İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ

 
İNFORMASİYA   TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
 
 
 
________________________ 19 ____________________________ 
 
üzvü  olmalıdır,  yəni  insayder  olmalıdır.  Bir  çox  hallarda 
insayderi  müəssisədən  kənarda  çalışan  mütəxəssis  ilə 
müqayisə 
edirlər. 
Mütəxəssis 
müəssisədaxili 
və 
müəssisəxarici  informasiyalara  malik  olduğu  halda,  insaydr 
şirkətdə  “informasiyanı  ilk  eşidən”  sayılır.  ABŞ-da  insayder 
şirkətin direktoru, şirkət aksioneri, şirkətin məsul qulluqçuları 
və  nəhayət  şirkətin  aksiyasının  10%-dən  çoxuna  rəhbəhlik 
edənlər  sayılırlar.  İnsayder  işə  qəbul  olunan  zaman 
götürdüyü  öhdəçilik  ondan  ibarətdir  ki,  o,  şirkətin 
marağlarını  öz  maraqlarindan  mütləq  şəkildə  üstün 
tutmalıdır.  Şərti  pozan  insayder  ciddi  cəzalandırılır.  Əgər 
insayder  informasiyanın  alqı-satqısı  ilə  məşğul  olursa,  o, 
aksionerlər qarşısında götürdüyü öhdəliklıləri pozmuş sayılır, 
işdən qovulur. 
 
Müxtəlif  ədəbiyyatlarda  verilmiş  təhlükələrin  (insan 
tərəfindən  törənilmiş  -  qərəzsiz,  bilmərəkdən,  diqqətsizlikdən 
və  ya  səhlənkarlıqdan,  pislik  fikrində  olmadan)  siyahısını 
nəzərdən keçirək: 
1.Bilmərəkdən  edilmiş  hərəkətlər  nətəcəsində  sistemin 
hissələrlə  və  ya  tam  şəkildə  işləməkdən  imtina  etməsinə, 
aparat  hissəsinin  dağıdılmasına,  proqram  təminatının 
zədələnməsinə, informasiya resurslarının xarab olmasına səbəb 
olur.  Bu  syahıya  avadanlığın  düşünülməmiş  şəkildə 
dağıdılmasını,  mühim  informasiyanı  özündə  saxlayan  faylların 
korlanmasını,  istifadə  olunan  proqramların  sistemdən 
kənarlaşdırılmasını və sairəni də əlavə etmək mümkündür; 
2.Qurğuların və proqramın işləmə rejiminin dəyişdirilməsi 
və ya qanunsuz olaraq avadanlığın şəbəkədən ayrılması; 
3.İnformasiya  daşıyıcılarına  düşünülmədən  xətərin 
yetirilməsi; 

---