Investitsiya va innovatsiyalar

Kapital qo’yilmalar samaradorligini baholash. Kapital qurilishda nazorat ishlarini olib borish
Zamonaviy sharoitda shunday vaziyat yuzaga keldiki, korxonalar, loyihalash va ilmiy-tadqiqot institutlari, banklar va boshqa tijorat tashkilotlari investitsiyalarni iqtisodiy asoslashning zamonaviy uslubiyoti bilan qurollanmaganligi ulardan foydalanish samaradorligiga salbiy ta’sir ko’rsatmoqda.
So’nggi yillarda iqtisodiy adabiyotlarda investitsiyalarni iqtisodiy asoslash uslubiyotiga bag’ishlangan ko’pgina masalalar yoritib kelinmoqda. Shu boisdan tijorat tashkilotlari uchun ma’qul va tushunarli bo’lgan hamda xalqaro amaliyotni hisobga oluvchi investitsiyalarni iqtisodiy asoslashning umumtanolingan uslubiyotini ishlab chiqish nazariy va amaliy jihatdan muhim ahamiyat kasb etadi.
Sobiq Ittifoq davrida kapital qo’yilmalarning absolyut va taqqoslama samaradorligini aniqlash uslubiyoti amal qilar edi. Mazkur uslubiyot yagona bo’lib, amaliyotda keng qo’llanildi va hozirgi davrgacha ham ushbu uslubiyot o’z kuchini yo’qotgani yo’q.
Kapital qo’yilmalarning absolyut va taqqoslama samaradorligini aniqlash uslubiyoti ikki usuldan iborat bo’lib, birinchisi, kapital qo’yilmalarning absolyut samaradorligini aniqlash uslubiyoti, ikkinchisi, kapital qo’yilmalarning taqqoslama samaradorligini aniqlash uslubiyotidir.
Mazkur uslubiyotning ayrim jihatlariga to’xtalib o’tamiz.

1. 
   Kapital qo’yilmalarning iqtisodiy samaradorlik koeffitsienti (E_kp). Ushbu ko’rsatkich foydaning kapital qo’yilmalar hajmiga nisbati orqali aniqlanadi:
   

Ekp (umumiy)	=	P	(6.2),
		K

Ekp (ishlab chiqarishda)	=	Ts – S	(6.3),
		K

Ekp (savdoda)	=	N – I	(6.4),
		K

bu yerda: