan hər bir kirayənişində zavallı qoca haqqında tamamilə müəyyən rəy əmələ gəlmişdi. Onun heç bir zaman heç bir arvadı olmamışdır, heç bir qızı da yoxdur. O, kef və nəşədən sui-istifadə etdiyi üçün, təbiət-tarix muzeyi məmuru olan həmişəlik kirayənişinlərdən birinin söylədiyi kimi, papaqlılar dəstəsinə mənsub olan antropomorf bir ilbizə çevrilmişdir... Bəs Puare?.. O, Qorioya nisbətdə dəliqanlı, centlmen idi. Puare danışar, mülahizələr yürüdər, cavablar verərdi. Doğrudur, adətən, başqalarının söylədiyi sözləri təkrar etdiyinə görə öz danışıqlarında, mülahizələrində, cavablarında heç bir şey ifadə etməzdi, lakin hər halda, söhbətin qızışmağına səbəb olardı. Onda həyat qaynayır, bəzi hisslər görünürdü, halbuki Qorio, yenə muzey məmurunun ifadəsi ilə söyləyəsi olsaq, hər zaman donma nöqtəsində dururdu. 41
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|