“Informatika va axborot texnologiyalari”

QO‘SHIMCHA OYNALAR 
Qo’shimcha ochiladigan oynalar ko’pgina amallarni bajarishda: ob‘yektlarni siljitib, kerakli 
qatlamga o’rnatishdan boshlab to turli xil veb- havolalar 
to’plamini
ko’rsatishgacha qo’llanilishi 
mumkin. 
Odatda 
bu oynalar 
dastur oynasining o’ng tomonida joylashgan bo’ladi (2.12-rasm). 

---

75 
2.12-rasm. Qo‘shimcha ochilgan oynalar 
 
Ekranda joyni tejash uchun qo’simcha ochilgan oynalarni ekranning bo’sh qismiga 
sarlavhasidan sichqoncha yordamida ushlab siljitish mumkin. Siljitilgan oynani yana ekranning o’ng 
tomoniga qaytarish uchun uning sarlavhasiga ikki marta sichqoncha chap tugmasi bosiladi. Odatda har 
bir ochilgan qo’shimcha oyna bir nechta qismlardan tashkil topgan bo’ladi. 
Masalan 
Свойства объекта 
oynasi to’rtta qismdan tashkil topgan (2.13-rasm). 
2.13-rasm. Qo‘shimcha oyna va uning tarkibidagi qismlar 
Qo’shimch
a 
oynalar 
Ochilga
n 
qo’shimch
a 
oynalar 

---

76 
Qo’shimcha oyna tarkibidagi qismlarga o’tish uchun ularning yuqori qismidagi belgiga 
sichqoncha chap tugmasini bir marta bosish kifoya. 
CorelDRAW X4 dasturida qo’shimcha oynalar ancha ko’p bo’lib, ularni Bosh menyuning 
Инструменты 
bo’limidan ekranga chiqarish va olib tashlash mumkin (2.14-rasm). 
2.14-rasm. Bosh menyuning Инструменты bo‘limi 
CorelDRAW X4 
dasturida 
qo’shimcha 
ochiladigan 
oynalarning 
ro’yxati keltirilgan. 
Свойства (Properties) 
— ob‘yektning barcha xususiyatlarini ko’rish va o’zgartirish imkoniyatini beruvchi 
oyna; 
Диспетчер объектов (Object Manager) 
— ob‘yektlarning qatlamlar va sahifalar bo’ylab 
joylashganini ko’rsatuvchi oyna;