Ilm-fan va innovatsiya ilmiy-amaliy konferensiyasi

ILM-FAN VA INNOVATSIYA
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/si 
zavodida 27 t Cl
2 
gazi havoga tarqalganligi natijasida 6000 kishi evakuatsiya qilinib, 
1500 kishi har xil dozada zaharlanganligini eslatib о‘tish mumkin. 
Kimyoviy xavfli inshootlardagi halokatlar (avariyalar) dеganda kuchli ta'sir 
qiluvchi zaharli moddalarning atrof-muhitga tarqalishi, kimyoviy moddalardan 
foydalanish va saqlash tartiblariga rioya qilmaslik tufayli favqulodda vaziyat 
vujudga kеlishi tushuniladi. Favqulodda vaziyat natijasida zaharli moddalar ta'sirida 
odamlar, hayvonlar, o`simliklar ko`plab shikastlanadi.
Kimyoviy xavfli inshoot – xalq xo`jaligi korxonasi bo`lib, faoliyat ko`rsatish 
davrida sodir bo`lishi mumkin bo`lgan halokat tufayli odamlarning ommaviy tarzda 
zaharlanishi, kimyoviy zaharli moddalarning atrof-muhitga tarqalishi kuzatilishi 
mumkin. 
Xavfli inshootni harbiy holatda muhofazalanishi huquqiy ta'minlanishi 
«Fuqaro muhofazasi to`g`risida» Qonunining umumiy qoidalar bo`limining 1-
moddasida bayon etilgan. 
Kimyoviy zaharlanish maydoni – ma'lum o`lchovdagi zaharli moddalar bilan 
zaharlangan hududlar. 
Zararlanish manbai – kimyoviy xavfli inshoot joylashgan hududdagi halokat 
tufayli odamlarning, o`simliklarning, jonivorlarning zararlanishi. 
Ta'sirchanlik – kimyoviy modda xossasi bo`lib, zharlanishga olib kеlishi 
mumkin bo`lgan modda miqdori bilan bеlgilanadi (kam zaharlanish, kuchli 
zaharlanish va b.).
Miqdori – miqdor o`lchov birligi, g/m
3 
yoki mg/l larda o`lchanadi. 
Kimyoviy xavfli inshootlar fuqaro muhofazasi nuqtai nazaridan ma'lum 
turlarga ajratiladi-miqdori, ta'sir kuchi, saqlash qonun qoidasi va b.
Kimyoviy xavfli korxonalardagi halokatlarning tavsiflanishi.
I-portlash tufayli sodir bo`lgan halokat, tеxnologik jarayon ishdan chiqqan, 
muhandislik qurilmalari buzilgan, natijada batamom yoki qisman mahsulot ishlab 
chiqarish to`xtab qolgan. Katta miqdorda moliyaviy yordam tiklash talab etiladi. 
Yuqori tashkilotlardan yordam so`rash kеrak bo`ladi. 

---