Ишлаб чикариш дастури

Nazorat savollari:

1. 
   Detallarni dastgohlarga o’rnatishda qanday yuzalar va bazalar mavjud?
   
2. 
   Bazalarning doimiylik va qo’shilish tamoyillari nimadan iborat?
   
3. 
   Bazalarning doimiylik va qo’shilish tamoyillariga misol keltiring?
   
4. 
   Detallarni dastgohlarda o’rnatish usullarini sanab uting?
   
5. 
   Olti nuqta qoidasi nimadan iborat?
   
6. 
   Detallarni moslamalarga o’rnatish va maxkamlashda erkinlik darajalarini yo’qotishga misollar keltiring?
   
7. 
   Texnologik baza nima?
   
8. 
   O’lchov baza nima?
   
9. 
   Konstuktorlik baza nima?
   

10. O’rnatish yuzasi deb nimaga aytiladi?
11. Yo’naltiruvchi yuza nima?
12. Tayanch yuza deb qaysi yuza yuritiladi?


Adabiyotlar:

1. 
   Egorov M.E., Dementgev V. I., Dmitriev V.L. Texnologiya mashinostroeniya. M.; Vqsshaya shkola, 1976.- 534s.
   

2.Bespalov B.L., Gleyzer L.A., Kolesov I.M. i dr. Texnologiya mashinostroeniya (spetsialьnaya chastь). M.: Mashinostroenie, 1973.-448s.
3. Kovshov A. N. Texnologiya mashinostroeniya.M.: Mashinostroeniya, 1987.- 320s.

Ma’ruza № 8


KON MASHINA DETALLARI VA MUSTAHKAMLIGI VA ANIQLIGIGA QO’YILADIGAN TALABLAR.


Reja:

1. 
   Aniqlik to’g’risida tushuncha.
   
2. 
   Ishlov berish aniqligiga ta’sir etuvchi asosiy omillar.
   
3. 
   Ishlab chiqarish xatoliklari.
   
4. 
   Turli xil ishlov berish usullarida aniqlik.
   

Mavzuning maqsadi: Sifatli, mustahkam va ixcham mahsulotlar ishlab chiqarda aniqligining roli
Mavzuda ishlatiladigan tayanch iboralar: Aniqlik, geometirik shakldan oђish, o’lcham xatoligi, yuzalar va o’qlarning uzaro joylanishi, aniqlik kvaliteti, iqtisodiy aniqlik, olib bulishi mumkin bulgan aniqlik, sistemali xatolik, tasodifiy xatolik, ishlov berish usuli, talab etilgan aniqlik.

Mashinalarni konstruktsiyalash va yasashda kinematik hisob, mustahkamlikka, bikrlikka va yeyilishga bardoshlilikka hisoblashlar qatorida aniulikka hisoblashlarni ham amalga o’tkazish kerak.

Aniulik - mashina yoki priborlar detallarining asosiy xarakteristikasidir. Detalni mutlou aniu tayyorlash mumkin emas, negaki unga ishlov berish aniqligi turlicha bo’ladi.
Detalning ishlov berish natijasida hosil uilingan aniqligi ko’p omillmrga boђlik va uuyidagilar bilan aniulanadi:
a) detal yoki uning alohida elementlarining geometrik shaklidan chetlanishlar bilan;
b) detal hauiuiy o’lchamlarining nominal o’lchamlaridan chetlanishlari bilan;
v) detal sitrlari va o’klarining aniu o’zaro joylashuvdan chetlanishlari bilan;
Detallarga ishlov berish meunat hajmiyligi va tannarxi ko’p miudorda talab uilingan aniulikka boђliu va aniulik oshishi bilan oshadi. (grafik)
Bir va o’sha o’lchamdagi turlicha aniulik darajali detallarga ishlov berish uchun GOST bilan bir nechta ishlov berish aniqligi klasslari o’rnatilgan. Aniulik klasslari nomlanish va tartib nomeriga ega; nomer aniulik darajasining pasayishi bilan ortadi; shunday qilib, birinchi sinf eng aniu bo’lib hisoblanadi, ikkinchi klass aniu ishlar uchun, uchinchi klass - o’rta yoki oddiy aniuliklardagi ishlar uchun, ancha daђal ishlar uchun keyingi aniulik klasslari uo’llaniladi. GOST bo’yicha 10 ta aniulik klasslari o’rnatilgan: 1; 2; 2a; 3; 3a; 4; 5; 7; 8; 9; 2- klass asosiy sanaladi, 6- klass uncha o’rnatilmagan.