Impact factor ( research bib ) – 7,245 special issue, volume 5, issue 2, 2023

IMPACT FACTOR (
RESEARCH BIB
) – 7,245
SPECIAL ISSUE, VOLUME 5, ISSUE 2, 2023
209
Xozirgi kunda ayollarimiz turli sohalarda faoliyat olib bormoqdalar. Ularning ishlash jarayonida
mehnat sharoitlarining noqulayliklari ayollarimizning salomatligiga jiddiy zarar keltirmoqda. Misol
qilib aytganda: ayollar jamoasidan tashkil topgan kasblardan biri tikuvchilikdir. Tikuvchilik
sanoatida ishlaydigan ayollar (tikuvchi va to'quvchi) bir qator ishlab chiqarish, kasbiy, atrof-muhit va
maishiy omillarning birgalikda ta'siriga duchor bo'lishadi, bu esa ayollarning sog'lig'iga salbiy ta'sir
ko'rsatishi mumkin. Ayniqsa, mehnat muhiti omillari majmuasining ayollarning reproduktiv
salomatligiga ta’sirini hisobga olish zamonaviy tikuvchilik ishlab chiqarishi dolzarb vazifalaridan
biri hisoblanadi.
Ishning maqsadi: Ayollar salomatligini tiklash maqsadida ularga mehnat faoliyatida noqulay mehnat
sharoitlaridan zamonaviy sharoitlarga olib chiqish, mehnat unumdorligini oshirishga qaratilgan
bo`lib, ayollarning kasallanishini oldini olish bo'yicha chora-tadbirlar kompleksini ilmiy asoslash va
ishlab chiqishdan iborat.
1.Turli sohada faoliyat olib borayotgan ayollarimiz uchun zamonaviy asbob uskunlar bilan
jihozlangan , mehnat jarayonining gigiyenik nuqtai nazardan javob beradigan ish sharoitlarini
yaratish, tikuvchilik sanoatining ayol ishchilari (tikuvchi-mashinistlar va kesuvchilar) va muhandis-
texnik xodimlari o'rtasida zararli va xavfli ishlab chiqarish omillarini aniqlash.
2 Ishlab chiqarish sanoat korxonlarida ishlovchi ayollar salomatligiga ta`sir etuvchi omillar: shovqini,
tebranish, elektromagnit nurlanish, yorug'lik, mikroiqlim parametrlariga gigiyenik baho berish.
3 Tikuvchilik sanoati va ishlab chiqarish sanoat korxonalarida ishlovchilar uchun ish kunining
dinamikasida ish jarayonida ayollar tanasining funksional holatini o'rganish, ishning og'irligi va
intensivligini baholash, zararli va xavfli ishlab chiqarish omillarini hisobga olgan holda mehnat
sharoitlariga umumiy baho berish.
4 Ayollar o`rtasida noqulay mehnat sharoitlaridan kelib chiqadigan turli xildagi kasb kasalligi bilan
kasallanishni chuqur tahlil qilish, kasbi, yoshi va ish tajribasiga qarab ginekologik kasallanish
darajasi va tuzilishini o'rganish.
5 Noqulay mehnat sharoitlaridan zamonaviy asbob – uskunalar bilan ta`minlangan mehnat
sharoitlarini tashkil qilish va ayol ishchilar o'rtasida kasallanishni kamaytirish bo'yicha chora-
tadbirlarni ishlab chiqish va ilmiy asoslash.
Xozirgi kunda mamlakatimiz rivojlanib borgan sari ayollarimizga bo`lgan e`tibor yanada kuchayib
bormoqda. Ayollarning ishlab chiqarish sharoitida band bo'lgan ayollarning mehnat faoliyatining
xususiyatlarini va reproduktiv salomatlik holatini, mehnat jarayonining og'irligi va intensivligini
baholash uchun keng qamrovli tadqiqotlar o'tkazib kelinmoqda.
Turli sohalarda ish faoliyatini olib borayotgan ayollarimizning mehnat sharoitlarini o`rganish
borasida: kuni bilan tik oyoqda turib ishlashning oqibatida ayollarimizda kelib chiqayotgan
oyoqlarda qon aylanishning buzilishi
( varikoz) yoki kun davomida tikuvchilarimiz tikuv
moshinasida ishlash natijasida kam xarakatlilik ( semizlik ) buning oqibatida esa ayollarimizda
yurak-qon tomir va qandli diabet kasalliklari kelib chiqmoqda. Kiyim-kechak ishlab chiqarishda
mehnat sharoitlarini o’rganish bizga ish sharoitini yaxshilash va ishchilar o'rtasida kasallanishni

---