İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ

 
İNFORMASİYA   TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
 
 
 
________________________ 18 ____________________________ 
 
İnformasiya  təhlükəsizliyinin  təsnifatı  bir  neçə  kriteriya 
əsasında yerinə yetirilə bilər: 
1.
İnformasiya  təhlükəsizliyinin  aspekti  baxımından: 
təhlükənin  konfidensiallığı,  tamlığı  və  əlçatanlığı.  Bura 
təhlükənin  aufentifikasiyasını  və  apellyasiya  verilməsini  də 
əlavə etmək olar. 
2.
Avtomatlaşdırılmış 
informasiya 
sistemlərinin 
təşkiledicilərinə  təhlükənin  vurduğu  ziyan  baxımından: 
verilənlər, proqram təminatı, infrastrukturun dəstəklənməsi. 
3.
Təhlükənin 
mənbəyinin 
yerləşməsi 
baxımından: 
araşdırılan  avtomatlaşdırılmış  informasiya  sisteminin  daxilində 
və  ya  xaricində  yerləşənlər. 
İnsayderlər
  tərəfindən  həyata 
keçirilən təhlükələr daha qorxuludur. 
4.
Əmələgəlmə  təbiəti  baxımından:  təbii  (obyektiv)  və 
sünii  (subyektiv). 
Təbii  təhlükələr  -  insandan  asili  olmayaraq 
AİS-nə və onun elementlərinə obyektiv fiziki proseslərin və təbii 
fəlakətlərin  baş  verməsi  nəticəsində  təsir  göstərən 
təhlükələrdir. 
Süni  təhlükələr  –  insanın  fəaliyyəti  nəticəsində 
baş  vermiş  təhlükələrdir.  Belə  təhlükələrə  düşünülməmiş, 
məqsədsiz və təsadüfi təhlükələri, AİS-nin layihələndirilməsində 
baş  vermiş  səhvləri,  proqram  təminatında  nəzərə  alınmayan 
səhvləri,  iş  prosesi  zamanı  işçi  personal  tərəfindən  buraxılmış 
səhvləri  və  nəhayət,  bədəməlli  şəxslərin  məqsədyönlü  həyata 
keçirdiyi təhlükələri və buna bənzərləri aid etmək olar. 
 
AÇIQLAMA
: 
İnsayder  (ingiliscə  insider)  informasiya 
bazasına  daxil  olmaq  imkanı  olan,  geniş  kütlə  tərəfindən  o 
qədər  də  tanınmayan,  müəyyən  mütəxəssislər  tərəfindən 
yaradılmış  qrupun  üzvlərindən  biridir.  Termin  əsasən  gizli 
saxlanan 
informasiya 
ilə 
bağlıdır, 
çünki 
qiymətli 
informasiyadan  istifadə  edə  bilən  şəxs  ancaq  bu  qrupun 

---